VietNamNet có cuộc trao đổi với GS.TS Đỗ Thanh Bình, Nguyên trưởng khoa Lịch sử, Trường ĐH Sư phạm Hà Nội nhân câu chuyện với đề xuất đưa môn văn vào tuyển sinh các trường đại học y dược.
Ông có ý kiến gì trước đề xuất của Bộ trưởng Bộ Y tế rằng, các trường đại học y khi tuyển sinh đại học nên có thêm môn văn?
Nếu chọn môn văn hay nói rộng ra là các môn khoa học xã hội như lịch sử khi tuyển sinh vào trường đại học y thì quá tốt.
Không phải vì mình bên khoa học xã hội mà đặt vấn đề này. Đây là câu chuyện, mong mỏi của cả xã hội.
![]() |
GS.TS Đỗ Thanh Bình. (Ảnh: Đăng Duy) |
Gia đình mình cũng có người thân làm bác sĩ. Lâu nay ta chỉ nhìn bác sĩ ở góc độ chữa bệnh, làm khoa học mà quên hoặc đặt nhẹ khía cạnh tâm lý hay nhân văn của người thầy thuốc.
Nhiều khi bác sĩ vào phòng khám, gặp bệnh nhân với thái độ dửng dưng hay con mắt xa lạ, lạnh lùng đã đủ làm người ta sợ rồi. Anh chỉ nhìn bệnh nhân là con bệnh. Còn bệnh nhân đi khám nhìn bác sĩ bằng con mắt cầu cạnh, sợ sệt. Đó là thực tế ở VN hiện nay.
Nhưng giỏi chuyên môn chưa đủ. Đôi khi người bệnh được cứu sống bằng những lời động viên, chia sẻ rất thân tình của bác sĩ.
Bác sĩ được gọi là thầy thuốc chính ở chỗ đó. Đừng chỉ cho bệnh nhân mũi tiêm đau, hãy cho nhiều hơn những lời san sẻ, động viên.
Tôi cũng đồng tình với nhận định của Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến rằng việc thi theo khối lâu nay khiến thí sinh học lệch.
Bác sĩ vừa phải có tình cảm vừa có tư duy khoa học nên đặt môn văn ngang hàng với những môn như toán-hóa-sinh để tuyển người vào trường y về lâu dài là cần thiết. Nếu được như vậy rất tốt.
Theo ông, ngoài ngành y, các ngành học khác có nên xét tuyển thêm môn văn?
Tôi cho rằng các môn khoa học xã hội ngành nào cũng cần thiết. Sự phân khối rõ rệt như lâu nay Bộ GD-ĐT vẫn làm khiến nhiều người quyền cao, có địa vị nhưng khi hỏi kiến thức cơ bản về lịch sử, xã hội gần như trống rỗng là hết sức nguy hiểm.
Tôi đã đọc và rất tâm đắc với một ví dụ trong lá thư gửi Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Phạm Vũ Luận của một nữ sinh Trường ĐH Sài Gòn.
![]() |
Hình ảnh thí sinh dự thi vào Trường ĐH Y Hà Nội năm 2014. (Ảnh: Văn Chung). |
Trong thư có đoạn: “Cháu đã từng thấy trường hợp của một bạn, bạn ấy học rất giỏi, tư duy cao, nhưng từ lớp 10, cha mẹ bạn ấy luôn ép buộc bạn phải chuyên toán, lý, hóa, Sinh vì muốn con mình chuyên tâm học nên chỉ cần bạn ấy học môn khác là ngay lập tức bị mắng chửi, dù không biết tí gì văn, sử, địa nhưng bạn ấy vẫn hiên ngang tốt nghiệp và hiện nay học ĐH Y dược Hà Nội”.
Học lệch như vậy thực sự tác hại. Nếu con người thiếu đi lòng nhân ái thì khác nào cỗ máy dù anh làm tốt, làm giỏi nhưng lại thiếu đi sự đồng cảm, sẻ chia.
Theo ông, cần có những giải pháp gì để việc dạy học các môn khoa học xã hội nhân văn có ý nghĩa thiết thân với học sinh?
Cần có thay đổi từ chính sách tới chương trình đào tạo rồi thi cử, không thể phân khối cứng nhắc như trước đây.
Các nước khác như Mỹ trong các kỳ thi quan trọng, học sinh đều phải vượt qua các bài thi ở các môn xã hội như văn hay lịch sử. Việc tuyển dụng người vào làm việc cần có yêu cầu bắt buộc đối với các ứng viên như phải hiểu anh làm cho ai, lịch sử nơi anh sẽ làm,…
Nhìn trên ví dụ của nữ sinh Trường ĐH Sài Gòn thì gia đình, nhà trường cũng cần có thay đổi, nhìn nhận thấu đáo về vấn đề này.
Năm nay với việc các trường được tự chủ tuyển sinh, tự xác định các tổ hợp môn thi theo định hướng nghề nghiệp tương lai của sinh viên có thể là một bước tiến tích cực.
Về lâu dài khi xã hội trân trọng, người học ra trường có thể tìm kiếm một công việc tốt thì chắc chắn việc học các môn khoa học xã hội sẽ càng thân thiết, gắn bó hơn.
Giới giáo dục y khoa tại Mỹ hiện đang có một cái nhìn mới về đào tạo bác sĩ và đang tìm kiếm ứng viên rộng ra khỏi các cử nhân sinh - hóa nhằm có được những sinh viên phát triển hoàn thiện hơn để tạo ra các bác sĩ vừa có óc phân tích khoa học vừa phải có sự quan tâm đến con người. Khuynh hướng tìm kiếm và tuyển vào ngày càng nhiều sinh viên thuộc các ngành xã hội và nhân văn, thậm chí cử nhân Anh văn cũng được đón chào. Ông dự đoán khi nào khuynh hướng này sẽ phát triển ở Việt Nam?
Ở Mỹ họ sẵn sàng có chính sách cho những sinh viên ngành khoa học xã hội nhân văn vào trường y bởi sinh viên có tư duy, biết làm khoa học học nghiêm túc. Nếu các em học đều hoặc tương đối đều các môn khoa học xã hội nhân văn và khoa học tự nhiên thì đây sẽ là xu hướng tốt. Điều này chỉ làm được nếu nền giáo dục đào tạo được học sinh một cách toàn diện; nhà trường, chương trình đào tạo buộc phải học đều.
Ở Pháp, tôi được biết ngành sư phạm chỉ đào tạo cho những người đã tốt nghiệp ở một trường đại học khác. Anh học luật, sử, văn,…xong rồi, ra làm việc được rồi nhưng vì ham thích sự phạm mới thi vào. Sau khoảng thời gian mấy năm anh sẽ được đào tạo tốt về chuyên môn. Người dân vì vậy, nhìn người thầy với con mắt cực kỳ tôn trọng.
Tôi nghĩ trường y cũng nên làm như vậy. Và đào tạo thay vì chỉ 6-7 năm như hiện nay phải nâng lên từ 10-12 năm.
Tuy nhiên để khuynh hướng này phát triển ở VN ít nhất là trong 3 năm tới sẽ là điều khó. Dù Nhà nước có chính sách nhưng muốn áp dụng ngay cũng chưa thể thực hiện khi không có sự vận động thay đổi chung của xã hội, học sinh. Thử hỏi đội ngũ các trường y dược hiện nay nếu lấy toàn các em giỏi văn, ngoại ngữ, sử, địa các thầy có thỏa mãn không.
Xin cảm ơn ông!
- Đăng Duy