bau vat 1.jpg
Một góc sân nơi anh Đương trưng bày hàng trăm chiếc ấm lớn, nhỏ thuộc nhiều dòng gốm sứ khác nhau

"Báu vật" gần gũi với cuộc sống con người Việt Nam

Bước vào sân nhà anh Nguyễn Văn Đương (SN 1984, TP. Thuận An, Bình Dương), chúng tôi sững sờ trước những bức tường kỳ lạ, với những chiếc kệ bày hàng trăm chiếc ấm trà đủ mọi màu sắc, hình dáng, kích cỡ.

Các hiện vật này nằm trong bộ sưu tập khoảng 1.000 chiếc ấm trà xưa của anh Đương. Người đàn ông gốc Thái Bình không có sở thích uống trà. Tuy nhiên, anh lại đam mê sưu tập ấm trà và bắt đầu thú vui này từ năm 2012.

Ban đầu, anh Đương chỉ muốn tìm lại những chiếc ấm quen thuộc, xuất hiện trong tuổi thơ của mình. Càng sưu tầm, anh càng bị mê hoặc bởi vẻ đẹp của những chiếc ấm cùng câu chuyện của chúng.

bau vat 2.jpg
Góc không gian trưng bày những chiếc ấm cổ xưa

Những ngày đầu, anh lang thang qua các sạp bán đồ xưa, đồ cũ ở Bình Dương, TP.HCM… để tìm, mua ấm. Sau đó, anh tìm kiếm những chiếc ấm cũ, cổ trên các diễn đàn chuyên mua bán đồ xưa.

Khi mạng xã hội phát triển mạnh, anh chủ yếu tìm kiếm, sưu tầm ấm trà thông qua các hội, nhóm chuyên buôn bán đồ cổ, đồ xưa trên Facebook, Zalo. Sau 12 năm sưu tầm, anh sở hữu bộ sưu tập khoảng 1.000 chiếc ấm trà.

Đa số ấm tại đây được làm từ chất liệu gốm. Một số khác được làm bằng sứ thuộc dòng gốm sứ Vạn Ninh, Nam Phong, Sài Gòn... Ngoài ra, anh Đương còn sưu tầm thêm ấm sành cổ. Tất cả các hiện vật này đều có hình dáng, in, vẽ hoa văn mộc mạc, gần gũi với cuộc sống con người Việt Nam.

bau vat 3.jpg
Những chiếc ấm Bát Tràng được sản xuất từ những năm 1960 đến thập niên 1980

Không chỉ là người chơi, sưu tầm ấm trà, anh còn dành nhiều thời gian nghiên cứu gốm sứ. Thế nên, anh được biết đến như một nhà sưu tập gốm sứ có tiếng. Am hiểu sâu rộng về gốm sứ cũng giúp anh sưu tầm được những chiếc ấm trà có giá trị.

Trong số gần 1.000 hiện vật, anh Đương đặc biệt yêu thích chiếc ấm trà được sản xuất năm 1984 nhân kỷ niệm 30 năm ngày chiến thắng Điện Biên Phủ. Đây là chiếc ấm có năm sản xuất trùng với năm sinh của anh.

bau vat 4.jpg
Chiếc ấm trà gốm sứ Vạn Ninh, chứa được khoảng 5 lít nước

Ông nội của anh Đương vốn là chiến sĩ Điện Biên Phủ. Ngay từ nhỏ, anh đã được ông kể chuyện về chiến dịch này nên có ấn tượng sâu đậm. Khi nhìn thấy chiếc ấm được sản xuất từ năm 1984, trên thân in ảnh chiến sĩ Điện Biên Phủ phất cờ, anh vô cùng yêu thích và xem như bảo vật.

Gợi nhắc tuổi thơ

Chiếc ấm này cũng gắn với một kỷ niệm khó quên của anh. Trước đó, nhà anh Đương nuôi nhiều mèo. Một hôm có con mèo nhảy qua nơi trưng bày làm chiếc ấm quý rơi xuống nền nhà vỡ tan.

Mất chiếc ấm yêu thích nhất, anh Đương xót xa đến nỗi từ bỏ cả thú vui nuôi mèo. Anh quyết tâm tìm lại bằng được ấm tương tự. Sau 4 năm tìm kiếm, anh mới mua được chiếc ấm này.

Sở hữu bộ sưu tập ấm trà khổng lồ, anh Đương gặp nhiều vất vả trong việc bảo quản, cất giữ. Trong căn nhà khoảng 120m2, anh bài trí các tủ kính để trưng bày khoảng 2/3 số lượng ấm trong bộ sưu tập.

bau vat 5.jpg
Chiếc ấm trà được sản xuất năm 1984 nhân kỷ niệm 30 năm ngày chiến thắng Điện Biên Phủ

Số còn lại, anh bày trên giá, kệ sắt đóng sát vào tường ở ngoài sân nhà. Đối với các loại ấm bằng gốm, sứ nếu phải bài trí ngoài sân, anh chọn hướng ít bị ảnh hưởng bởi mưa, nắng để giảm bớt những tác động của thời tiết.

Các loại ấm bằng sành gần như không bị ảnh hưởng bởi nắng mưa nên anh có thể đặt ở mọi vị trí mình thích. Khoảng 2-3 tháng, anh Đương lại tự tay vệ sinh, lau rửa bộ sưu tập của mình.

Anh tâm sự: “Sau nhiều năm sưu tầm, đến bây giờ thú vui này đã trở thành niềm đam mê của tôi nên nó có giá trị tinh thần vô giá. Không chỉ vậy, bộ sưu tập cũng có giá trị về kinh tế không nhỏ. 

Với tôi, bộ sưu tập chứa đựng hành trình lịch sử của văn hóa, đời sống con người Việt Nam. Nhìn vào từng chiếc ấm, chúng ta có thể cảm nhận được hơi thở cuộc sống của người xưa.

bau vat 6.jpg
   Những chiếc ấm gốm sứ Nam Bộ có tạo hình hoa trái và các con vật

Trong khi đó, những chiếc ấm từ thập niên 1960 đến 1990 lại như những kỷ vật mang đầy hoài niệm. Rất nhiều khách đến tham quan đã rưng rưng xúc động khi nhìn thấy, gặp lại chiếc ấm mà gia đình mình từng sở hữu, sử dụng thời ấu thơ”.

Đó cũng là lý do nhiều người biết đến bộ sưu tập ấm trà đặc biệt của anh Đương đã ngỏ lời mua lại. Trong số này, có người hỏi mua toàn bộ 200 mẫu ấm trà bằng gốm sứ Nam Bộ được tạo hình hoa trái, con vật với giá cao.

Tuy nhiên, anh Đương không đồng ý bán. Bởi, từ lâu anh đã xem bộ sưu tập của mình là những bảo vật vô giá. Anh cũng khẳng định sẽ tiếp tục thú vui sưu tầm ấm trà và giới thiệu bộ sưu tập của mình đến mọi người trong thời gian tới.

“Tôi sẽ tiếp tục sưu tầm vì nó đã trở thành niềm đam mê. Sắp tới, tôi dự định sẽ giới thiệu bộ sưu tập ấm gốm sứ Việt cổ xưa của mình như một cách lan tỏa thú vui này đến với nhiều người hơn”, anh Đương tâm sự.

Ảnh: Nhân vật cung cấp