Trung Quốc tiếp tục là đối tác thương mại và thị trường nhập khẩu lớn nhất của Việt Nam, trong đó tỉnh Vân Nam có vai trò rất lớn trong hợp tác kinh tế, thương mại giữa hai nước vì có chung đường biên giới với 4 tỉnh miền núi biên giới phía Bắc của Việt Nam là Lào Cai, Hà Giang, Lai Châu, Điện Biên.
Đây cũng là cửa ngõ giao thương quan trọng trong tuyến hành lang kinh tế Côn Minh - Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng - Quảng Ninh nên rất thuận lợi cho các doanh nghiệp hai nước mở rộng xuất khẩu hàng hóa…
Theo Bộ Công Thương, trong giai đoạn 2017 – 2021, kim ngạch xuất nhập khẩu Việt Nam – Trung Quốc (Vân Nam) không ngừng tăng. Năm 2017, kim ngạch xuất nhập khẩu giữa hai bên đạt 3,7 tỷ USD, trong đó Vân Nam xuất khẩu đạt 2,01 tỷ USD, nhập khẩu 1,69 tỷ USD.
Kim ngạch xuất nhập khẩu giữa hai bên các năm 2018, 2019, 2020 lần lượt là 4,27 tỷ USD, 4,32 tỷ USD và 5,07 tỷ USD. Năm 2021, kim ngạch xuất nhập khẩu hai bên đạt 5,16 tỷ USD, trong đó xuất khẩu của Vân Nam đạt 3,98 tỷ USD, nhập khẩu đạt 1,18 tỷ USD.
Hiện nay Việt Nam xuất khẩu vào Vân Nam các sản phẩm như: Phốt pho vàng, hoa quả nhiệt đới (thanh long, xoài, chuối, dưa hấu, vải, nhãn..), sản phẩm gỗ, ván bóc, dược liệu, sắn tươi, tinh bột sắn, nông sản, thủy hải sản... qua đường bộ, đường sắt và đường thủy.
Phát biểu tại hội nghị “Hội nghị Xúc tiến Thương mại và Hợp tác kinh tế Việt Nam – Trung Quốc (Vân Nam)” hôm 28/12, Phó Cục trưởng Cục Xúc tiến thương mại Lê Hoàng Tài, cho rằng tỉnh Vân Nam có vai trò rất lớn trong hợp tác kinh tế, thương mại giữa hai nước. Hiện tỉnh Vân Nam có chung đường biên giới với 4 tỉnh phía Bắc của Việt Nam là Lào Cai, Hà Giang, Lai Châu, Điện Biên. Đồng thời cũng là cửa ngõ giao thương quan trọng trong tuyến hành lang kinh tế Côn Minh – Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng - Quảng Ninh.
Với vị trí thuận lợi, tỉnh Vân Nam là cầu nối hữu hiệu cho hàng hóa của Việt Nam có thể tiến sâu, vươn xa đến các tỉnh, thành phố khu vực Tây Nam của Trung Quốc, và là cửa ngõ quan trọng đưa các sản phẩm, hàng hóa của doanh nghiệp Trung Quốc thông qua Việt Nam đến với thị trường khu vực ASEAN giàu tiềm năng.
Tuy nhiên, ông Tài cũng thẳng thắn, dù có vị trí, vai trò quan trọng và thị trường đầy tiềm năng nhưng hợp tác tác kinh tế, thương mại của Việt Nam với Vân Nam còn chưa xứng với tiềm năng của hai bên.
Năm 2022, kim ngạch thương mại Việt Nam – Vân Nam mới đạt 3,2 tỷ USD. 10 tháng năm 2023, thương mại hai chiều chỉ đạt 2,2 tỷ USD, chiếm tỷ trọng còn rất khiêm tốn trong tổng kim ngạch thương mại Việt Nam – Trung Quốc.
“Vì vậy, tiềm năng và dư địa để khai thác và phát triển hợp tác kinh tế, thương mại giữa các địa phương của Việt Nam và tỉnh Vân Nam còn rất lớn”, ông Tài nhấn mạnh.
Ông Nguyễn Minh Tiến, Giám đốc Trung tâm Xúc tiến thương mại Nông nghiệp (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) thông tin, Trung Quốc là thị trường xuất khẩu nông sản lớn nhất của Việt Nam năm 2023. 11 tháng năm 2023, nông sản Việt Nam xuất khẩu sang Trung Quốc đạt 11,5 tỷ USD, tăng 18% so với cùng kỳ năm 2022, chiếm 23,2% tổng kim ngạch xuất khẩu nông sản của Việt Nam.
Theo thống kê, khối lượng thương mại nông sản tại tỉnh Vân Nam chiếm khoảng 15% khối lượng thương mại nông sản giữa Việt Nam và Trung Quốc. Các mặt hàng nông sản xuất khẩu chủ yếu là trái cây, rau quả, thuỷ sản…