Chuyển động mạnh mẽ từ chủ trương đến hành động
Ngay khi triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, tỉnh Hòa Bình đã xác định đây là một trong những nhiệm vụ chính trị trọng tâm, mang tính chiến lược lâu dài.
Giai đoạn 2021 – 2025, Hòa Bình được Trung ương phân bổ nguồn vốn hơn 723 tỷ đồng và tỉnh huy động thêm hơn 22,5 tỷ đồng từ nguồn lực địa phương, cộng đồng doanh nghiệp và người dân cho mục tiêu xây dựng nông thôn mới.
Đến nay, toàn tỉnh Hòa Bình đã có 3 đơn vị cấp huyện được công nhận hoàn thành nhiệm vụ hoặc đạt chuẩn nông thôn mới; 80/129 xã đạt chuẩn nông thôn mới (trong đó có 27 xã thuộc khu vực III – vùng đặc biệt khó khăn); 30 xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao và 1 xã đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu. Ngoài ra, tỉnh còn có 75 khu dân cư kiểu mẫu, tạo thành mạng lưới hạt nhân lan tỏa sâu rộng phong trào xây dựng nông thôn mới.

Thành quả xây dựng nông thôn mới thể hiện rõ nét nhất ở sự đổi thay trong đời sống của người dân. Những con đường liên thôn, nội đồng được bê tông hóa, trường học, trạm y tế, nhà văn hóa được sửa sang, kiên cố hóa. Kênh mương nội đồng kiên cố hóa giúp sản xuất nông nghiệp ổn định hơn. Chợ nông thôn, các điểm sinh hoạt văn hóa, thể thao được xây dựng, phục vụ đời sống tinh thần của người dân.
Nhiều địa phương đã mạnh dạn chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi; áp dụng khoa học kỹ thuật; phát triển sản phẩm OCOP gắn với chuỗi giá trị.
Đến nay, toàn tỉnh có 118 sản phẩm OCOP còn hiệu lực từ 11 doanh nghiệp, 53 hợp tác xã, 3 tổ hợp tác và 18 hộ kinh doanh. Đặc biệt, 5 sản phẩm dịch vụ du lịch và bán hàng đạt chuẩn OCOP từ 3 sao trở lên, thuộc nhóm cao nhất toàn quốc – mở ra hướng đi mới cho phát triển kinh tế nông thôn bền vững.
Từng bước số hoá nông thôn
Không đứng ngoài dòng chảy cách mạng công nghệ, Hòa Bình đang từng bước số hóa nông thôn. Mô hình nông thôn mới thông minh đã hình thành tại xã Yên Trị, huyện Yên Thủy. Đây là bước khởi đầu quan trọng, mở ra triển vọng số hóa toàn diện trong lĩnh vực nông nghiệp, quản lý tài nguyên, dịch vụ công nông thôn.
Song song đó, tỉnh cũng triển khai 02 mô hình bảo vệ môi trường, an toàn thực phẩm và cấp nước sạch nông thôn tại huyện Kim Bôi và Cao Phong. Các mô hình này đã giúp nâng cao chất lượng sống, hình thành ý thức “sống xanh, sống sạch” trong cộng đồng dân cư – yếu tố cốt lõi của nông thôn hiện đại.
Dù đạt được nhiều kết quả tích cực, song Hòa Bình còn không ít khó khăn trong quá trình xây dựng nông thôn mới, nhất là ở những xã đặc biệt khó khăn, vùng sâu, vùng xa.
Việc huy động sự tham gia đóng góp của người dân, doanh nghiệp vẫn còn hạn chế do tỷ lệ hộ nghèo, hộ cận nghèo cao. Các đóng góp chủ yếu là ngày công lao động, hiến đất, trong khi nguồn lực đầu tư lớn cho hạ tầng vẫn là một “bài toán” cần lời giải bền vững.
Bên cạnh đó, một số sản phẩm OCOP đã hết hạn chứng nhận, cần được rà soát, đánh giá và hỗ trợ nâng cấp, đổi mới để duy trì giá trị thương hiệu, đáp ứng yêu cầu thị trường.
Hòa Bình đặt mục tiêu cho giai đoạn 2026 – 2030 là xây dựng nông thôn mới đi vào chiều sâu, hiệu quả, gắn với đô thị hóa, phát triển kinh tế nông thôn và thích ứng với biến đổi khí hậu.
Tỉnh chú trọng nâng cao chất lượng các tiêu chí, ưu tiên đầu tư đồng bộ hạ tầng kỹ thuật – xã hội, như giao thông nông thôn, kênh mương, trường học, cơ sở văn hóa, thương mại nông thôn, thông tin truyền thông, trạm y tế, công trình vệ sinh môi trường...
Mục tiêu đến năm 2030 có thêm 13 xã đạt chuẩn nông thôn mới, nâng tổng số lên 104 xã (đạt 80%); thêm 17 xã đạt nông thôn mới nâng cao, tổng số 52 xã (đạt 50%); thêm 4 xã đạt kiểu mẫu, tổng cộng 10 xã (đạt gần 10%). Phấn đấu thêm 1 huyện đạt chuẩn nông thôn mới, nâng tổng số huyện đạt chuẩn hoặc hoàn thành nhiệm vụ lên 4 (đạt 60%); thêm 1 huyện đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao
Với nội lực được khơi dậy, sự chung sức của toàn dân và sự chỉ đạo linh hoạt của các cấp chính quyền, Hòa Bình đang từng bước vững chắc tiến tới mục tiêu xây dựng nông thôn “giàu bản sắc, sáng – xanh – sạch – đẹp – an toàn, văn minh và hiện đại”, trở thành điểm sáng của khu vực trung du miền núi phía Bắc trong hành trình đổi mới nông thôn toàn diện.