Hợp tác xã Dịch vụ Nông nghiệp Thuận Tiến ở ấp 5 xã Gáo Giồng, huyện Cao Lãnh, tỉnh Đồng Tháp là một trong những mô hình điển hình về hợp tác xã nông nghiệp đảm nhiệm các dịch vụ đầu vào, sơ chế, chế biến và tiêu thụ theo chuỗi giá trị.

Giám đốc Nguyễn Thanh Hùng cho biết: Thành lập năm 2014, Hợp tác xã Dịch vụ Nông nghiệp Thuận Tiến có tổng 577 thành viên, gồm 127 thành viên chính thức có góp vốn điều lệ 3,6 tỷ đồng; và 450 hộ nông dân không có góp vốn nhưng liên kết sử dụng các dịch vụ của Hợp tác xã, liên kết sản xuất theo chuỗi khép kín từ sản xuất đến tiêu thụ lúa trên tổng diện tích 750ha, trồng lúa 3 vụ/năm.

anh bai 24.jpg
Hợp tác xã Dịch vụ Nông nghiệp Thuận Tiến đã triển khai mô hình liên kết sản xuất theo chuỗi khép kín từ sản xuất đến tiêu thụ lúa. Ảnh: B.M

Cũng theo lãnh đạo Hợp tác xã, để triển khai chuỗi liên kết sản xuất lúa, Hợp tác xã thường mời 3 doanh nghiệp uy tín, thỏa thuận với doanh nghiệp đặt hàng sản xuất 1 giống duy nhất/vụ và loại giống do doanh nghiệp thu mua quyết định. 

Doanh nghiệp đưa ra tiêu chuẩn chất lượng lúa từ đầu năm cho mỗi vụ sản xuất: Yêu cầu sử dụng giống đã được cấp xác nhận; ghi chép nhật ký sản xuất; kết thúc bón phân bón và phun thuốc bảo vệ thực vật 30 ngày trước khi thu hoạch; xả khô nước trên đồng ruộng ít nhất 20 ngày trước khi thu hoạch; khi lúa chín vàng trên 98% bông lúa sẽ thu hoạch bằng máy.

Dựa vào hợp đồng với từng doanh nghiệp, hàng năm, Hợp tác xã xây dựng phương án sản xuất kinh doanh thường niên gồm các dịch vụ mua chung lúa giống, mua chung phân bón và thuốc bảo vệ thực vật, tổ chức đội máy làm đất, phun thuốc, thu hoạch, tín dụng nội bộ. 

Hợp tác xã còn ứng dụng công nghệ số qua nhóm Zalo để thông báo xin ý kiến góp ý về phương án sản xuất kinh doanh thường niên với người dân và cán bộ xã, thuận tiện cho công tác triển khai.

Nguồn thu của Hợp tác xã có được từ việc tổ chức cung cấp dịch vụ cho doanh nghiệp gồm: Ghi chép nhật ký sản xuất, lo máy thu hoạch, nhân công bốc vác, ghe chở lúa theo thời gian thu hoạch thỏa thuận với doanh nghiệp. 

Doanh nghiệp sẽ trả phí dịch vụ cho Hợp tác xã với mức 20 đồng/kg lúa cho toàn bộ sản lượng thu hoạch trong diện tích liên kết sản xuất, tương đương khoảng 100 triệu đồng/vụ.

“Nhờ áp dụng tối đa nguyên tắc “mua chung” các dịch vụ: giống, bơm nước, phân bón, làm đất, thu hoạch; thiết kế vùng sản xuất tập trung, quy mô lớn, áp dụng phương pháp tưới ướt khô xen kẽ nên giảm được 2 lần bơm nước so với khu vực khác và còn làm cho nền đất cứng, cây lúa bám rễ sâu, ít đổ ngã và dễ dàng cơ giới hóa khi thu hoạch”, lãnh đạo Hợp tác xã Dịch vụ Nông nghiệp Thuận Tiến nhấn mạnh.

Khi ký hợp đồng với Hợp tác xã, doanh nghiệp ứng trước 30% chi phí sản xuất, để Hợp tác xã cung cấp lúa giống cấp xác nhận, phân bón và thuốc bảo vệ thực vật cho thành viên. 3 tuần trước khi thu hoạch lúa, Hợp tác xã mời doanh nghiệp và thành viên đến để thăm đồng, đánh giá chất lượng lúa, ước sản lượng lúa bình quân và chốt giá hợp đồng. 

Doanh nghiệp thanh toán thông qua Hợp tác xã 50% ngay khi thống nhất giá và còn lại thanh toán sau 3 - 4 giờ kể từ khi doanh nghiệp nhận lúa. Hợp tác xã tất toán với các thành viên trong vòng 5 - 7 ngày sau khi giao lúa cho doanh nghiệp và trừ các chi phí dịch vụ do Hợp tác xã cung cấp, không lợi nhuận.

Theo nghiên cứu của Trường Chính sách công và Phát triển nông thôn, nhờ áp dụng tốt “mua chung – bán chung”, với năng suất lúa đạt từ 6,5 - 7 tấn/ha, các thành viên của Hợp tác xã Dịch vụ Nông nghiệp Thuận Tiến tiết kiệm chi phí đầu tư sản xuất ít nhất 1,5 triệu đồng/ha; giá bán lúa cao hơn thị trường khoảng 3 - 3,5 triệu đồng/ha. 

Chỉ tính riêng những khoản này, thành viên và nông dân đã lợi nhuận cao hơn từ 4,5 - 5 triệu đồng/ha so với nông dân sản xuất đơn lẻ ngoài Hợp tác xã.

Bình Minh