Bộ Xây dựng vừa có văn bản trả lời chất vấn của Đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Lệ (đoàn TP.HCM) về thực trạng huy động vốn trái phép bất động sản. Theo đại biểu phản ánh, hiện nay đang tồn tại việc chủ đầu tư huy động vốn trái phép từ người mua nhà khi chưa hoàn thành các thủ tục theo quy định, hoặc chủ đầu tư sau khi hoàn thành xong dự án (bàn giao căn hộ cho người mua sử dụng) nhưng chưa giải chấp ngân hàng khoản vay vốn đầu tư, xây dựng dự án trước đó, dẫn đến người mua nhà không được cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất.
Đại biểu đặt vấn đề: “Bộ Xây dựng đã có biện pháp gì để hạn chế các sai phạm của chủ đầu tư? Trong giai đoạn tới, khi chuẩn bị sửa đổi Luật Nhà ở thì có đưa ra các đề xuất quy định nghiêm ngặt trong kiểm soát và xử lý các sai phạm để chủ đầu tư không thể làm sai hoặc không dám làm sai?”
Trả lời chất vấn, Bộ Xây dựng đánh giá, thị trường bất động sản trong thời gian qua đã có bước phát triển mạnh, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội đất nước, đáp ứng nhu cầu của doanh nghiệp và người dân.
Tuy nhiên, Bộ cũng thừa nhận, thị trường bộc lộ một số bất cập, tồn tại, trong đó có thực trạng chủ đầu tư huy động vốn từ người mua nhà khi dự án nhà ở chưa đủ điều kiện huy động vốn; chủ đầu tư thế chấp dự án, bất động sản trong dự án tại tổ chức tín dụng, mặc dù chưa giải chấp nhưng vẫn tổ chức huy động vốn nhằm mục đích bán nhà ở theo hình thức hợp đồng đầu tư góp vốn. Điều này dẫn đến vướng mắc không làm được thủ tục, không bàn giao được giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở, quyền sử dụng đất ở cho người mua.
Theo Bộ Xây dựng, thực trạng trên có nhiều nguyên nhân, trong đó pháp luật hiện hành còn chưa hoàn thiện, đồng bộ để đảm bảo ngăn chặn được triệt để các hành vi lách luật để huy động vốn trong giao dịch bất động sản; công tác thanh tra, kiểm tra, phổ biến pháp luật, giám sát việc tuân thủ quy định pháp luật trong hoạt động kinh doanh bất động sản chưa đáp ứng kịp yêu cầu quản lý thị trường bất động sản.
Về giải pháp để hạn chế việc lách luật, Bộ Xây dựng cho biết, thời gian qua, các cơ quan chức năng của Bộ và các sở xây dựng địa phương đã triển khai thực hiện nhiệm vụ kiểm tra, thanh tra hoạt động kinh doanh bất động sản, xử lý các vi phạm. Bộ Xây dựng đã tổ chức các đoàn kiểm tra việc thực hiện chính sách pháp luật về nhà ở và thị trường bất động sản tại địa phương theo chức năng, nhiệm vụ quản lý Nhà nước được giao.
Qua thanh tra, kiểm tra, bên cạnh việc xử lý các sai phạm, đồng thời các cơ quan thẩm quyền cũng đã phát hiện một số tồn tại, hạn chế về quản lý thị trường bất động sản và đề nghị các địa phương khắc phục.
Bộ Xây dựng đã xây dựng và trình Chính phủ ban hành Nghị định số 02/2022, quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Kinh doanh bất động sản, trong đó bổ sung quy định về hợp đồng theo mẫu trong giao dịch bất động sản và Nghị định số 44/2022 về xây dựng, quản lý và sử dụng hệ thống thông tin về nhà ở và thị trường bất động sản nhằm đảm bảo thông tin minh bạch thị trường.
Bộ Xây dựng cũng đã trình Thủ tướng Chính phủ ban hành Chỉ thị số 13 ngày 29/8/2022 về một số giải pháp thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển an toàn, lành mạnh, bền vững; trong đó Thủ tướng Chính phủ yêu cầu các bộ, ngành, địa phương thực hiện nhiều giải pháp góp phần ổn định thị trường bất động sản, giá bất động sản, đảm bảo thị trường phát triển an toàn, bền vững, lành mạnh…
“Hiện nay, Bộ Xây dựng đang chủ trì xây dựng Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản sửa đổi, bổ sung. Trong dự thảo các luật sửa đổi, bổ sung nêu trên đã chú trọng xây dựng nhóm hệ thống các quy định nhằm quy định đồng bộ, bao quát giữa việc vừa tạo cơ chế, điều kiện thuận lợi đồng thời cũng đảm bảo có sự quản lý, giám sát chặt chẽ việc tuân thủ đúng quy định pháp luật trong việc huy động vốn, sử dụng vốn huy động của các chủ đầu tư dự án bất động sản; quy định về các hình thức huy động vốn, quản lý sử dụng vốn huy động của các chủ đầu tư dự án bất động sản” – Bộ Xây dưng cho biết.
Theo Nghị định 16 vừa có hiệu lực chủ đầu tư dự án kinh doanh bất động sản (BĐS) huy động vốn không đúng quy định bị phạt từ 800 triệu – 1 tỷ đồng.