Troé ngoe thiếu vẫn ế
Theo thông tin từ Sở Xây dựng Hà Nội, cuối tháng 1 vừa qua, Công ty TNHH Bánh kẹo Thăng Long, chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội (NƠXH) và dịch vụ thương mại AZ Thăng Long (tên thương mại Bright City) tại huyện Hoài Đức, tiếp tục thông báo tiếp nhận hồ sơ mua, thuê NƠXH đợt 24 các tòa A1.1; A1.2; A2; A3 tại dự án.
Dự án có tổng số 1.496 căn hộ, trong đó có 264 căn bán thương mại; 911 căn hộ để bán và 312 căn hộ để cho thuê. Giá bán dự kiến căn hộ tại dự án này là hơn 14 triệu đồng/m2 (chưa gồm thuế VAT và 2% phí bảo trì). Thế nhưng, từ lần mở bán đầu tiên vào năm 2015 đến lần mở bán lần thứ 23, dự án mới bán được 847 căn và 113 căn nhà cho thuê.
Đây vốn là dự án nhà ở thương mại, nhưng trong suốt quá trình triển khai, dự án đã nhiều lần “đắp chiếu”. Đến năm 2014, chủ đầu tư xin chuyển dự án này sang dự án NƠXH. AZ Thăng Long là dự án nhà ở xã hội nằm trong gói tín dụng 30.000 tỷ đồng.
Được khởi công từ 11/2014 và theo hợp đồng mua bán căn hộ, chủ đầu tư phải bàn giao nhà cho cư dân vào tháng 11/2017. Tuy nhiên, khi gói 30.000 tỷ kết thúc, dự án đã gặp khó khăn về nguồn vốn khiến việc triển khai và bàn giao nhà cho người dân chậm. Như vậy, sau 7 năm với “kỷ lục mở bán” lên tới 24 lần, dự án NƠXH này liệu có thoát cảnh ế hàng?
Cũng ngay tại Hà Nội, một dự án NƠXH khác là Bamboo Garden của Công ty Cổ phần tập đoàn CEO ở huyện Quốc Oai là dự án được chủ đầu tư nhanh chân chuyển đổi từ nhà ở thương mại sang dự án nhà ở xã hội từ năm 2014 để kịp hưởng những ưu đãi gói 30.000 tỷ đồng.
Dự án có tổng số 432 căn hộ, trong đó có 346 căn hộ để bán, 86 căn hộ để cho thuê. Giá bán tạm tính căn hộ nhà ở xã hội chưa tới 10 triệu đồng đồng/m2 (đã bao gồm thuế VAT và phí bảo trì). Với mức giá rẻ như vậy nhưng dự án này cũng trầy trật mở bán đến hơn 20 lần vẫn chưa hết.
Đây là thực tế đầy nghịch cảnh trên phân khúc NƠXH luôn rơi vào cảnh thiếu nguồn cung nhưng lại không hiếm dự án ế hàng như dự án Bright City hay Bamboo Garden.
Trao đổi tại tại toạ đàm “Gỡ nút thắt phát triển NƠXH, nhà ở cho công nhân” vừa qua, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh cho biết, hiện nay, cả nước đã hoàn thành 275 NƠXH, với khoảng 147.000 căn hộ. Toàn thị trường đang tiếp tục triển khai 339 dự án khác, với khoảng 371.500 căn hộ mới, sắp ra mắt thị trường.
Tuy nhiên, Thứ trưởng thẳng thắn nhìn nhận số lượng dự án nhà ở như vậy vẫn chưa đạt được kỳ vọng. Theo lãnh đạo Bộ Xây dựng, nguyên nhân chính là do thiếu quỹ đất để xây dựng NƠXH; vướng mắc trong thủ tục lựa chọn chủ đầu tư; thiếu nguồn vốn ưu đãi và cơ chế khuyến khích chủ đầu tư chưa thực chất, chưa đủ mạnh để thu hút doanh nghiệp.
