Sứ giả truyền cảm hứng yêu tiếng Việt

Trong đêm Gala Tôn vinh Tiếng Việt 2023 được tổ chức tại Hà Nội ngày 8/9 vừa qua, cô giáo Nguyễn Thị Liên, Chủ nhiệm Câu lạc bộ tiếng Việt tại Malaysia là một trong 5 gương mặt được Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài (Bộ Ngoại giao) vinh danh Sứ giả tiếng Việt năm 2023.

Cách đây 10 năm, chị Nguyễn Thị Liên cùng gia đình chuyển sang Kuala Lumpur (Malaysia) sinh sống và gắn bó đến nay. Nơi đất khách quê người, chị cũng gặp nhiều người Việt Nam như mình, điều đó giúp chị với đi nỗi nhớ người thân. Tuy nhiên, chị nhận thấy, các thế hệ trẻ người Việt Nam sinh ra và lớn lên ở Malaysia ít có cơ hội sử dụng tiếng Việt. Điều đó dẫn đến nguy cơ tiếng Việt có thể bị mai một.

co-lien-1.webp
Cô giáo Nguyễn Thị Liên.

Từng tốt nghiệp khoa Ngữ văn, trường Đại học Sư Phạm - Đại học Quốc gia Hà Nội và chị Liên có 12 năm giảng dạy ở một trường THPT tại tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu và TP Hồ Chí Minh. Sau khi sang Malaysia sinh sống, thấy nhiều bạn trẻ người Việt sinh ra và lớn lên ở đây ít có cơ hội sử dụng tiếng Việt nên việc giao tiếp bằng tiếng Việt gặp nhiều khó khăn. Với chuyên ngành sư phạm, chị cùng một số người quyết tâm mở lớp dạy tiếng Việt miễn phí cho trẻ em và chị trực tiếp đứng lớp. Bằng kinh nghiệm và lòng nhiệt huyết của bản thân, chị đã truyền lửa cho các em nhỏ say mê học tiếng mẹ đẻ.

Ngày 16/10/2016, lớp tiếng Việt giành cho con em người Việt tại Malaysia chính thức được khai giảng. Ban đầu, lớp gặp khó khăn, thiếu thốn về trang thiết bị nhưng chị đã luôn cố gắng duy trì việc dạy đều đặn một tuần/buổi với 2 lớp, mỗi lớp có khoảng 10 học sinh.

Trong thời gian mới mở lớp, vì chưa có giáo trình giảng dạy nên chị với một người nữa là chị Nguyễn Thụy Thiên Hương đã tự biên soạn giáo trình phù hợp với trình độ các học viên của lớp học mình.

Chỉ thời gian ngắn, lớp tiếng Việt dần đi vào hoạt động ổn định và luôn nhận được sự quan tâm, giúp đỡ của Đại sứ quán Việt Nam, Hội Phụ nữ Việt Nam tại Malaysia cũng như các phụ huynh. 

Rất mừng là sau 1 năm duy trì lớp đều đặn, vào đúng dịp kỷ niệm một năm ngày khai giảng, lớp tiếng Việt của chị đã được chuyển đến phòng tiếp dân của Đại sứ quán Việt Nam tại Malaysia.

Để giúp các con “sống” trong không gian văn hóa quê hương, ngoài giờ học trên lớp, cô, trò còn tổ chức những hoạt động ngoại khóa với các chủ đề và nội dung gắn với truyền thống văn hoá Việt Nam như Tết Trung thu với múa rồng, múa lân, rước đèn ông sao, bánh nướng, bánh dẻo; hoặc Tết cổ truyền với câu chuyện về bánh chưng, câu đối...; hoặc là tổ chức các chương trình văn nghệ đưa âm nhạc, thơ, ca của dân tộc để biểu diễn... Những hoạt động này là cách giúp các con thêm yêu mảnh đất nguồn cội và cũng là điều kện để các em học sinh giao tiếp với nhau bằng tiếng Việt, tăng thêm từ vựng đã học.

Trong đó, có nhiều tiết mục văn nghệ do lớp dàn dựng và biểu diễn đã được chọn biểu diễn tại các sự kiện do cộng đồng người Việt ở Malaysia tổ chức như Tết Cộng đồng, ngày Quốc tế thiếu nhi, Tết Trung thu…

Trong thời gian diễn ra dịch COVID-19, với sự giúp đỡ của Đại sứ quán Việt Nam, Hội Phụ nữ Việt Nam tại Malaysia cũng như các phụ huynh hỗ trợ mua giáo cụ và bản quyền học qua phần mềm Zoom online để cô, trò học ổn định hơn nên các lớp học tiếng Việt vẫn duy trì giảng dạy với hình thức trực tuyến. 

Hiện nay, lớp học đã hoàn thiện hơn trong khâu tổ chức, ngày càng thu hút nhiều học sinh tham gia. Số lớp đã tăng lên 9 với khoảng 30 học sinh, trong đó có 3 lớp học trực tiếp tại Đại sứ quán và 6 lớp học trực tuyến. Và 2 cô giáo thay nhau dạy các lớp học này là chị và cô Thiên Hương. Ngoài ra, số sách giáo khoa dạy tiếng Việt cũng dần được chuẩn hóa. 

Thế hệ kiều bào trẻ góp phần đưa tiếng Việt bay xa

Một nữ kiều bào trẻ mà tôi có dịp gặp gỡ trong Trại hè Việt Nam 2023 do Bộ Ngoại giao tổ chức là em Lê Nguyễn Tùng Chi (SN 2004), là sinh viên Đại học New York (Mỹ). Gia đình Chi hiện đang sinh sống ở Malaysia. Mặc dù sống xa Tổ quốc nhưng từ nhỏ Tùng Chi luôn được bố mẹ hun đúc, bồi đắp tình yêu từ quê hương Việt Nam. Và tình yêu được gia đình bồi đắp đó không chỉ dừng lại ở suy nghĩ mà được cô gái trẻ biến thành hành động. 

Lê Nguyễn Tùng Chi trong chuyến tham gia Trại hè Việt Nam năm 2023. 

Trước khi sang Mỹ du học, Tùng Chi đã có nhiều đóng góp tích cực cho cộng đồng người Việt ở Malaysia như: Tích cực tham gia hoạt động từ thiện, nhất là giai đoạn dịch COVID-19 bùng phát; tổ chức nhiều sự kiện ngoại khóa, tham gia trợ giảng cho các lớp học tiếng Việt; tham gia biểu diễn đàn piano, violin, múa, trình diễn áo dài… tại các sự kiện của cộng đồng hoặc sự kiện của Đại sứ quán Việt Nam tại Malaysia tổ chức.

Bên cạnh đó, Tùng Chi còn tích cực dạy tiếng Anh trực tuyến miễn phí cho nhóm học sinh tiểu học tại TP Hồ Chí Minh. Đại sứ quán Việt Nam tại Malaysia đã trao giấy khen về thành tích học tập và công tác xã hội cho Chi. Và trong dịp về nước tham dự Trại hè Việt Nam năm 2023 vào hồi tháng 7, Tùng Chi là 1 trong 5 kiều bào trẻ tiêu biểu đã được Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam trao tặng bằng khen vinh danh 5 kiều bào trẻ tiêu biểu. 

“Em mong muốn được góp sức mình đưa các giá trị văn hóa Việt Nam, ngôn ngữ tiếng Việt để giới thiệu với bạn bè thế giới, đồng thời cũng muốn giúp các em nhỏ người Việt ở nước ngoài tiếp cận với tiếng Việt để hiểu về quê hương, về nguồn cội. 

Những giờ được trợ giảng trong lớp học tiếng Việt không chỉ là công việc, với em đó là trách nhiệm và tình yêu. Cảm giác khi mình được nghe tiếng Việt, do người Việt nói giữa những ngôn ngữ khác thực sự rất xúc động và thân thương. Khi bạn bè quốc tế hỏi em từ đâu đến, em rất tự hào trả lời rằng mình là người Việt Nam. Em muốn sau khi tốt nghiệp, sẽ trở về Việt Nam đóng góp công sức nhỏ bé của mình cho đất nước”, Tùng Chi chia sẻ. 

Ngoài sự đóng góp tích cực của các cá nhân trong cộng đồng người Việt ở Malaysia, và với nỗ lực của Bộ Ngoại giao Việt Nam, Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở Nước ngoài cũng như các hội, đoàn người Việt Nam ở nước ngoài, thời gian qua, công tác dạy và học tiếng Việt cho cộng đồng kiều bào tại Malaysia đang ngày càng được lan toả rộng rãi, góp phần bảo tồn ngôn ngữ dân tộc, tạo sợi dây gắn kết người Việt ở nước ngoài với quê hương.

Đồng thời, Đại sứ quán Việt Nam tại Malaysia cũng luôn tạo điệu kiện ủng hộ để duy trì, mở rộng và phát triển các lớp dạy tiếng Việt hoạt động tốt, góp phần cùng với toàn Đảng, Nhà nước và toàn nhân dân Việt Nam trên toàn cầu duy trì bản sắc văn hoá Việt, đưa ngôn ngữ Việt ngày càng phát triển trong cộng đồng người Việt trên toàn thế giới. 

Đình Thành và nhóm PV, BTV