Môi trường là tiêu chí quan trọng trong xây dựng nông thôn mới, góp phần làm thay đổi bộ mặt làng quê, tạo mỹ quan nông thôn xanh - sạch - đẹp. Để nâng cao chất lượng tiêu chí này, thời gian qua, tỉnh Thanh Hoá đã triển khai nhiều giải pháp, nhất là tập trung vào công tác xử lý rác thải, phân loại rác từ đầu nguồn và làm sạch đường làng, ngõ xóm.
Tại huyện Yên Định, để đạt tiêu chí môi trường trong xây dựng nông thôn mới, Uỷ ban nhân dân huyện đã tăng cường công tác tuyên truyền nhằm từng bước làm thay đổi những thói quen xấu của người dân gây ảnh hưởng đến môi trường.
Bên cạnh đó, tổ chức tốt các hoạt động hưởng ứng Ngày Môi trường thế giới, Ngày Nước thế giới, Giờ Trái đất, Tuần lễ Nước sạch và vệ sinh môi trường... thu hút đông đảo các tầng lớp nhân dân tham gia.
Ngoài ra, chính quyền các địa phương thường xuyên phát động nhân dân trên địa bàn tích cực tham gia chỉnh trang đường làng ngõ xóm, xây dựng các công trình nước sạch, nhà vệ sinh đúng tiêu chuẩn.
Các hoạt động thu gom, xử lý rác thải cũng được quan tâm thực hiện thường xuyên. Qua thống kê, tỷ lệ thu gom rác thải trên địa bàn huyện ước đạt 93%, trong đó, có 17 xã xử lý bằng công nghệ đốt đạt 67% và 9 xã, thị trấn xử lý bằng biện pháp chôn lấp, đạt 33%.
Cùng với các hoạt động trên, UBND huyện cũng chỉ đạo các đơn vị chức năng hướng dẫn các hộ gia đình chăn nuôi thực hiện các biện pháp xử lý chất thải chăn nuôi bảo đảm vệ sinh môi trường.
Đặc biệt, đối với các cơ sở, doanh nghiệp sản xuất thuộc các lĩnh vực như khai thác khoáng sản, vật liệu xây dựng... có nguy cơ tác động đến môi trường, ngay từ khi đăng ký đi vào hoạt động, huyện và ngành chức năng đều yêu cầu các đơn vị, cơ sở này thực hiện đầy đủ các thủ tục về lập dự án khai thác, đánh giá tác động môi trường, cam kết bảo vệ môi trường; xây dựng hệ thống thu gom và xử lý chất thải đạt tiêu chuẩn.
Hàng năm, huyện phối hợp với ngành chức năng tiến hành thanh, kiểm tra đột xuất và theo định kỳ các cơ sở sản xuất, kinh doanh về việc thực hiện Luật Bảo vệ môi trường. Vì thế, ý thức bảo vệ môi trường của các cơ sở sản xuất, kinh doanh nói riêng, của người dân nói chung được nâng lên. Trên địa bàn huyện không xảy ra tình trạng xả nước thải, tập kết rác bừa bãi.
Tại huyện Thọ Xuân, năm 2023, toàn huyện có 14/26 xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao, xếp thứ nhất toàn tỉnh Thanh Hoá về số xã; 2 xã và 18 thôn đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu. Để thực hiện tiêu chí môi trường, huyện đã chú trọng công tác tuyên truyền đến nhân dân trong xã thực hiện tốt nếp sống văn minh, đảm bảo môi trường.
Hiện, có 22/26 xã của huyện Thọ Xuân thực hiện phân loại rác từ đầu nguồn, còn lại đều được thu gom xử lý triệt để. Các gia đình đều cam kết không đốt rác sinh hoạt, không vứt xuống các kênh.
Theo thống kê, từ năm 2021 đến nay, người dân ở 27 huyện, thị xã, thành phố của tỉnh Thanh Hoá đã hiến trên 1,5 triệu m2 đất để xây dựng công trình giao thông, làm hàng rào xanh, ủng hộ tiền để cải tạo, nâng cấp các tuyến đường, làm kênh thoát nước, góp phần làm sạch môi trường.
Toàn tỉnh đã xây dựng được 1.011 mô hình vườn mẫu, trồng được 1.035 tuyến đường hoa tạo cảnh quan môi trường sạch đẹp.
Các cơ sở sản xuất, kinh doanh trên địa bàn tỉnh đều có báo cáo đánh giá tác động môi trường, thực hiện đúng các nội dung đã được phê duyệt. Nhiều trang trại, hộ chăn nuôi đã đầu tư xây dựng hệ thống biogas để xử lý chất thải phát sinh trong quá trình chăn nuôi. Hàng ngày, hàng tuần đều có hoạt động quét dọn đường làng, ngõ xóm, dọn tỉa cây xanh của nhân dân trong thôn.
Xác định bảo vệ môi trường là yếu tố cốt lõi để phát triển và xây dựng nông thôn mới nâng cao, kiểu mẫu và bền vững, thời gian tới, tỉnh Thanh Hoá sẽ chú trọng nâng cao hơn nữa chất lượng tiêu chí môi trường.
Cụ thể, Thanh Hoá sẽ có chính sách khuyến khích các tổ chức, cá nhân đầu tư công nghệ hiện đại, thân thiện môi trường trong xử lý rác thải, ban hành cơ chế hỗ trợ các cơ sở chăn nuôi có quy mô 300 con trở lên, đầu tư hoàn thiện công trình xử lý môi trường đạt quy chuẩn.
Tỉnh cũng sẽ tăng cường thu hút doanh nghiệp tham gia thu gom, xử lý rác thải một cách đồng bộ; vận động người dân chung tay bảo vệ môi trường và tập trung xây dựng nông thôn mới nâng cao, nông thôn mới kiểu mẫu.