- NSƯT Chí Trung tâm sự với Góc nhìn thẳng về thực trạng thanh niên Việt Nam thấp lùn, thể lực kém, lại bia rượu, thuốc lá nhiều, theo một báo cáo khoa học do Bộ Nội vụ.

Xem thêm các đối thoại khác tại chuyên mục Góc nhìn thẳng

"Báo cáo quốc gia về thanh niên Việt Nam" do Bộ Nội vụ và Quỹ dân số Liên hợp quốc tại VN (UNFPA) mới đây công bố đã đánh giá, thanh niên Việt Nam vừa thấp lùn, thể lực kém, lại hút thuốc lá, uống bia rượu nhiều. Kết quả nghiên cứu khoa học đáng tin cậy này đã nói lên nhiều điều đáng suy ngẫm về thực trạng đời sống của giới trẻ hiện nay.

Chuyên mục Góc nhìn thẳng của báo điện tử VietnamNet số này mời quý vị cùng lắng nghe ý kiến chia sẻ của NSUT Chí Trung về câu chuyện này.

Mời bạn đọc theo dõi cuộc trò chuyện tại clip dưới đây: 

Nhà báo Phạm Huyền: Thưa anh, anh nghĩ như thế nào, với trải nghiệm của một nghệ sĩ lớn tuổi, bức tranh về thanh niên Việt Nam với hình ảnh thấp lùn, thể chất yếu, lại hay bia rượu, thuốc lạ" được Bộ Nội vụ và Quỹ dân số Liên hợp quốc tại VN công bố mới đây khiến cho anh có suy nghĩ như thế nào?

NSƯT Chí Trung: Vâng, đó là một nghiên cứu tương đối chuẩn. Nó vừa buồn, lại vừa đáng cười. Nếu bạn hay ai đó hơn một lần đi ra nước ngoài, nhất là ở các cửa khẩu, phi trường, sân bay, trong hàng người đi vào đi ra, xuất nhập cảnh, sẽ thấy người Việt Nam rất dễ nhận ra bởi dáng thấp bé, nhẹ cân len lỏi. Điều đó gây một cảm giác rất khó chịu. Đó là về hình dáng.

Còn về các vấn đề khác mà nói đúng ra là tệ nạn, thuốc lá cũng là tệ nạn, bia rượu cũng là tệ nạn, lười tập thể dục cũng là tệ nạn. Tất cả những thứ đó có chất kích thích tố một chút, nếu chúng ta dùng vừa đủ, đảm bảo cho chúng ta có sự hưng phấn nhất định. Thế nhưng, vấn đề ở đây là liều lượng và mức độ. Chúng ta đã vượt quá mức độ cho phép, vượt quá cả giới hạn đạo đức và phạm vi của một cơ thể cho phép tiêu thụ vào.

Đó chính là tệ nạn, gây nên một tình trạng hiện nay là thanh niên của chúng ta chỉ chăm chăm vào cái đó mà quên đi cả khát vọng, quên tất cả những mong mỏi, những cống hiến và đặc biệt là quên đi việc tìm một chỗ đứng trong xã hội.

Nhà báo Phạm Huyền: Anh là người yêu thể thao, đặc biệt là bóng đá. Anh chắc cũng đã nhìn thấy sự thuathiệt của cầu thủ Việt Nam bởi yếu tố thể lực. Và trong đời sống kinh tế xã hội của chúng ta, không chỉ có thể thao, với một thể chất như vậy, có thể chúng ta sẽ luôn luôn ở thế thua thiệt. Anh có nghĩ vậy không?

NSƯT Chí Trung: Chính xác! Hình dạng của thanh niên Việt Nam nói chung, có chiều cao trung bình là 164cm đối với nam, nữ là 153 cm, thua 6-7 cm so với 13 nước Đông Nam Á và càng thua xa so với thế giới. Thể hình là di truyền, đây là bài toán của Chính phủ.

Tôi nói ví dụ, tại sao ngày xưa, người ta gọi người Nhật là Nhật lùn, mà bây giờ, họ cao hơn ta 7-8cm. Bây giờ, rõ ràng, người ta cao hơn ta, đẹp lắm. Người Hàn Quốc cũng vậy, cao hơn ta 7cm, người Trung Quốc cao hơn ta 6cm. Rõ ràng, tất cả các nước họ đều có chính sách. Ngay cả với Thái Lan, cùng phát triển như chúng ta mà tại sao họ cao hơn ta 3-4cm. Rất vô lý!

