Đảo Cồn Cỏ là huyện đảo nằm ở phía Đông của tỉnh Quảng Trị, cách đất liền (Cửa Việt) khoảng 17 hải lý. Được thành lập ngày 01/10/2004 với tổng diện tích tự nhiên 229,74 ha, dân số khoảng 400 người.
Ngay từ khi mới thành lập, huyện đảo Cồn Cỏ rất quan tâm đến công tác bảo vệ môi trường. Năm 2006, UBND huyện đã ban hành quy chế bảo vệ môi trường và nguồn tài nguyên thiên nhiên trên địa bàn huyện. Năm 2009, huyện thành lập Tổ vệ sinh môi trường thuộc Ban Quản lý Cảng cá đảo Cồn Cỏ (nay là Trung tâm Dịch vụ và Du lịch huyện). Năm 2016, huyện cũng đầu tư xây dựng Khu xử lý rác tập trung từ nguồn vốn của quỹ bảo vệ môi trường và năm 2017 huyện triển khai mô hình đoạn bờ biển tự quản giao cho các cơ quan, đơn vị chủ động làm vệ sinh sạch bờ biển.
Hiện rác thải phát sinh trên địa bàn huyện đảo Cồn Cỏ chủ yếu từ 4 nguồn chính: Rác từ bờ ra đảo theo khách du lịch, các tàu chở khách, chở hàng, chở lương thực thực phẩm; rác thải sinh hoạt từ các cơ quan, đơn vị và hộ gia đình trên địa bàn huyện; rác phát sinh từ các công trình xây dựng và rác đại dương phát sinh lớn, đặc biệt vào mùa mưa bão.
Năm 2023, số lượng thu gom, vận chuyển và xử lý rác thải sinh hoạt trên địa bàn huyện đảo Cồn Cỏ là 36 tấn. Rác thải trên địa bàn được thực hiện xử lý bằng phương pháp đốt tại lò đốt rác tập trung.
Báo cáo từ UBND huyện Cồn Cỏ tại một diễn đàn về công tác phân loại rác hiện nay cho biết, trong những năm qua, công tác thu gom vận chuyển rác thải trên địa bàn huyện đã mang lại những hiệu quả tích cực trong lĩnh vực bảo vệ môi trường, tạo chuyển biến về ý thức và hành động của nhân dân trong việc bảo vệ môi trường. Tuy nhiên, công tác thu gom, vận chuyển và xử lý rác thải trên địa bàn huyện còn tồn tại như rác thải chưa được phân loại tại nguồn, tỷ lệ rác thải nhựa chiếm tỷ trọng lớn gây khó khăn cho quá trình xử lý. Bên cạnh đó, rác thải tại một số nơi công cộng, điểm tham quan vào mùa du lịch chưa được thu gom triệt để; rác thải bãi biển phát sinh với khối lượng lớn, tần suất thu gom còn hạn chế, chưa thu gom triệt để rác thải phát sinh; thành phần rác thải đa dạng, có nhiều loại khó xử lý, bên cạnh đó rác thải chưa được phân loại gây khó khăn cho công tác xử lý.
Để nâng cao chất lượng môi trường, đảm bảo sức khỏe cộng đồng và phát triển bền vững, huyện Cồn Cỏ đang đẩy mạnh các hoạt động tái chế, tái sử dụng rác, từng bước xã hội hóa hoạt động bảo vệ môi trường, giảm chi ngân sách nhà nước cho hoạt động môi trường. Đặc biệt là nâng cao vai trò của người dân trong việc chung tay cùng với chính quyền thực hiện tốt công tác quản lý chất thải; nâng cao nhận thức cho chính người thải rác thải ra môi trường, đặc biệt là thay đổi thói quen và nâng cao ý thức của người dân về việc phân loại rác tại nguồn, bỏ rác đúng quy định, coi phân loại rác tại nguồn là trách nhiệm và quyền lợi của từng người dân nhằm góp phần bảo vệ môi trường, bảo vệ sức khỏe, xây dựng nếp sống văn minh.
Huyện đảo Cồn Cỏ đề xuất một số nhiệm vụ, hoạt động nhằm xây dựng ý thức phân loại rác thải tại nguồn đối với các hộ dân cư, các cơ quan, tổ chức và khách du lịch trên đảo thông qua các hoạt động tăng cường thu gom, phân loại rác tại nguồn, giảm thiểu, tái sử dụng và tái chế rác thải nhựa một cách hiệu quả phù hợp. Nội dung hoạt động bao gồm: Tổ chức tập huấn về các chính sách liên quan đến quản lý chất thải rắn sinh hoạt, phân loại rác tại nguồn, rác thải nhựa đại dương; hướng dẫn phân loại rác cho các cán bộ, chiến sỹ, các hộ dân, các nhà hàng, nhà nghỉ, các hộ kinh doanh buôn bán, các doanh nghiệp lữ hành trên đảo; hỗ trợ các thùng rác 3 ngăn cho các hộ dân trên đảo thực hiện phân loại rác; cấp phát giỏ, làn nhựa, túi giấy, hộp giấy, cốc; đầu tư xe điện chở rác; sửa chữa, nâng cấp lò đốt rác; xây dựng hệ thống đội ngũ thu gom, xử lý rác sau khi phân loại; kiểm tra, giám sát hoạt động phân loại rác trên đảo… Bên cạnh đó là thực hiện các đợt thu gom dưới đáy biển quanh khu bảo tồn, bờ biển quanh đảo và nâng cao nhận thức cho cộng đồng ngư dân về ảnh hưởng của lưới ma đối với đa dạng sinh học biển.