Với quyết định 32 (thay thế quyết định 74) của UBND TP.HCM vừa ban hành quy định rõ công tác quản lý khai thác, sử dụng tạm thời lòng đường, hè phố, bắt đầu có hiệu lực từ ngày 1/9.

Quyết định mới này chưa nêu mức phí cụ thể cho các trường hợp sử dụng tạm lòng đường, vỉa hè. Hiện, UBND TP giao Sở GTVT TP chủ trì, phối hợp với Sở Tài chính và các đơn vị liên quan xây dựng mức phí sử dụng tạm thời lòng đường, hè phố, báo cáo UBND TP trình HĐND TP xem xét quyết định...

Theo quyết định 32, UBND TP.HCM ban hành 5 trường hợp được sử dụng tạm thời phần vỉa hè mà không phải cấp phép sử dụng gồm tổ chức đám cưới, đám tang và điểm trong, giữ xe phục vụ đám cưới, đám tang; điểm tổ chức kinh doanh dịch vụ, mua, bán hàng hóa; điểm để xe hai bánh không thu tiền dịch vụ trông, giữ xe; điểm bố trí các công trình, tiện ích phục vụ giao thông công cộng, lắp đặt các công trình tạm, các công trình phục vụ tổ chức giao thông trên hè phố, dải phân cách, đảo giao thông; bố trí đường dành cho xe đạp.

Tương ứng với dự thảo của Sở GTVT TP hồi tháng 5/2023 về đề án thu phí sử dụng tạm thời lòng đường, hè phố thì các trường hợp này sẽ được miễn thu phí vỉa hè.

Các trường hợp sử dụng tạm thời lòng đường, hè phố phải xin cấp phép sử dụng từ các cơ quan nhà nước có thẩm quyền thì theo dự thảo đề xuất của Sở GTVT TP buộc phải nộp phí. Bao gồm các trường hợp sử dụng một phần hè phố để tổ chức các hoạt động văn hóa (thể thao, diễu hành, lễ hội), tuyên truyền chủ trương, chính sách của Đảng và pháp luật của Nhà nước; Điểm trông, giữ xe phục vụ hoạt động văn hóa; Điểm trung chuyển vật liệu, phế thải xây dựng để phục vụ thi công công trình; Điểm trông, giữ xe có thu phí.

Đối với các hoạt động sử dụng một phần lòng đường gồm các trường hợp tổ chức các hoạt động văn hóa (thể thao, diễu hành, lễ hội) và điểm trông giữ xe phục vụ các hoạt động văn hóa; điểm trung chuyển rác thải sinh hoạt của doanh nghiệp vệ sinh môi trường đô thị và điểm trông, giữ xe có thu phí.

Toàn bộ vỉa hè góc Tôn Thất Hiệp đoạn gần giao với đường Nguyễn Huệ bị chiếm dụng làm bãi giữ xe máy sai quy định. Ảnh chụp hồi tháng 2/2023.

Vì sao phải thu phí vỉa hè?

Năm 1991, UBND TP ban hành quyết định số 964/QĐ-UBND về việc điều chỉnh giá biểu thu lệ phí khai thác đất công, chợ, đường phố, bến bãi, cảng với múc thu 12.000 đồng/m2/tháng đối với ngành hàng dịch vụ bày bán trên đường phố. Tuy nhiên, mức thu này được đánh giá quá thấp nên không còn phù hợp với tình hình kinh tế xã hội hiện nay trên địa bàn TP.HCM.

Đến năm 2017 thì quyết định trên đã được bãi bỏ bởi quyết định số 64/2017/QĐ-UBND của UBND TP.

Theo Sở GTVT TP, hiện nay nhu cầu sử dụng tạm thời lòng đường, hè phố của các tổ chức, cá nhân rất lớn nhưng hệ thống hạ tầng giao thông chỉ đáp ứng một phần do nguồn kinh phí bố trí cho công tác đầu tư xây dựng, công tác duy tu, bảo trì hàng năm còn hạn chế nên cần tạo thêm nguồn thu cho ngân sách thành phố nhằm duy tu, bảo trì lòng đường, hè phố,...

Việc ban hành mức thu phí nhằm nâng cao trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân khi sử dụng tạm thời một phần lòng đường, hè phố; Đồng thời, người dân phải có nghĩa vụ đóng góp một phần chi phí cho ngân sách nhà nước để hỗ trợ phần nào cho công tác duy tu bảo trì lòng đường, hè phố đảm bảo giao thông an toàn, vệ sinh môi trường và mỹ quan đô thị.

Bên cạnh đó, việc thu phí đảm bảo công bằng, bình đẳng giữa các tổ chức cá nhân có nhu cầu sử dụng tạm thời lòng đường, hè phố, công khai, minh bạch trong công tác thu, nộp, quản lý và sử dụng nguồn thu phí. 

Theo đề xuất mới nhất của Sở GTVT, mức phí dự kiến áp dụng theo 5 khu vực, dựa trên giá đất bình quân. Trong đó, mức phí thuê lòng đường và vỉa hè mỗi m2 để giữ xe là 50.000-350.000 đồng một tháng. Giá thuê 20.000-100.000 đồng mỗi m2 cho hoạt động khác.

Dự kiến mỗi năm nguồn thu phí dụng tạm lòng đường, vỉa hè khoảng 1.522 tỷ đồng (số thu đối với lòng đường 550 tỷ đồng/năm và số thu đối với vỉa hè 972 tỷ đồng/năm), được nộp vào ngân sách để duy tu, bảo trì lòng đường, hè phố. Việc thu và đóng phí được thực hiện theo các quy định về Luật phí và Lệ phí. Mức thu phí như đề xuất trên được đánh giá là tương đương với Hà Nội và Đà Nẵng.