Tôi sẽ nghĩ rằng, sắp tới, đến Campuchia, Lào cũng sắp vượt chúng ta nốt, ngoài chỉ số về kinh tế, về xã hội, về du lịch, chúng ta thua tiếp cả về chỉ số chiều cao.

Thể hình là yếu tố di truyền. Chính phủ phải vào cuộc để cải tạo cả một thế hệ. Nhà nước phải có chính sách cải tạo giống nòi triệt để và có những định hướng hẳn hỏi. Định hướng thế nào thì xin mời các nhà làm luật!

Còn về thể lực, là cái chúng ta hàng ngày luyện tập. Trông Chí Trung thế này thôi, nhưng tôi tập luyện từ bé. Chính vì tập luyện, đá bóng nhiều nên về già, khi không tập nữa, cơ thể mới "phình" ra, nhưng tôi rất là khoẻ.

Tôi là một fan cuồng của đội tuyển Việt Nam ở tất cả các U. Nhưng tôi bao giờ cũng gạt chuyện thắng thua sang một bên, không phải vì tôi không cay cú mà vì tôi biết thừa là, cứ đến vào đến vòng 3, vòng 4 là chết.

Chúng ta cứ bé tí thế này, bây giờ chúng ta đang luồn qua lách, sắp tới cứ tình hình bia rượu, thuốc lá tràn ngập thế này thì chúng ta sẽ luôn qua háng để dê dắt bóng của cầu thủ đội bạn. Tất cả chúng ta bây giờ, nếu không cùng chung tay, uống sữa nhiều vào, tập luyện thể thao nhiều vào. Thậm chí, còn phải làm sao "phối giống" được với những người cùng rèn luyện như mình thì mới ra được "sản phẩm" tốt lành chứ. Hai anh chị, anh nghiện ngập, chị thuốc lá thì ra cái gì, ra một "quả" nghiện ngồi hút thuốc lào.

Nhà báo Phạm Huyền: Công nhận là, thể thao đúng là lĩnh vực điển hình cho sự thua thiệt của Việt Nam vì thể lực. Anh cảm thấy thế nào về một lứa tuổi như tuổi các con anh, từ 16-30, là lứa tuổi

đáng lẽ là phải dành thời gian khởi nghiệp để làm chủ  tương lai của chính mình hay của đất nước thì lại có thói quen xấu như vậy, thuốc lá và bia rượu?

NSƯT Chí Trung: Tôi nghĩ trước tiên, vấn đề này thuộc về người lớn và những người có trách nhiệm. Bởi chúng ta chưa quan tâm một cách đúng mức đến mặt bằng về tinh thần, một môi trường sống đúng nghĩa, một suy nghĩ về giáo dục thể chất, giáo dục cả tinh thần văn hoá. Chúng ta bắt các bạn trẻ phải tự tìm đến, đương đầu là chưa đúng.

{keywords}
Ảnh: Lê Anh Dũng

Tôi ví dụ, hiện nay, nhà hàng mọc lên như nấm, các sân đấu thể thao thu hẹp dần lại. Đó là một thực tế chúng ta chưa quan tâm, chỉ nghĩ đến cái lợi trước mắt. Rồi cả những sinh hoạt lành mạnh của các phong trào, không phải chúng ta không làm nhưng chỉ mang tính hình thức, chưa lôi kéo được thanh niên vào tham gia. Thanh niên hiện nay là mất mục đích sống.

Nói gì thì nói, tất cả là lỗi ở chúng ta, chưa tạo ra được mặt bằng để lôi kéo thanh niên vào.

Thanh niên như tờ giấy, họ thấm tất cả vào, thấm màu trắng, thấm màu đỏ và thấm cả màu đen. Chúng ta phải tạo cho họ, môi trường đẹp đẽ chỉ có màu xanh của hi vọng, màu trắng của tinh khiết và màu đỏ của trái tim sục sôi.

