Chủ tịch UBND huyện Lý Sơn Phạm Thị Hương cho biết, huyện đảo tiền tiêu này đang muốn 100% người dân sẽ được hỏa táng và chôn tập trung thay vì để mộ phần rải rác trên các cánh đồng, các sườn đồi trên đảo như hiện nay.
Thu gom mộ phần về một khu
Được biết, tham vọng chỉnh trang, thu gom và quy hoạch tập trung mộ phần của người dân trên huyện đảo được ghi rõ trong Đề án quy hoạch nghĩa trang tập trung và xây lò hỏa táng của huyện Lý Sơn.
Theo lãnh đạo huyện Lý Sơn, đề án đã xây dựng xong với mục tiêu quy tập các nghĩa địa nằm rải rác trên đảo về một khu tập trung và xây dựng lò hỏa táng, trình UBND tỉnh Quảng Ngãi và các sở, ngành liên quan.
Theo đó, đến năm 2025, UBND huyện Lý Sơn quyết tâm sẽ cải táng xong toàn bộ mộ trên đảo (với người đã mất, kể cả mộ gió), đồng thời khuyến khích người dân sử dụng hình thức hỏa táng người mới mất.
Về phần lưu trữ tro cốt, sẽ có 2 hình thức lưu trữ: Một là tiếp tục chôn nhưng mộ phần theo kích thức quy định trong khuôn viên của nghĩa trang tập trung. Hai là sẽ được gửi vào các ngôi chùa có nhận lưu trữ tro cốt cho người dân trên đảo.
Theo UBND huyện Lý Sơn, trên địa bàn huyện đảo Lý Sơn hiện có nhiều ngôi chùa (tổng cộng 24 chùa am-NV), trong đó một số ngôi chùa chấp nhận cho việc gửi tro cốt người mất như chùa Hải Lâm có khu thờ, lưu trữ tro cốt khá quy mô.
Song song với việc quy hoạch nghĩa trang, UBND huyện Lý Sơn cũng đang vận động người dân chuyển sang hỏa táng và vận động các chùa có không gian xây dựng thêm khu thờ tự, khu lưu giữ tro cốt sau cải táng, hỏa táng phục vụ người dân miễn phí hoặc thu phí.
Dành không gian cho du lịch và công trình công ích
Theo bà Phạm Thị Hương, ngoài kinh phí xây dựng lò hỏa táng, UBND huyện Lý Sơn sẽ xây dựng định mức hỗ trợ cải táng, di dời các phần mộ đang nằm rải rác trên đảo (kể cả bên đảo Bé – xã An Bình).
“Với một huyện đảo ít đất, đông người và đang nỗ lực trở thành trung tâm du lịch biển đảo theo định hướng tại Nghị quyết số 26-NQ/TW ngày 3/11/2022, việc quy hoạch mồ mả tập trung và xây dựng lò hỏa táng là giải pháp phù hợp”, bà Hương nhấn mạnh.
Theo thống kê của UBND huyện Lý Sơn, toàn huyện đảo này có khoảng 18 nghìn ngôi mộ, trong đó có hàng nghìn mộ chôn cất xen lẫn khu dân cư, cánh đồng hành tỏi, gần điểm di tích.
Trong lộ trình chỉnh trang cơ sở hạ tầng của huyện đảo và quy hoạch nghĩa trang tập trung, tháng 1/2022, Lý Sơn đã phát thông báo đóng cửa 7 nghĩa trang cũ và yêu cầu người dân thực hiện việc chôn cất về nghĩa trang tập trung nhằm bảo vệ môi trường, cảnh quan trên đảo.
Lý Sơn được người dân biết đến với cái tên Cù lao Ré (đảo lớn) - theo cách lý giải dân gian là “cù lao có nhiều cây Ré” và Cù Lao Bờ Bãi (đảo bé). Hòn đảo vốn là vết tích còn lại của một núi lửa với 5 miệng, được hình thành cách đây khoảng 25-30 triệu năm.
Chục năm gần đây, Lý Sơn nổi lên là địa điểm tham quan du lịch và được đông đảo du khách tìm đến bởi vẻ đẹp hoang sơ vốn có. Tuy nhiên, hạ tầng yếu kém (năm 2014 điện lưới quốc gia mới được kéo cáp ngầm ra đảo lớn Lý Sơn, năm 2016 ra đảo Bé), cơ sở lưu trú chưa có nhiều khiến du lịch của đảo bị hạn chế.
Tuy nhiên, từ năm 2015 trở lại đây, sự phát triển du lịch ồ ạt cũng kéo theo nhiều vấn đề cho hòn đảo này như: rác thải, ô nhiễm môi trường, vệ sinh an toàn thực phẩm, an ninh trật tự… Trong khi đó, những vấn đề “cố hữu” của hòn đảo cũng là điểm nghẽn cho du lịch và phát triển kinh tế.
Ví dụ, hòn đảo có diện tích chỉ hơn 10km2 nhưng lại có dân số hơn 23.000 người, mật độ đông nhất trong số các huyện đảo của cả nước. Cùng với sức ép về dân số và khách du lịch khiến nguồn nước ngọt trên đảo đang thiếu hụt, các mạch nước ngầm chính cung cấp nguồn nước cho toàn bộ người dân trên đảo đang dần bị cạn kiệt nhanh chóng.
Đặc biệt về quỹ đất, ngoài đại bộ phận người dân tham gia đánh bắt và nuôi trồng hải sản thì nông nghiệp với cây hành và cây tỏi vốn có thương hiệu cũng đang bị giành giật diện tích để nhường chỗ cho các công trình hạ tầng và cơ sở lưu trú du lịch, mở rộng khu dân cư. Chính vì vậy, việc quy hoạch chỉnh trang và quy tập tập trung các nghĩa trang trên đảo trở nên cấp thiết.
Dành không gian cho du lịch và công trình công cộng, quy hoạch lại các cụm/tuyến dân cư, chỉnh trang cơ sở hạ tầng (đường xá, lưới điện, nước sinh hoạt…) để phát triển kinh tế, phục vụ du lịch, bảo vệ môi trường, cải thiện đời sống cho người dân đang trở thành mục tiêu cấp bách của huyện đảo Lý Sơn trong gian đoạn 2023-2025 này.
.svg){kind=icon}
