Cơ hội cho startup Việt Nam trở thành ‘kỳ lân’ công nghệ

Cơ hội từ nền kinh tế biến đổi không ngừng

Theo Báo cáo đầu tư vào lĩnh vực công nghệ tại Việt Nam (Vietnam Tech Investment) năm 2019, từ quốc gia đứng vị trí thứ 4 trong 6 nước ASEAN, hệ sinh thái khởi nghiệp Việt Nam vươn lên thứ hạng 3, chỉ sau Indonesia và Singapore.

Tuy nhiên, Covid-19 lại giáng một “đòn chí mạng” cho các startup Việt. Những doanh nghiệp non trẻ, hừng hực khí thế khởi nghiệp vừa gia nhập thị trường đã phải đối mặt với môi trường đầu tư, nhu cầu người dùng thay đổi nhanh chóng. Mặt khác, tình trạng thiếu vốn, kêu gọi đầu tư không còn thuận lợi và những khó khăn chung của nền kinh tế thế giới khiến không ít startup rơi vào cảnh lao đao.

Các startup đang “tranh tài” trong ngày Demo Day thuộc chương trình Grab Ventures Ignite 2020

Báo cáo “Bức tranh khởi nghiệp sáng tạo ở Việt Nam 2019” của Austrade cũng đã chỉ ra 5 thách thức “ngáng đường” hệ sinh thái khởi nghiệp Việt Nam, bao gồm: Khả năng tiếp cận tài chính - thuyết phục các nhà đầu tư; Tài năng và kỹ năng điều hành - không được đào tạo đầy đủ về khả năng kinh doanh; Hệ sinh thái còn phân mảnh; Khả năng R&D - năng lực khoa học, công nghệ và đổi mới; Vấn đề sở hữu trí tuệ.

Trong khi đó, từ góc nhìn của một “kỳ lân” Đông Nam Á, bà Nguyễn Thái Hải Vân - GĐ Điều hành Grab Việt Nam cho rằng: “Trong giai đoạn hiện tại, gọi vốn là một trong những thách thức lớn của startup Việt Nam. Trên thực tế, thách thức này không nằm ở việc thiếu vốn hay vì các nhà đầu tư thiếu quan tâm tới thị trường Việt Nam, bởi trong năm 2019, lần đầu tiên trong lịch sử, tổng giá trị đầu tư vào startup công nghệ Việt vượt qua cả Singapore.

Cái thiếu thật sự nằm ở khả năng và tầm nhìn của các nhà sáng lập. Các bạn có thể mạnh ở giai đoạn tìm ý tưởng, nhưng tới giai đoạn triển khai và hoàn hiện thì lại thiếu nhiều kỹ năng thực tế. Đây là điểm mà chúng ta phải đầu tư hơn nữa để bồi dưỡng cho các startup Việt Nam”.

Bà Nguyễn Thái Hải Vân - GĐ Điều hành của Grab Việt Nam

Tuy nhiên, ở khía cạnh tích cực, đại diện Grab cũng cho rằng thế mạnh của các startup Việt Nam là sự sáng tạo và khả năng học nhanh. Theo bà Vân, công nghệ và những giải pháp thông minh như áp dụng trí tuệ nhân tạo sẽ là xu hướng mới, cần các startup nắm bắt kịp thời khi Covid-19 đã thúc đẩy nhanh chóng quá trình chuyển đổi số tại Việt Nam. Cơ hội vẫn sẽ mở ra cho những startup biết thích nghi, có đủ kỹ năng để vươn lên trong tình huống khó khăn.

Triển vọng từ chương trình “ươm mầm” kỳ lân

Đứng trước thách thức và cả những cơ hội trong giai đoạn bình thường mới, Việt Nam đã đề ra mục tiêu tạo 10 “kỳ lân” công nghệ vào năm 2030 và trở thành trung tâm khởi nghiệp công nghệ của Đông Nam Á.

Để đạt được mục tiêu này, bên cạnh những sáng kiến nhằm nuôi dưỡng các startup tiềm năng tại Việt Nam từ Chính phủ, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch & Đầu tư - Trần Duy Đông cũng cho rằng: “Cần có sự hợp tác mạnh mẽ hơn, sâu rộng hơn của các công ty công nghệ để giúp các startup có thêm cơ hội kinh doanh và cùng phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp quốc gia”.

Trên thực tế, Grab - “kỳ lân” Đông Nam Á đã dốc sức vào cuộc tăng tốc hỗ trợ cho các startup giai đoạn sớm, thông qua chương trình Grab Ventures Ignite, đồng hành cùng nhiều đối tác chiến lược như: Trung tâm Đổi mới Sáng tạo Quốc gia, Cơ quan Phát triển Truyền thông Thông tin Singapore, Quỹ đầu tư mạo hiểm Gobi Partners, Nhà phát triển không gian làm việc Toong, Công ty Luật YKVN, Microsoft và Amazon Web Services.

Xuất phát từ trở ngại của startup trong giai đoạn đầu khi phải đối mặt với những khó khăn trong việc tối ưu hóa nguồn vốn, mở rộng quy mô hiệu quả hay chuyển đổi mô hình kinh doanh, chương trình đã tập trung cung cấp nền tảng kiến thức, kinh nghiệm để giúp các startup bứt phá.

Theo đó, 13 startup được chọn đã tham gia vào một chương trình đào tạo, cố vấn chuyên nghiệp kéo dài 14 tuần với các chuyên gia, đối tác hàng đầu của Grab. Đặc biệt, các đội còn có cơ hội gọi vốn trực tiếp trước hơn 20 nhà đầu tư hàng đầu khu vực trong ngày Demo Day diễn ra vào 28/10/2020 tại TP.HCM. Chương trình cũng đã tìm ra 5 dự án chiến thắng, gồm: bePOS, Stringee, GoDee, Papaya và Vbee.

5 startup giành chiến thắng trong chương trình tăng tốc khởi nghiệp Grab Ventures Ignite mùa 1

Đại diện BePOS chia sẻ: “Ý tưởng về cơ bản chỉ chiếm 1%, nhưng cách trình bày ý tưởng với đối tác, nhà đầu tư và khách hàng lại quan trọng hơn nhiều. Grab Ventures Ignite đã vạch ra chi tiết kế hoạch ý tưởng nào sẽ phù hợp với thị trường nào và tư vấn thực thi ra sao”.

Grab Ventures Ignite được đánh giá là một trong những chương trình để lại giá trị thiết thực cho cộng đồng khởi nghiệp tại Việt Nam. Hiện tại, Grab đang trong quá trình thảo luận để đưa ra các cơ hội hợp tác với các startup xuất sắc nhất Grab Ventures Ignite mùa 1, giúp họ có cơ hội tiếp cận thị trường, tận dụng công nghệ và chuyên môn của Grab tại Việt Nam, để phát triển sản phẩm cũng như dịch vụ của mình.

Ngọc Minh