Trong bối cảnh AI phát triển nhanh chóng và làm tốt hơn con người một số việc, không ít sinh viên trăn trở cần trang bị những kiến thức và kỹ năng gì trong 3-5 năm tới để không thất nghiệp. Các chuyên gia từ Viettel chỉ ra thay vì sợ hãi, hãy học cách làm chủ công nghệ, làm chủ AI.

Tại tọa đàm “Make in Viet Nam và Cơ hội cho kỹ sư công nghệ trẻ” tổ chức chiều 12/12 tại Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông, ông Trần Văn Bằng, Phó Giám đốc Công ty đầu tư công nghệ Viettel Software và ông Phạm Cao Đỉnh, Phó Giám đốc Trung tâm dịch vụ hợp tác Viettel IDC đã có những chia sẻ xoay quanh chủ đề này với đông đảo sinh viên các trường đại học.

W-1212 ptit 2.jpg
Ông Trần Văn Bằng, Phó Giám đốc Công ty đầu tư công nghệ Viettel Software và ông Phạm Cao Đỉnh, Phó Giám đốc Trung tâm dịch vụ hợp tác Viettel IDC tại tọa đàm chiều 12/12. Ảnh: Du Lam

Theo ông Phạm Cao Đỉnh, thay vì sợ hãi bị AI thay thế, sinh viên cần học để làm chủ AI, biến công nghệ thành trợ lý, trợ thủ của mình. Về bản chất, AI chỉ có thể thay thế công việc đơn giản và không bao giờ hiểu biết được những công việc có yếu tố cảm xúc hoặc nhân văn.

Tuy nhiên, muốn làm chủ được công nghệ, sinh viên cần phải tự làm chủ được bản thân. “Người thành công không nhất thiết phải là người xuất sắc nhất tại một thời điểm nào đó, mà là người có yếu tố kỷ luật, kiên trì và nỗ lực mỗi ngày, luôn tốt hơn ngày hôm trước”, ông Đỉnh chia sẻ.

Điều này được thể hiện rõ qua cách sử dụng thời gian. Tất cả con người đều chỉ có 24 giờ trong một ngày và cách sử dụng 24 giờ đó như thế nào là cách làm nên khác biệt của chúng ta.

Ông lấy ví dụ, những người sáng lập các tập đoàn công nghệ lớn nhất thế giới thường bắt đầu ngày mới từ 5 giờ sáng, họ có lịch trình riêng và biết rõ mục tiêu phấn đấu của mình.

Về mặt kiến thức, hai chuyên gia Viettel nhấn mạnh tri thức không bao giờ là đủ. Ông Trần Văn Bằng chỉ ra “điều duy nhất không thay đổi là sự thay đổi”. “Hôm nay là AI, ngày mai có thể là công nghệ gì đó kinh khủng hơn, do đó, câu hỏi nên đặt ra không phải là học cái gì mà là cách học như thế nào để luôn cập nhật, không bị bỏ lại phía sau”.

Đồng quan điểm, ông Phạm Cao Đỉnh đưa ra lời khuyên cho các bạn sinh viên: “Có một mẹo nhỏ để không bao giờ thất nghiệp, đó là ở trong xu hướng vì xu hướng không bao giờ có thể cản được”.

Chẳng hạn, với các công nghệ hot nhất hiện nay là AI, Big Data, chúng ta cần phải hiểu chúng là gì, chúng vận hành như thế nào và chúng cần gì để vận hành, từ đó tìm hiểu thêm kiến thức về ngành điện, tự động hóa hay máy chủ, card đồ họa hay trung tâm dữ liệu.

“Hãy đi theo nhu cầu thực tế, từ ứng dụng cần gì để chạy rồi từ đó nghiên cứu chuyên sâu, bồi đắp chuyên môn và kỹ năng cho mình”, ông Đỉnh tiếp tục.

Nhìn chung, hai diễn giả đều đồng tình rằng thị trường công nghệ hiện tại đang khát nguồn nhân lực nhưng là “chất lượng cao”.

Hành trình vạn dặm bắt đầu từ bước đi đầu tiên. Sinh viên cần chủ động biến bản thân thành người luôn sẵn sàng đón nhận thời cuộc và biết được thời cuộc đang cần gì để bổ sung tri thức, biến mình thành nguồn nhân lực chất lượng cao.

Trước đó, theo báo cáo “Sự phân cực lớn tiếp theo - Tại sao trí tuệ nhân tạo có thể làm gia tăng bất bình đẳng giữa các quốc gia” của Chương trình Phát triển Liên Hợp Quốc (UNDP), tác động của AI đặc biệt nghiêm trọng đối với giới trẻ.

AI đang dần thay thế các công việc cơ bản mà người trẻ thường dùng làm bước đệm sự nghiệp như hành chính, lên lịch, soạn thảo văn bản, dịch thuật hay nghiên cứu.

Điều này đồng nghĩa với việc giới trẻ đang bị tước đi cơ hội tiếp cận các công việc đầu vào quan trọng để xây dựng sự nghiệp.

Cũng theo báo cáo, Việt Nam nằm trong nhóm các quốc gia có tỷ lệ người dân lo lắng về việc mất việc làm hoặc không tìm được việc làm do AI cao nhất khu vực, với mức 61%.

Trong khi đó, tại các quốc gia như Hàn Quốc, tỷ lệ này thấp hơn nhiều do họ đã có chiến lược đào tạo lại kỹ năng và đối phó với sự thay đổi nghề nghiệp.

Để đảm bảo AI phục vụ phát triển con người một cách công bằng, báo cáo của UNDP đề xuất một khuôn khổ hành động dựa trên ba nguyên tắc cốt lõi.

Thứ nhất, lấy con người làm trung tâm, đặt đổi mới công nghệ vào khuôn khổ phát triển con người, ưu tiên mở rộng năng lực và giải phóng tiềm năng của con người.

Tiếp theo, quản trị đổi mới một cách có trách nhiệm. Đó là xây dựng quy định rõ ràng, dựa trên rủi ro và tăng cường trách nhiệm giải trình để cân bằng giữa tiến bộ và bảo vệ đạo đức, quyền riêng tư.

Cuối cùng, xây dựng các hệ thống sẵn sàng cho tương lai thông qua đầu tư mạnh mẽ vào nhân tài địa phương và hạ tầng bền vững, đảm bảo khả năng tiếp cận kỹ thuật số được coi là hạ tầng thiết yếu.