Chiều 27/10, phát biểu tại hội trường, đại biểu Phạm Khánh Phong Lan (đoàn TP.HCM) cho biết, ở kỳ họp thứ 2, bà đã phát biểu ý kiến về thực trạng và kiến nghị về y tế cơ sở hiện nay đang rất thiếu và rất yếu. Đáng tiếc cho đến nay, cũng vừa tròn một năm, chưa có một chính sách cụ thể nào được triển khai để cứu y tế cơ sở. Cụ thể, lương, phụ cấp của nhân viên y tế vẫn chưa có gì thay đổi.

“Hơn thế nữa, gần đây chúng tôi ghi nhận một tình hình rất nguy hiểm là cả y tế về điều trị và cung ứng, tức là cả “ba chân kiềng” của ngành y tế đều đang phải đối diện với rất nhiều vấn đề. Khi tiếp xúc với cử tri, chúng tôi luôn nhận được những lời phàn nàn về chất lượng khám chữa bệnh, đặc biệt là chất lượng khám chữa bệnh BHYT”, bà Lan nêu.

Đại biểu Phạm Khánh Phong Lan.

Đại biểu Phạm Khánh Phong Lan nêu thực tế, ở các bệnh viện, ‘anh em' y tế, từ lãnh đạo cho tới nhân viên đều nói lực bất tòng tâm, thiếu tất cả, thiếu từ nhân lực, thiếu thuốc có chất lượng, thiếu cả trang thiết bị điều trị hiện đại.

“Nói thật, tôi không biết đến bao giờ một ước mơ bình thường của bất kỳ cán bộ y tế nào trên trái đất này là làm sao để chỉ tập trung vào chuyên môn, để khám chữa bệnh một cách tốt nhất, chứ không phải hàng ngày đối phó với các quy trình mua sắm, thanh toán và nguy cơ bị xử lý cả về hành chính lẫn hình sự..”, bà Lan bộc bạch.

Đại biểu ngành y tế TP.HCM chia sẻ, đây là một công việc rất áp lực.

“Khi phải chứng kiến bệnh nhân không được khám chữa bệnh kịp thời chúng tôi đã đau khổ lắm. Nếu không được tạo điều kiện để ngành y tế phát triển, chúng ta sẽ càng ngày càng đối diện với những nguy cơ lớn hơn, đặc biệt là đối với dịch bệnh, thời gian qua ngành y tế đã phải hy sinh và mất mát rất nhiều”, đại biểu Phong Lan nói.

Giải trình tiếp thu ý kiến tại hội trường, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan nhận thấy, qua phát biểu của các đại biểu, có thể khẳng định thời điểm này ngành y tế gặp khó khăn hơn bao giờ hết. Trong đó, có rất nhiều lĩnh vực của ngành đã bộc lộ những vướng mắc trong quá trình thực hiện.

Liên quan tới vấn đề nợ đọng thanh toán BHYT, bà Đào Hồng Lan cho biết, qua thực tiễn tìm hiểu Bộ Y tế đã nắm được vấn đề này. Nguyên nhân là do vướng mắc liên quan triển khai Luật BHYT và Nghị định 146 còn những quy định chưa thống nhất. Theo đó, trong quá trình thực hiện phạm vi được hưởng và mức hưởng của người tham gia BHYT còn có vướng mắc.

Bên cạnh đó, nhiều năm gần đây, các bệnh viện, cơ sở y tế bị nợ đọng do việc thanh toán theo tổng BHYT mức chưa đáp ứng yêu cầu. “Vì thế, hiện nay nhiều cơ sở y tế thực sự trở thành con nợ, do các chi phí khám chữa bệnh bỏ ra chưa được thanh toán nên việc triển khai khám chữa bệnh khó khăn, dẫn đến việc mua sắm đấu thầu cũng khó khăn vì nợ các nhà thầu chưa thanh toán được”, bà Đào Hồng Lan nói.