Tuổi trẻ bia rượu nhiều, điều đó đúng. Nhìn vào các quan bia, thực ra trung niên nhiều hơn là thanh niên. Tôi đi uống bia nhiều tôi biết, trung niên uống rất nhiều và chiều tối 5-6h, khề khà đi đánh tennis rồi uống bia thêm 1 tiếng. Những cái đó là tấm gương.

Rồi bố hút thuốc nhiều thì con cũng hút thuốc, bập bẹ 17 tuổi đã hút, 15 tuổi cũng đã hút cho có vẻ... đàn ông. Thế thì, những người bố không gương mẫu, phà thuốc vào mặt vợ, mặt con trong gia đình, ngồi bữa cơm nhâm nhi chén rượu, xong hút thuốc, rồi khi con bảo: "bố ăn đi", lại bảo: "Từ từ, mày ăn đi, rồi bố ăn sau", tạo một cảm giác  đàn ông giả tạo như vậy, một "chuẩn men" không chuẩn như thế thì đứa con sẽ bắt chước ngay.

Tôi nghĩ, lỗi chúng ta là 7 phần, lỗi các con, các cháu chúng ta là 3 phần. Thanh niên chúng ta có rất nhiều cháu giỏi và cố gắng phấn đấu. Hai đứa con của tôi là một ví dụ rất nhỏ so với hàng triệu cháu.

Tôi sẽ không kêu gọi các con, các cháu là phải phấn đấu đi, các con phải tìm khát vọng sống đi, phải làm sao cống hiến cho đất nước... Tôi sẽ không nói thế.

Tôi chỉ nói là: không ai thương mình đâu, hãy tự thương lấy mình! Nếu bạn tung hoa cho đời thì bạn sẽ nhận được hoa, nếu bạn ném đá vào cuộc đời thì bạn sẽ nhận được đá và chính bạn sẽ là người khổ nhất.

Nhà báo Phạm Huyền: Thưa anh, trong chương trình Táo quân vừa qua, anh vào vai Táo Xã hội. Giả như chương trình đó có phân đoạn nói về lối sống của giới trẻ, anh nghĩ mình sẽ "thoại" như thế nào?

NSƯT Chí Trung: Với câu thơ nho nhỏ sưu tầm đây, tôi nghĩ là đọc cho bạn vui, cười, chứ thực cười ra nước mắt chứ chả vui vẻ gì đâu.

"Xưa kia ta ở trên Trời/ Vì nghiện bia rượu ta rời xuống đây", tức là rời xuống trần gian, cụ thể là nước Việt Nam mình. "Xuống đây ta lại nhậu say/ Xơ gan cổ trướng, lại bay về Trời", tức là chết.

Hay là: "Thanh niên nước Việt xin thế/Chưa đầy chục vại chưa về quê hương", tức là ngồi vào quán bia, nếu uống được chục vại thì... Đàn ông cũng có lúc cần say nhưng tuỳ lúc thôi.

Ví dụ về tệ nạn thuốc lá, có câu vui: "Xóm em toàn thanh niên gương mẫu, chẳng ai hút thuốc lá cả, toàn phang thuốc lào".

Nhà báo Phạm Huyền: Cảm ơn những chia sẻ của nghệ sĩ Chí Trung!

Báo cáo quốc gia thanh niên Việt Nam 2016 do Bộ Nội vụ và Quỹ Dân số Liên Hiệp Quốc vừa công bố:

Nam: 164,4cm, thấp hơn 13cm so với thế giới

Nữ: 153,4cm, thấp hơn 10cm so với thế giới

Kém 8 cm so với người Nhật Bản, Hàn Quốc,

Kém 7cm so với người Trung Quốc

Kém 5-6 cm so với người Singapore, Thái Lan

Sức bền, sức mạnh xếp hạng kém. Tỷ lệ hành vi có nguy cơ ảnh hưởng sức khoẻ nhiều như hút thuốc lá, uống bia rượu nhiều.

Theo Bộ Công Thương, năm 2015, người Việt tiêu thụ 3,5 tỷ lít bia, 70 triệu lít rượu, đứng thứ 5 trong ASEAN về tiêu thụ bia rượu. 

VietnamNet

Tin liên quan: