Hai cổ phiếu được kỳ vọng hàng đầu đươc mệnh danh là ông lớn hàng đầu trong lĩnh vực của mình bất ngờ quay đầu giảm thê thảm. Cú sốc giảm tỷ USD trên thị trường chứng khoán đang lộ ra những bí ẩn đằng sau dòng tiền khổng lồ vẫn dồn dập đổ vào.
Cú sốc 2 ông trùm
Không nằm ngoài dự đoán, cổ phiếu Vinaconex (VCG) của Tổng CTCP Xuất nhập khẩu và Xây dựng Việt Nam giảm kịch sàn 10% ngay khi mở cửa phiên giao dịch ngày 8/12, rớt mạnh từ 27.500 đồng/cp xuống 24.800 đồng/cp.
Tổng Công ty Đầu tư và Kinh doanh vốn Nhà nước (SCIC) bán đấu giá hơn 96 triệu cổ phiếu VCG, nhưng số lượng đặt mua chỉ vỏn vẹn hơn 5,3 triệu đơn vị.
Gần 4 triệu cổ phiếu VCG dư bán ở mức giá sàn cho thấy thực tế không như kỳ vọng. Ông lớn trong ngành bất động sản - xây dựng và đang quản lý hơn 3 triệu mét vuông đất không thể lặp lại kỳ tích mà Vinamilk vừa làm được hồi đầu tháng 11 vừa qua.
Không một ông lớn nước ngoài nào rót hàng ngàn tỷ đồng vào Vinaconex như Jardine Matheson rót cả tỷ USD vào VNM trong thời gian ngắn. Cũng không có một cuộc chiến nào giữa Jardine Matheson và F&N giành hàng hot như tại VNM. Chỉ một NĐT tổ chức và 2 cá nhân tham gia vụ đấu giá VCG với vỏn vẹn vài triệu cổ.
Một cổ phiếu sắp được Nhà nước thoái vốn khác là Tổng Công ty cổ phần Bia - Rượu - Nước giải khát Sài Gòn - Sabeco (SAB) cũng khiến giới đầu tư giật mình lo ngại. Chiều 18/12, SAB giảm phiên thứ 4 liên tiếp, từ 332 ngàn đồng/cp xuống còn 310 ngàn đồng/cp.
Sabeco dường như đang gặp khó khăn trước ngưỡng một phiên đấu giá vốn được kỳ vọng từ lâu và đã có nhiều cuộc roadshow ở cả trong và ngoài nước, tại các trung tâm tài chính lớn nhất thế giới.
Trước đó, sự thất bại trong thương vụ IPO gần 10 ngàn tỷ đồng của ông trùm bất động sản công nghiệp Becamex IDC (chỉ 6% lượng cổ phần được đặt mua)... cũng khiến nhiều người lo ngại về triển vọng dòng vốn trên TTCK.
Chuyện gì đang xảy ra với các thương vụ bán vốn của doanh nghiệp lớn? Câu trả lời rất khó đoán định, song điều mà các NĐT đều nhìn thấy là TTCK đã có tới 3 phiên điều chỉnh giảm rất mạnh, VN-Index bốc hơi hơn 31 điểm, với túi tiền nhà đầu tư vơi đi hơn 4 tỷ USD.
Gáo nước lạnh dội vào tâm trạng phấn khích, khí thế hừng hực của các NĐT. Kỳ vọng thị trường vượt 1.000 điểm bỗng dưng tụt giảm. Cú sốc giảm tỷ USD trên thị trường chứng khoán đang hé lộ ra những bí ẩn đằng sau dòng tiền khổng lồ vẫn dồn dập đổ vào.
Bí mật đích đến của dòng tiền lớn
Cuối tháng 11 và đầu tháng 12, sự sôi động và tâm lý hưng phấn trên TTCK là rất rõ ràng. Các cổ phiếu trụ cột tăng giá vù vù. Vinamilk vượt ngưỡng 200 ngàn đồng/cp, cao hơn nhiều ngưỡng trúng thầu 186 ngàn đồng và bỏ xa vùng 120-150 ngàn đồng/cp kéo dài trong cả năm tính cho tới đầu tháng 11.
Cổ phiếu Sabeco thậm chí lên tới 340 ngàn đồng, vượt xa ngưỡng mức định giá 184 ngàn đồng/cp. Vốn hóa Sabeco lên trên 9 tỷ USD.
Tuy nhiên, câu chuyện với Becamex và Vinaconex thì hoàn toàn khác.
Giải thích về hiện tượng ế ẩm ở một số phiên đấu giá cổ phần, một chuyên gia tài chính cho rằng, tất cả là do thị trường đã kỳ vọng thái quá vào một số cổ phiếu. Còn sự tụt giảm của TTCK nói chung không nên xem là hiện tượng bong bóng xì hơi, mà chỉ là sự điều chỉnh cần thiết khi kỳ vọng hơi thái quá một chút.
“Nhiều người đôi khi nghĩ cổ phiếu nào cũng như Vinamilk, trong khi thực tế hoàn toàn không phải như vậy”, ông Huỳnh Minh Tuấn, Trưởng phòng môi giới chi nhánh TP.HCM CTCK Vndirect, chia sẻ.
Theo ông Tuấn, cổ phiếu Vinamilk thuộc dạng hàng hiếm. VN-Index đạt đỉnh cao 1.170 điểm năm 2007 sau đó chìm vào khủng hoảng và tưởng chừng không bao giờ quay lại được thời vàng son. Nhưng Vinamilk kể từ khi niêm yết đầu 2006 với giá 53 ngàn đồng, cùng biến số thời gian với VN-Index nhưng diễn biến hoàn toàn khác, tăng giá theo 1 chiều đi lên, tương quan tỷ lệ thuận giữa NAV và thị giá.
Cũng theo ông Tuấn, dòng tiền thực tế hiện tại vẫn mạnh nhưng khối ngoại đang đảo danh mục và chờ đợi giải ngân mới cho năm sau. Đây là khoảng thời gian họ nghỉ ngơi đón năm mới.
Một chuyên gia cho biết, việc VCG bị hững hờ chủ yếu là do cổ phiếu này không thực sự chất lượng trong mắt các NĐT chiến lược. Một số NĐT nhắm VCG vì quỹ đất nhưng các NĐT chiến lược cần một cổ phiếu đầu ngành, có thế mạnh thực sự, chứ không phải kinh doanh dàn trải.
Vinaconex hiện có quá nhiều công ty con, công ty liên kết, tổng cộng lên tới 45 đơn vị. Nếu rót tiền vào VCG, các NĐT tổ chức sẽ đối mặt với vấn đề quản lý rất phức tạp. Trong khi, VCG có tỷ lệ sở hữu ở các công ty con không lớn, không chi phối.
Còn Becamex IDC cũng là một sự thất bại. DN này đang kẹt cả ở rất nhiều dự án thành phố mới, tiền đổ vào rất nhiều làm hạ tầng, phân lô bán nền nhưng không bán được do giá cao và dân không đồ về. DN thì đang nợ nần đầm đìa.
Trong khi đó, TTCK còn rất nhiều cổ phiếu trụ cột tốt. Sabeco được chào bán ở mức giá cao: 320 ngàn đồng/cp nhưng theo ông Tuấn sẽ thành công. Chủ tịch một CTCK gần đây cũng nhận định, với việc thoái vốn trên 53% tại Sabeco thì mức giá nói trên không hề cao.
Thực tế, theo Reuters, ông lớn bia Philippines San Miguel xác nhận tham gia đấu giá, tức họ chấp nhận mức giá đó. Ngoài ra, gần 100 NĐT đã tham gia các roadshow của Sabeco và gặp gỡ riêng tại Singapore và London, trong đó có AB Inbev, Asahi và Kirin.
Gần đây, nhiều NĐT nước ngoài bày tỏ mong muốn tăng sở hữu tại nhiều cổ phiếu cho dù họ đã sở hữu một tỷ lệ khá lớn, như tại Vinamilk, Petrolimex,...
“Vấn đề nằm ở chỗ, các NĐT ngoại thích các DN đầu ngành, có mô hình kinh doanh đơn giản nhưng chuyên sâu, trên nền tảng tiêu dùng rộng lớn cho thị trường một trăm triệu dân, dễ phát triển chiều dọc lẫn chiều ngang. Mô hình đầu tư dàn trải, phức tạp không phải là lựa chọn của các NĐT ngoại”, chuyên gia này nhận định.
M. Hà