Xã Phước Tỉnh (huyện Long Điền) là nơi có lượng tàu cá khá lớn hoạt động ở vùng khơi. Năm 2022, ngư dân tại huyện Long Điền, nhất là ở xã Phước Tỉnh vẫn có tình trạng ngư dân khai thác thủy sản bất hợp pháp, không khai báo và không theo quy định (IUU), trước thực trạng đó, xã đưa ra giải pháp thành lập nhóm Zalo để phục vụ cho công tác kiểm tra, quản lý hoạt động của các tàu cá của xã.
Cách làm này đã phát huy hiệu quả trong việc quản lý tàu cá hoạt động trên biển. Theo đó, nhóm Zalo quản lý tàu cá có gần 300 chủ tàu cá trên địa bàn xã. Khi phát hiện tàu cá nào vượt ranh giới đánh bắt qua vùng biển nước ngoài hay mất kết nối hành trình, gặp khó khăn, sự cố khi đi biển, nhóm sẽ thông báo ngay cho nhau để kịp thời khắc phục và giúp đỡ. Nhóm sau đó có thêm sự tham gia của lãnh đạo huyện, tỉnh, Chi cục Thủy sản, đồn biên phòng, công an,… Từ đó, công tác quản lý tàu cá theo quy định IUU, thông tin tuyên truyền, khắc phục sự cố và xử lý vi phạm được minh bạch, thuận lợi và nhanh chóng hơn trước.
Sáng kiến này đã nhanh chóng được lan truyền ra khắp các địa phương trong tỉnh. Tại huyện Long Điện, gần một năm nay, sau khi lập nhóm Zalo thì công tác kiểm tra, quản lý hoạt động các tàu cá ở huyện đã trở nên dễ dàng hơn. Nhờ đó,
Không riêng gì huyện Long Điền, theo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Bà Rịa – Vũng Tàu, từ đầu năm 2023 đến nay, các địa phương của tỉnh đã ngăn chặn hiệu quả tình trạng tàu cá vi phạm đánh bắt ở vùng biển nước ngoài, không có vụ việc nào xảy ra. Các vi phạm mất kết nối máy giám sát hành trình cũng giảm hơn 65%. Tất cả các số liệu, thông tin, hồ sơ tàu cá, xử lý vi phạm đều được cập nhật lên hệ thống dữ liệu nghề cá quốc gia. Đây là một trong những yêu cầu của Đoàn thanh tra châu Âu để gỡ “thẻ vàng” IUU.
Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho biết, công tác tuyên truyền Luật Thủy sản 2017 và quy định chống khai thác IUU thời gian qua được các sở, ngành và UBND huyện, thị xã, thành phố thường xuyên thực hiện bằng nhiều hình thức phong phú, đa dạng như: tổ chức hội nghị, lớp tập huấn tuyên truyền, cấp phát tờ rơi, lập trang thông tin điện tử, nhóm zalo, dựng bản pano. Các địa phương còn kết hợp thực hiện các chương trình như: Ăn Tết cùng ngư dân, Ăn sáng cùng ngư dân, Cà phê cuối tuần cùng ngư dân, Hải quân làm điểm tựa cho ngư dân vươn khơi bám biển, Hải quân nhận đỡ đầu con Ngư dân, Cảnh sát biển đồng hành với ngư dân... đã đạt được hiệu quả cao.
Bên cạnh đó, Sở còn phối hợp cùng các lực lượng như: BĐBP, Hải quân, Cảnh sát biển... mở các đợt cao điểm tuần tra, kiểm tra, kiểm soát trên biển và xử phạt 100% hành vi vi phạm IUU.
So với năm 2020, tỷ lệ ngư dân chấp hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính tăng gấp 1,8 lần trong năm 2021 và tăng gấp 3,35 lần trong năm 2022. Công tác đấu tranh, xử lý các hành vi khai thác hải sản bất hợp pháp đã tạo được sự răn đe đối với chủ tàu, thuyền trưởng.
Trong 6 tháng đầu năm 2023, cơ bản đã ngăn chặn được tình trạng tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài. Ý thức của chủ tàu, thuyền trưởng và ngư dân nói chung có chuyển biến rõ rệt trong thực hiện IUU.
Chi cục Thủy sản cho biết, tính đến nay, tổng số tàu cá trên địa bàn tỉnh có 4.663 chiếc, trong đó tàu cá khai thác thủy sản xa bờ chiều dài từ 15m trở lên có 2.773 chiếc, chiếm 59,4%; tàu khai thác vùng lộng có chiều dài từ 12-15m có 647 chiếc, chiếm 13,9%; số còn lại là tàu khai thác vùng ven bờ có chiều dài từ 6m đến dưới 12m.
Thời gian qua, Chi cục Thủy sản đã thực hiện tốt công tác quản lý tàu cá, cấp giấy chứng nhận nguồn gốc thủy sản khai thác, giấy xác nhận nguyên liệu thủy sản khai thác; tập trung triển khai thực hiện cơ cấu, tổ chức sắp xếp lại tàu thuyền theo hướng giảm theo quy hoạch; quản lý chặt chẽ công tác đóng mới, cải hoán tàu cá, cấp giấy phép khai thác thủy sản theo hạn ngạch được giao.
Bên cạnh đó, các cơ quan chức năng cũng tăng cường quản lý tàu cá, thực hiện kiểm tra đầy đủ giấy tờ tàu cá, bảo đảm hoạt động đúng nghề và có gắn thiết bị giám sát hành trình mới cho xuất bến; ngăn chặn và chấm dứt tình trạng tàu cá, ngư dân khai thác hải sản trái phép ở vùng biển nước ngoài.