Theo TS. Nguyễn Huy Phòng, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, trong bối cảnh chuyển đổi mô hình từ xã hội nông nghiệp làng xã sang xã hội đô thị, văn minh, hiện đại, cấu trúc, chức năng và hệ giá trị của gia đình truyền thống cũng có sự biến đổi để thích ứng. Tuy nhiên chức năng cơ bản và những giá trị tốt đẹp của gia đình vẫn được gìn giữ, phát huy.
Nếu trước đây các thành viên trong gia đình ứng xử, giao tiếp chủ yếu theo chuẩn mực đạo đức, quy ước cộng đồng thì hiện nay các cơ quan ban ngành đã xây dựng hệ thống cơ chế, chính sách pháp luật, bổ sung và làm rõ hơn các mối quan hệ trong gia đình và ngoài xã hội, như Luật Hôn nhân và gia đình (2000), Luật Bình đẳng giới (2006), Luật Phòng, chống bạo lực gia đình (2007), Luật Người cao tuổi, Luật Trẻ em (2016) cùng các thông tư, nghị định, pháp lệnh hướng dẫn thi hành, đảm bảo những điều kiện tốt nhất để mọi gia đình đều được tôn trọng, bình đẳng, đều có cơ hội phát triển.
Bên cạnh đó, cơ quan quản lý nhà nước về gia đình cũng đã được thành lập từ trung ương đến địa phương. Nghị định 02/2013/NĐ-CP của Chính phủ xác định cơ quan quản lý nhà nước về công tác gia đình thuộc chức năng, quyền hạn của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch và Ủy ban nhân dân các cấp. Việc thành lập cơ quan quản lý nhà nước về gia đình với những chính sách cụ thể, thiết thực, đảm bảo mọi gia đình đều được quan tâm, chăm lo, phát triển.
Nhằm lan tỏa những nét đẹp trong văn hóa gia đình cũng như nâng cao tinh thần trách nhiệm của mỗi cá nhân trong việc xây dựng gia đình no ấm, hạnh phúc, tiến bộ, văn minh, Thủ tướng Chính phủ đã quyết định lấy ngày 28/6 hằng năm làm Ngày Gia đình Việt Nam.
Cùng với việc hoàn thiện hệ thống chính sách pháp luật về công tác gia đình, thời gian qua, nhiều phong trào thi đua sôi nổi, tích cực liên quan đến việc lan tỏa những giá trị tốt đẹp của gia đình đã được các địa phương triển khai thực hiện, tạo chuyển biến sâu sắc trong nhận thức của người dân về vai trò, vị trí của gia đình. Tiêu biểu như các phong trào: Phụ nữ tích cực học tập, lao động sáng tạo, xây dựng gia đình hạnh phúc; Xây dựng gia đình 5 không, 3 sạch; Xây dựng gia đình hạnh phúc; Ông bà, cha mẹ mẫu mực, con cháu thảo hiền; Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa, đô thị văn minh; Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới.., đã mang lại những hiệu ứng tích cực, giúp mỗi người thêm trân trọng, giữ gìn những giá trị văn hóa tốt đẹp của gia đình.
Qua tổng kết phong trào Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa giai đoạn 2000-2018, báo cáo của Chính phủ cho thấy: “Năm 2017, đã công nhận hơn 19 triệu gia đình văn hóa. Đến nay, cả nước đã có trên 1,2 triệu tấm gương người tốt, việc tốt; đã công nhận hơn 69 nghìn làng, thôn, ấp, bản, buôn, tổ dân phố văn hóa”. Còn sau gần 10 năm thực hiện Chiến lược phát triển gia đình Việt Nam đến năm 2020, tầm nhìn 2030, cũng đã đạt được nhiều thành tựu nổi bật.
Về kết quả thực hiện Mục tiêu 2 “Kế thừa, phát huy các giá trị truyền thống tốt đẹp của gia đình Việt Nam...” với 4 chỉ tiêu cụ thể, qua số liệu báo cáo của 63 tỉnh thành cho thấy trong 8 năm thực hiện Mục tiêu 2 của Chiến lược 2020, “có 44 tỉnh đạt Chỉ tiêu 1 (70%), 38 tỉnh đạt Chỉ tiêu 2 (60%), 43 tỉnh đạt Chỉ tiêu 3 (68%) và 36 tỉnh đạt Chỉ tiêu 4 (57%)”(7). Những con số trên cho thấy nỗ lực của các cấp chính quyền, đoàn thể, của mỗi người dân trong gìn giữ, phát huy những giá trị văn hóa tốt đẹp của gia đình, góp phần vào sự ổn định, phát triển của quốc gia, dân tộc.
Là thành viên của Liên hợp quốc, Việt Nam đã tham gia ký kết hầu hết các công ước quốc tế về quyền con người, trong đó có quyền của trẻ em và phụ nữ - những nhóm người yếu thế cần được quan tâm, bảo vệ trong mỗi gia đình.
Qua giao lưu, hội nhập, nhiều giá trị văn hóa mới đến từ các nước tiên tiến cũng được các gia đình tiếp thu, vận dụng, như các giá trị về quyền bình đẳng, không phân biệt đối xử; quyền bảo vệ trẻ em; quyền tiếp cận, thụ hưởng văn hóa, tinh thần thượng tôn pháp luật; vận dụng khoa học, kỹ thuật vào lao động, sản xuất, phát triển kinh tế gia đình; từng bước loại bỏ những tư tưởng lạc hậu, kìm hãm sự phát triển. Đồng thời qua giao lưu, hội nhập, những giá trị văn hóa truyền thống của gia đình Việt cũng được quảng bá, giới thiệu với bạn bè quốc tế, tạo được ấn tượng, cảm xúc đẹp đối với du khách về hình ảnh đất nước, con người Việt Nam.
.svg){kind=icon}