Về vấn đề thiếu thuốc và vật tư y tế, Bộ trưởng cho biết có 2 yếu tố quan trọng là việc đăng ký lưu hành kịp thời các sản phẩm thuốc, trang thiết bị y tế và việc mua sắm, đấu thầu trang thiết bị y tế của các cơ sở y tế.

Bộ trưởng Y tế Đào Hồng Lan.

Với việc đăng ký sản phẩm thuốc và trang thiết bị y tế vừa qua, bà Lan cho biết có nguyên nhân liên quan đến dịch Covid-19, doanh nghiệp không kịp chuẩn bị hồ sơ giấy tờ, cơ quan không kiểm tra, đánh giá được thực tế, nhà máy ngừng sản xuất do giãn cách, hoạt động của chuyên gia bị ảnh hưởng.

Bộ trưởng Đào Hồng Lan thông tin, Chính phủ đã báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành các chính sách để giải quyết những bất cập trên. Đến thời điểm này, Bộ Y tế đã công bố danh mục trên 10.000 thuốc hết hiệu lực đăng ký lưu hành trong năm 2022 tiếp tục được cấp giấy lưu hành đến 31/12/2022.

“Đến nay, về cơ bản đã đảm bảo được nguồn cung ứng thuốc trên thị trường của năm 2022, đáp ứng kịp thời thuốc phục vụ nhu cầu khám chữa bệnh của nhân dân và phòng chống dịch”, bà Đào Hồng Lan nói và cho biết, Bộ Y tế cũng thành lập các đoàn kiểm tra, hỗ trợ các địa phương liên quan nội dung này.

Về tình trạng thiếu hụt nguồn nhân lực y tế, bà Đào Hồng Lan cho rằng, việc này không phải chỉ riêng Việt Nam, sau khi dịch Covid-19 có dấu hiệu tái bùng phát, lan mạnh ở nhiều quốc gia thì vấn đề liên quan đến chuyển dịch làn sóng nguồn nhân lực tư khu vực công sang khu vực tư nhân ở nhiều nước cũng đã xảy ra. Qua đánh giá của Tổ chức Y tế thế giới, hệ thống y tế toàn cầu thiếu khoảng 15 triệu nhân lực vào năm 2022.

Bà Đào Hồng Lan nhìn nhận, Việt Nam cũng không phải là ngoại lệ trong vấn đề thiếu hụt nguồn nhân lực ngành y. Theo bà Lan, làn sóng chuyển dịch nhân lực từ khu vực công sang tư của Việt Nam còn có những điểm đặc biệt hơn so với thế giới.

Cụ thể, Việt Nam thuộc nhóm nước có tỷ lệ nhân viên y tế trên quy mô dân số ở mức thấp hơn so với tỷ lệ trung bình của thế giới. Hiện nay chúng ta có khoảng 10 bác sĩ và 13 điều dưỡng trên 10.000 dân. 

"Tình hình nhân viên y tế nghỉ việc ở khu vực công sang khu vực tư cũng tăng gần đây”, nữ Bộ trưởng nói và cho biết, Bộ Y tế việc dịch chuyển này diễn ra ở nhiều cấp, nhiều tuyến từ cơ sở đến các bệnh viện trung ương. Trong đó, nhiều tỉnh thành và bệnh viện có số lượng nhân viên dịch chuyển lớn.

Giải pháp cho vấn đề trên, bà Đào Hồng Lan cho hay, Bộ Y tế đã trình Chính phủ sửa đổi Nghị định 56 về hỗ trợ phụ cấp đối với nhân viên y tế cơ sở, y tế dự phòng. Bên cạnh đó là các chính sách nâng cao chất lượng nguồn nhân lực.

“Và để tăng nhân lực y tế, chúng tôi xin phép được báo cáo trong phiên trả lời chất vấn cùng Bộ trưởng Nội vụ sắp tới”, bà Lan nói.