Ðể chuẩn bị điều kiện làm việc với Ðoàn Thanh tra của Uỷ ban châu Âu (EC) lần thứ 5, tỉnh Cà Mau đã và đang quyết liệt triển khai và thực hiện các biện pháp quản lý tàu cá, chống khai thác thuỷ sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU) trên địa bàn.
Sẵn sàng cho kiểm định ngẫu nhiên
Ông Phan Hoàng Vũ, Giám đốc Sở NN&PTNT cho biết, khi Ðoàn kiểm tra của EC đến, họ sẽ chỉ định ngẫu nhiên các tàu cá đang nằm bờ, yêu cầu chứng minh tàu đang ở bờ chứ không đi kiểm tra tàu cá đánh bắt trái phép. Do đó, lãnh đạo các huyện cần chỉ đạo các xã tập trung toàn bộ lực lượng để giám sát chặt chẽ các tàu này, cần nắm sát, cập nhật ngay danh sách những tàu nằm trong bờ, đưa thông tin số hoá đúng quy định.
Cùng quan điểm, ông Lê Văn Sử, Phó chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau nhấn mạnh, số hóa tàu cá thực hiện đa mục tiêu chứ không đơn thuần tuân thủ cam kết IUU. Bởi, số hóa tàu cá cũng là hoạt động nằm trong lộ trình chuyển đổi số kinh tế của địa phương, trong đó dữ liệu số các thành phần kinh tế sẽ là sở cứ quan trọng để tỉnh hoạch định các chính sách phát triển kinh tế của địa phương.
Quay lại với nhiệm vụ trước mắt là phục vụ rà soát để thực hiện cam kết IUU, ông Sử cho biết, thực hiện Chỉ thị số 32-CT/TW, ngày 10/4/2024 của Ban Bí thư, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) đã giao nhiệm vụ cho từng tỉnh. Trong đó, tỉnh Cà Mau được yêu cầu báo cáo tình hình từ tháng 5/2023 đến tháng 4/2024.
Theo dữ liệu quốc gia, tỉnh Cà Mau hiện có 129 tàu cá đã xóa đăng ký không biết lý do, 441 tàu cá chưa đăng ký; 89 tàu trễ hạn, 550 tàu cá hết hạn đăng kiểm; 72 tàu cá mất kết nối trên 6 tháng; 10 tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài; 120 tàu mất kết nối trên 10 ngày nhưng tỉnh không xử lý.
“Trên cơ sở đó, tỉnh đã cho kiểm tra trên hệ thống số hóa của tỉnh. Ðây là hệ thống có thể nói điển hình trên cả nước, được nhiều tỉnh, thành đến địa phương chia sẻ kinh nghiệm. Rõ ràng chúng ta có phương pháp số hoá tốt, thế nhưng việc thực hiện vẫn chưa đảm bảo”, Phó chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau đánh giá.
Để chủ động và hoàn thiện công tác số hoá chống khai thác IUU, cũng như chuẩn bị điều kiện đón Ðoàn Thanh tra của EC, UBND tỉnh Cà Mau đã cùng Sở NN&PTNT và UBND các huyện: U Minh, Trần Văn Thời, Phú Tân, Năm Căn, Ngọc Hiển, Ðầm Dơi và TP Cà Mau khẩn trương kiểm tra, rà soát, xác định cụ thể việc thực hiện số hoá hồ sơ các loại tàu cá trên từng địa bàn. Với phương châm sẵn sàng cho kiểm tra, tuân thủ nghiêm túc các quy định hướng tới làm ăn minh bạch, ổn định, bền vững.
Ngư dân đồng lòng số hóa tàu cá
Theo ông Phan Hoàng Vũ, huyện Trần Văn Thời là địa phương có số lượng tàu cá lớn của tỉnh Cà Mau (với gần 2.000 tàu có chiều dài từ 15 m trở lên), trong đó số tàu đã lắp đặt thiết bị giám sát hành trình là 985/985 tàu (đạt 100%). Về công tác hậu cần nghề cá, huyện Trần Văn Thời cũng có trên 300 doanh nghiệp hành nghề thuỷ sản, hậu cần nghề cá.
