Đó là quan điểm của ông Nguyễn Hoàng Anh, Chủ tịch Hiệp hội Tôm giống Bình Thuận khi nói về định hướng phát triển nghề nuôi biển của địa phương. Tuy nhiên, theo ông Hoàng Anh, sự kết hợp này tại Bình Thuận được người dân chủ yếu làm tự phát, chưa được ngành chuyên môn, chính quyền hướng dẫn; chưa được sự hỗ trợ các nguồn lực nên vần được quy hoạch để phát triển bền vững.
Hình thành vùng nuôi biển tập trung
Theo ông Nguyễn Hoàng Anh, Bình Thuận có bờ biển dài khoảng 192km, cùng hệ thống cửa sông ngòi; các hòn đảo xa bờ rất thuận lợi cho hoạt động nuôi biển. Ví dụ huyện đảo Phú Quý, viên ngọc cho phát triển du lịch, là một trong 2 khu bảo tồn biển của tỉnh và cũng là khu vực rất thuận lợi cho hoạt động nuôi biển. Mô hình nuôi biển trong các khu bảo tồn biển nhằm tái tạo biển đã được tính đến và đang được quy hoạch, nhưng kết hợp nghề nuôi biển với phát triển du lịch và du lịch tại các khu bảo tồn biển thì cần phải có quy hoạch rõ ràng và phải được đầu tư bài bản.
Theo số liệu của UBND huyện Phú Quý, trên huyện đảo (khu vực ven biển Lạch Dù) đang có 72 cơ sở nuôi biển với tổng diện tích mặt nước 14.485 m2; trong đó chủ yếu 61 lồng bè nuôi diện tích 9.301 m2, cùng 11 hồ chắn (5.184 m2). Ngư dân ở đây chủ yếu nuôi các hải đặc sản như tôm hùm, cá mú, cá bớp, huỳnh đế, ốc, nhum... Sản lượng các loại cá lồng bè nuôi biển khoảng 11 tháng đầu năm 2023 ước đạt 100 tấn các loại. Hiện UBND huyện Phú Quý đang muốn phát triển diện tích nuôi biển nhưng khó khăn về nguồn lực nên địa phương vẫn đang phải chờ hỗ trợ từ ngân sách tỉnh.
Tuy nhiên, nếu chỉ đợi ngân sách thì sẽ khó hình thành được các vùng nuôi tập trung đủ lớn do đó tại hội thảo “Nuôi biển tự nhiên kết hợp với bảo vệ và phát triển nguồn lợi thủy sản” được tổ chức tại TP. Hội An mới đây, ông Nguyễn Hoàng Anh, Chủ tịch Hiệp hội Tôm giống Bình Thuận tiếp tục đề xuất” Nên chăng cần kết hợp nuôi biển gắn với hoạt động du lịch, có như vậy các doanh nghiệp sẽ mặn mà hơn trong đầu tư. Chỉ cần các địa phương ban hành chính sách rõ ràng, các doanh nghiệp và ngư dân sẽ tự thân vận động; như vậy khi đã có quy hoạch thống nhất, giao quyền cụ thể cho chủ thể tham gia đầu tư thì việc tất thành.
Tự tin là vậy nhưng ông Hoàng Anh cũng thừa nhận, nhiều địa phương đang khá chậm chạp trong quy hoạch và thực hiện dù tỉnh ven biển nào cũng định hướng kinh tế biển là ngành chủ lực của địa phương mình. Ông Hoàng Anh ví dụ vấn đề giao biển lâu dài cho dân nuôi trồng như Nghị định 11 ban hành từ năm 2021, nhưng đến nay chưa một địa phương nào thực hiện được. Nếu làm được việc này đồng bộ, thì nghĩa vụ và bảo vệ trong phát triển kinh tế biển đảm bảo sản phẩm xanh, đảm bảo về nguồn lợi biển mới phát huy tác dụng.
Hướng đi bền vững trong khai thác tài nguyên biển
Thực tế, bài toán khai thác, sử dụng tài nguyên biển; bảo đảm môi trường biển, các hệ sinh thái biển, ven biển và hải đảo được bảo vệ hiệu quả, ứng phó với biến đổi khí hậu, nước biển dâng; bảo đảm quốc phòng, an ninh… vốn là thách thức của nhiều địa phương có biển. Dù đặt kinh tế biển là động lực phát triển, muốn giàu từ biển, mạnh nhờ biển nhưng các mô hình phát triển thì thường khó khăn do thiếu nguồn lực, chính sách hoặc thiếu quy hoạch.
Quay lại câu chuyện của Bình Thuận, nhận thấy điểm nghẽn này nên địa phương đã mạnh dạn kết hợp nghề nuôi biển với phát triển du lịch. Mở màn tại huyện Phú Quý, từ năm 2019, UBND huyện Phú Quý đã yêu cầu các chủ cơ sở lồng bè phải ký cam kết, trang bị đầy đủ phương tiện cứu nạn cứu hộ, áo phao cho khách. Sang năm 2023 này, sự kết hợp được đưa lên mức độ cao hơn khi các cam kết phối hợp sẽ đi kèm việc chia sẻ doanh thu và trách nhiệm.
Ví dụ, các phương tiện đưa đón khách ra bè phải đăng ký, đăng kiểm theo quy định và người điều khiển phương tiện ca nô, thuyền máy có tốc độ cao phải được đào tạo và cấp chứng chỉ. Đặc biệt, các bè phải lắp hố vệ sinh tự hoại, cuối ngày phải gom rác lên bờ… tránh tình trạng xả rác bừa bãi gây ô nhiễm môi trường biển. Nhờ tuân thủ nghiêm quy định nên những người nuôi biển có thêm thu nhập từ du lịch, các cơ sở kinh doanh du lịch có thêm điểm đến cho du khách.
Theo đó, chỉ 11 tháng đầu năm 2023, Phú Quý đã đón hơn 150.000 du khách (tăng hơn 61.000 lượt khách so với cùng kỳ năm ngoái), trong đó có hơn 2.200 khách nước ngoài. Điều đáng lưu ý là hầu hết lượng khách này đều không bỏ qua tour lồng bè thưởng thức hải sản, do đó số lượng bè làm du lịch ngày càng tăng.
.svg){kind=icon}
