Ông Htin Kyaw là con của nhà thơ, học giả nổi tiếng Min Thu Wun và con rể của U Lwin, đồng sáng lập Đảng NLD. Ông cũng là đồng minh thân cận của bà Aung San Suu Kyi - lãnh đạo NLD, đảng giành chiến thắng thuyết phục trong cuộc bầu cử lịch sử vào tháng 11 năm ngoái.

* Chân dung tổng thống dân sự đầu tiên của Myanmar
* Aung San Suu Kyi: Từ biểu tượng tới chính trị gia

Cho tới tận tuần trước, Htin Kyaw vẫn là cái tên hầu như không ai biết đến. Hầu hết người dân ở Myanmar và cả bên ngoài, có thể chưa bao giờ tưởng tượng rằng ông sẽ trở thành tổng thống của chính phủ được bầu dân chủ lần đầu tiên trong hơn nửa thế kỷ.

Suu Kyi dẫn dắt Đảng Liên đoàn Quốc gia vì Dân chủ (NLD) giành chiến thắng áp đảo trong cuộc tổng tuyển cử ngày 8/11, nhưng lại không thể trở thành tổng thống bởi điều 59 (f) trong hiến pháp Myanmar cấm bất cứ ai có chồng hoặc con là người nước ngoài nắm giữ chức vụ này. Chồng và 2 con trai của bà Suu Kyi đều là người Anh.

Tuyên bố công khai, tổng thống của Myanmar sẽ hành động như một người San Suu Kyi ủy nhiệm. Và thế là Htin Kyaw- người bạn tin cậy, cố vấn thân thiết của bà đã được đề cử.

{keywords}
Tổng thống mới của Myanmar - Htin Kyaw là người được bà San Suu Kyi lựa chọn vì lòng trung thành.

Theo hệ thống bầu cử phức tạp của Myanmar, tổng thống do các nghị sĩ ở cả hai viện bầu ra. Họ sẽ chọn người lãnh đạo từ ba ứng viên, một đại diện hạ viện, một của thượng viện và một thay mặt cho khối quân sự.

Ứng viên giành số phiếu cao nhất sẽ là tổng thống, hai người còn lại trở thành các phó tổng thống. Cuối cùng ông Htin Kyaw đã giành được 360 trên tổng số 652 phiếu bầu của các nghị sĩ quốc hội, trong đó có cả nhóm đại diện cho lực lượng quân đội vốn mặc nhiên chiếm 1/4 số ghế.

Htin Kyaw, 70 tuổi, là con trai một nhà thơ yêu nước và con rể của một nhà sáng lập phong trào dân chủ Myanmar. Ông được biết là người ăn nói nhỏ nhẹ, yêu văn học và có thiên hướng viết lách. Htin Kyaw từng từ bỏ sự nghiệp ở bộ ngoại giao để giúp đỡ Suu Kyi; giúp đỡ đảng chính trị của bà. Đầu tiên ông giúp Suu Kyi các vấn đề liên quan tới chính sách đối ngoại, rồi sau đó trở thành cố vấn quan trọng của bà về quan hệ với chính phủ, sứ quán nước ngoài, ngày cả lúc chính quyền quân sự tăng cường áp chế phong trào dân chủ. Ông cũng chính là cầu nối của bà với thế giới bên ngoài trong thời gian bà San Suu Kyi bị quản thúc.

Vào năm 2000 khi các thành viên của NLD gồm cả Zaw Min, muốn đến Mandalay trong một chiến dịch vận động. Họ tới ga tàu Yangon và gặp Suu Kyi – người được Htin Kyaw đưa đến. Nhưng nhân viên ga tàu từ chối bán vé cho họ và tình hình trở nên khá căng thẳng.

Thay vì để Suu Kyi ở nhà ga, Htin Kyaw "đã kiên nhẫn chờ đợi vì ông biết tình hình ở đây không tốt”. Cuối cùng, tất cả đều bị bắt giữ, kể cả Htin Kyaw. Suu Kyi trở lại bị quản thúc tại gia còn 9 nhà hoạt động khác thì bị tống vào nhà tù In Sein. Zaw Min một người biết ông đã lâu kể lại.

Theo Zaw Min, tính đến thời điểm đó và thậm chí sau khi được thả tự do, Htin Kyaw chưa bao giờ thực sự hoạt động trong chính trường. Ông ta chưa bao giờ nắm vị trí trọng yếu trong đảng chính trị.

Ông đã ẩn mình tới mức cánh báo chí phải lật tung mọi thông tin mà khó tìm kiếm ra điều gì về ông kể từ lúc ông được đề cử tuần trước. Sau tất cả, ông luôn là gương mặt mờ nhạt, luôn xuất hiện phía sau Suu Kyi trong các bức hình chụp.

Nói về Htin Kyaw, sử gia Myanmar, Thant Myint-U đã ngợi ca lựa chọn này, gọi ông Htin Kyaw là “người được tôn trọng vì sự liêm khiết và là một người vô cùng tử tế”.

Bình luận về việc San Suu Kyi đề cử Htin Kyaw, Zaw Min, 48 tuổi, cựu thành viên NLD nói. “chứng tỏ ông là người mà bà ấy tin cậy nhất. Nếu người đáng tin cậy như vậy dẫn đắt đất nước, cũng sẽ có ảnh hưởng tích cực đến người dân nước này”.

Và điều quan trọng hơn cả, được lựa chọn vì lòng trung thành nên ông Htin Kyaw sẽ là người thực thi những chỉ đạo của bà San Suu Kyi. Điều này đồng nghĩa với việc chính bà, chứ không phải ai khác chính là thủ lĩnh mới của Myanmar.

Minh Tâm tổng hợp

------

BÀI LIÊN QUAN:

* Trung Quốc nóng ruột vì chiến thắng của bà San Suu Kyi
 * Aung San Suu Kyi: Từ biểu tượng tới chính trị gia