Tuy nhiên, qua rà soát ban đầu, trên địa bàn huyện Trần Văn Thời vẫn còn 440 tàu cá hết hạn giấy phép khai thác thuỷ sản (KTTS); 284 tàu hết hạn đăng kiểm trên 15 ngày; 85 tàu mất tín hiệu giám sát hành trình trong bờ trên 10 ngày; có 204 tàu “3 không” (không đăng ký, không đăng kiểm và không có giấy phép KTTS). Ngoài ra, từ đầu năm 2024 đến nay, trên địa bàn huyện có 16 tàu mua, bán sang nhượng nhưng chỉ có 5 tàu làm thủ tục sang tên theo quy định, 11 tàu không báo cáo.
Với các biện pháp tuyên truyền và vận động, tính đến tháng 5/2024 huyện Trần Văn Thời đã cơ bản hoàn thành các nhiệm vụ số hoá IUU đối với các loại tàu cá này. Cụ thể, huyện đã rà soát, cho chủ tàu ký cam kết gia hạn giấy phép và có biên bản làm việc để đưa lên hệ thống số hoá IUU của tỉnh được 440/440 tàu, đạt 100%; đã có link số hoá là 284/284 tàu hết hạn đăng kiểm.
Đặc biệt, các chủ tàu cá đã rất đồng lòng thực hiện ký cam kết và có biên bản làm việc và đưa lên hệ thống số hoá IUU (được 85/85 tàu, đạt 100%); đã số hoá được 204/204 tàu “3 không”. Ðối với 11 tàu cá đã sang bán, huyện Trần Văn Thời đang tiếp tục chỉ đạo Phòng NN&PTNT phối hợp với UBND các xã, thị trấn tuyên truyền cho bên bán, bên mua thực hiện thủ tục sang, bán đúng theo quy định của pháp luật.
Cũng là địa phương có số lượng lớn tàu cá của tỉnh Cà Mau, ông Võ Quốc Thống, Bí thư Ðảng uỷ thị trấn Sông Ðốc chia sẻ: “Những ngày qua, thực hiện chỉ đạo, địa phương thành lập nhiều tổ, tham gia trực tiếp từng địa bàn, phối hợp cùng các đơn vị: Biên phòng, Hải đội 2, Kiểm ngư và tổ công tác của huyện tiếp cận các tàu cá, chủ phương tiện, nắm bắt thông tin để kịp thời số hoá theo chỉ đạo đề ra”.
Tuy nhiên, mặc dù các huyện của Cà Mau đã đạt được kết quả số hoá nhất định, song hiện vẫn còn gặp một số khó khăn vướng mắc liên qua đến các chủ tàu cá. Lấy ngay huyện Trần Văn Thời làm ví dụ, huyện có tới 9 cửa biển, cửa sông nhưng chỉ có 2 trạm kiểm soát biên phòng (Sông Ðốc và Ðá Bạc) nên khâu kiểm soát tàu ra, vào chưa chặt chẽ; tình trạng tàu cá hết hạn giấy phép KTTS tập trung nên việc rà soát, cập nhật số hoá cũng như gia hạn giấy phép cùng vì vậy không thể đúng thời gian theo quy định.
Đơn cử, trong đợt kiểm soát ngày 3/5, chỉ riêng buổi sáng qua rà soát đã có tới 785 tàu hết hạn giấy phép KTTS. Do số lượng tàu hết hạn giấy phép nhiều, thủ tục gia hạn giấy phép người dân phải nộp hồ sơ trực tuyến trong khi trình độ CNTT của nhiều ngư dân chưa được tốt khiến công tác khai báo khó khăn...
Đặc biệt, do hỗ trợ ngư dân làm ăn nên tình trạng tàu cá gần hết hạn giấy phép KTTS, đăng kiểm vẫn được ra biển hoạt động, khi đến hết hạn thì tàu vẫn còn ngoài biển nên việc vận động chủ tàu cá gia hạn giấy phép, cũng như đăng kiểm gặp nhiều khó khăn, mất thời gian.
Ngoài ra, việc thực hiện giao dịch sang bán tàu cá đã được công chứng chứng thực, nhưng không nộp hồ sơ sang tên đăng ký lại với cơ quan có thẩm quyền, nhất là sang bán ra ngoài tỉnh, nên công tác quản lý, rà soát gặp rất nhiều khó khăn... Do đó để hỗ trợ ngư dân, tỉnh Cà Mau đang đốc thúc địa phương xuống từng tàu cá hỗ trợ ngư dân khai báo thông tin để công tác số hóa tàu cá đạt kết quả như chỉ tiêu đề ra.
Nam Phương
.svg){kind=icon}
