Theo đánh giá của cơ quan chuyên môn, công tác phòng, chống thiên tai thời gian gần đây đã có những chuyển biến lớn, từ bị động ứng phó sang chủ động phòng ngừa và phòng ngừa từ xa, góp phần giảm nhẹ rủi ro, thiệt hại. 

Rút kinh nghiệm từ những bài học về thiên tai trước đây, bên cạnh sự chỉ đạo sâu sát, kiên quyết của chính quyền các cấp, sự đồng thuận của người dân trong việc chủ động ứng phó thiên tai cũng là yếu tố quan trọng để đảm bảo an toàn, tránh những thiệt hại về người và của.

Tại Hà Tĩnh, ông Trần Đức Thịnh, Chi cục trưởng Chi cục Thủy lợi Hà Tĩnh, Chánh Văn phòng Ban Chỉ huy Phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn tỉnh, cho biết do biến đổi khí hậu nên tình hình thiên tai những năm qua trên địa bàn tỉnh diễn biến ngày càng khó lường, trái quy luật tự nhiên.

Hà Tĩnh thường xuyên chịu ảnh hưởng của các loại thiên tai như: lốc xoáy, dông sét, hoàn lưu bão, áp thấp nhiệt đới... gây mưa lớn, ngập lụt, lũ quét, sạt lở đất. Năm 2023, tỉnh xảy ra 2 đợt mưa lũ khiến 3 người chết (ở Hương Khê), có 3.800 nhà ở bị ngập, hàng trăm ha cây rau màu, nông nghiệp bị hư hỏng, hơn 417 ha nuôi trồng thủy sản bị thiệt hại; gần 3.600 con gia cầm và 19 con gia súc bị chết, cuốn trôi.

Ngoài ra, mưa lũ khiến 12 đập thủy lợi bị vỡ, sạt lở; 5 cống, 1 trạm bơm bị sạt lở; cuốn trôi gần 3.400 m kênh mương, hơn 2.000 m kè và hơn 4.950 m bờ sông, bờ biển bị sạt lở, hư hỏng. Cùng đó, hạ tầng giao thông, lưới điện cũng bị ảnh hưởng...

mua-lu-hienanh.png
Mưa lũ khiến nhiều hộ gia đình ở huyện Hương Khê, Hà Tĩnh ngập cao. 

Thực hiện quan điểm, mục tiêu phòng tránh là chính, ứng phó kịp thời, khắc phục khẩn trương và hiệu quả, công tác tuyên truyền, giáo dục pháp luật, phổ biến các kiến thức, kỹ năng phòng tránh, giảm nhẹ thiên tai được ngành chuyên môn và các địa phương triển khai bằng nhiều hình thức (nhất là tại các xã vùng sâu, vùng xa, vùng miền núi, vùng có nguy cơ cao xảy ra thiên tai).

Tại huyện Hương Khê, trận lũ cuối tháng 10/2023, xã Hà Linh là địa phương chịu hậu quả nặng nề. Mưa lớn liên tiếp nhiều ngày, địa hình sâu trũng làm ngập cục bộ 12/12 thôn với 134 nhà dân bị ngập sâu. Đường H95 (gần bờ sông Ngàn Sâu) bị sạt lở mặt đường nghiêm trọng, đập Khe Cọi bị sạt lở thân đập; thiệt hại 10 ha ngô, 15 ha cam bưởi, 3 ha rau và 18 ha cây trồng khác. Đặc biệt, mưa lũ tại xã Hà Linh đã làm 2 người chết.

Không chỉ năm 2023, xã Hà Linh là địa phương chịu ảnh hưởng nặng nề mỗi khi thiên tai, lũ lụt xảy ra. Bởi vậy, công tác truyên truyền về phòng chống thiên tai luôn được ưu tiên thực hiện tại đây.

Lãnh đạo xã cho biết Chi cục Thủy lợi Hà Tĩnh (Sở NN&PTNT) phối hợp với Hội Chữ thập đỏ tỉnh đã tổ chức tập huấn Đề án Nâng cao nhận thức cộng đồng và quản lý rủi ro thiên tai dựa vào cộng đồng, đến năm 2030 (gọi tắt là Đề án 553) tại địa phương.

Đây là cơ sở quan trọng, góp phần nâng cao năng lực phòng chống thiên tai cho chính quyền cấp cơ sở và người dân. Từ đó, giúp chính quyền cơ sở sát sao hơn trong công tác chỉ đạo điều hành, người dân cũng chủ động hơn trong công tác ứng phó và giảm nhẹ hậu quả do thiên tai gây ra.

Tại đây, 100% cán bộ cấp xã, cấp thôn, lực lượng xung kích phòng chống thiên tai và người dân trên địa bàn được tìm hiểu về diễn biến khí hậu, thiên tai tại Việt Nam và Hà Tĩnh.  

Dịp này, các học viên tiếp tục được trang bị thêm về các kỹ năng phòng ngừa, ứng phó và khắc phục hậu quả thiên tai; công tác quản lý rủi ro thiên tai dựa vào cộng đồng; hướng dẫn xây dựng kế hoạch phòng chống thiên tai, xây dựng kịch bản “4 tại chỗ” trong phòng chống thiên tai ở từng địa phương... 

Đề án 553 góp phần xây dựng cộng đồng cấp xã, huyện an toàn trước thiên tai; có khả năng thích ứng với biến đổi khí hậu, hình thành văn hóa phòng ngừa, chủ động và tích cực tham gia vào công tác phòng chống thiên tai của đại đa số người dân; giảm thiểu đến mức thấp nhất thiệt hại về người, tài sản, môi trường do thiên tai...

Năm 2023, Đề án 553 được triển khai rộng rãi trên 13 xã thuộc 13 huyện, thị xã, thành phố. Gần 900 học viên là cán bộ cấp xã, thôn, được tập huấn; ngoài ra, hàng nghìn người là lực lượng xung kích phòng chống thiên tai cấp xã và người dân cũng được tập huấn nâng cao năng lực.

Để tuyên truyền, nâng cao ý thức của người dân về phòng chống thiên tai để giảm thiểu rủi ro, huyện Cẩm Xuyên (Hà Tĩnh) đã phối hợp triển khai tốt công tác tập huấn Đề án 553. Đây là địa phương với đặc thù địa hình có nhiều xã nằm xen kẽ giữa vùng đồi núi với vùng sâu trũng, ven sông, ven biển nên thường phải chịu hậu quả nặng nề khi xảy ra thiên tai, mưa lũ.   

Dựa trên những kiến thức, nền tảng được trang bị, huyện Cẩm Xuyên đã xây dựng kế hoạch và tiếp tục chỉ đạo 100% xã, thị trấn tăng cường thông tin truyền thông, kỹ năng phòng ngừa, ứng phó với các loại hình thiên tai; đảm bảo thông tin được phổ biến tới từng người dân tại các khu vực thường xuyên bị thiên tai. Đồng thời củng cố, kiện toàn các đội xung kích phòng chống thiên tai tại các xã, thị trấn để chủ động ứng phó và khắc phục ảnh hưởng thiên tai.

Hồng Nhì và nhóm PV, BTV