Hàng loạt “nút thắt”, doanh nghiệp ngại làm NƠXH
Ông Lễ Hữu Nghĩa, Tổng Giám đốc Công ty TNHH Xây dựng Thương mại Lê Thành chia sẻ, thông thường kể từ khi bắt đầu thủ tục xin dự án đến khi kết thúc, mất khoảng 5 năm mới có thể hoàn thiện. Thế nhưng, lợi nhuận định mức của NƠXH tối đa theo quy định là 10%. Mức lợi nhuận này còn thấp hơn cả lãi suất gửi tiết kiệm. Đây là lý do nhiều doanh nghiệp “ngại" phát triển NƠXH.
Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội bất động TP.HCM (HOREA) cũng chỉ ra nhiều vướng mắc trong cơ chế khiến việc phát triển NƠXH gặp khó tời gian qua. Trong đó, vị chủ tịch HoREA chỉ ra rằng, định mức lợi nhuận chỉ 10% của NƠXH và nhà ở cho công nhân hiện không đủ để giải bài toán tài chính cho doanh nghiệp. Không những vậy, việc duyệt giá bán NƠXH, các thủ tục pháp lý liên quan đến cấp sổ hồng, vấn đề bồi thường chi phí giải phóng mặt bằng còn chậm triển khai, tất cả ảnh hưởng không nhỏ đến việc thu hút doanh nghiệp phát triển phân khúc này.
Theo ông Luyện Văn Phương - Phó Giám đốc Sở Xây dựng Hà Nội, gói hỗ trợ theo Nghị quyết 11/NĐ-CP của Chính Phủ ngay khi được ban hành đã nhanh chóng tạo động lực cho thị trường. Tuy nhiên, đó chỉ là một trong những giải pháp. Bởi trên thực tế, quỹ đất để phát triển NƠXH, nhà ở cho công nhân vẫn còn hạn chế. Mặc dù đã có quy định là 20% quỹ đất tại các dự án nhà ở thương mại được dành để phát triển NƠXH, riêng tại Hà Nội, tỷ lệ này là 25%, song hầu như không đạt được yêu cầu.
Lo 15.000 tỷ không có chỗ tiêu
Chia sẻ tại một hội thảo trước đó, ông Nguyễn Mạnh Khởi, Phó Cục trưởng Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản (Bộ Xây dựng) nhận định, hai năm (2020-2021) nguồn cung bất động sản giảm mạnh, năm 2021 nguồn cung nhà ở giảm 34% so với năm 2020, năm 2020 số dự án mới đã giảm 50% so với năm 2019. Còn nhà ở xã hội gần như không có dự án nào được cấp phép mới, trong khi đây là phân khúc có nhu cầu cao nhất.
Cũng theo ông Khởi, hiện chương trình phục hồi phát triển kinh tế là cơ hội với thị trường bất động sản.
“15.000 tỷ đồng hỗ trợ cho đối tượng thuê, mua nhà ở vay với lãi suất thấp nhưng bây giờ lấy đâu ra nguồn cung để cho người dân mua NƠXH. Tức là muốn giải ngân 15.000 tỷ đồng trên phải có nguồn cung NƠXH cho người dân, có cung mới tiêu được cầu. Như vậy, trong 2 năm liệu có tiêu hết 15.000 tỷ?”- ông Khởi nói.
Nêu lên vấn đề về giải pháp tại toạ đàm “Gỡ nút thắt phát triển NƠXH, nhà ở cho công nhân”, Ông Hà Quang Hưng, Phó Cục trưởng Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản, Bộ Xây dựng, cho biết cần tháo gỡ 2 vấn đề chính.
Một là, sửa đổi và đồng bộ hệ thống pháp luật, từ luật nhà ở, luật Thuế, luật Kinh doanh bất động sản. Hai là, đẩy mạnh quy trình làm việc với chính quyền địa phương, đôn đốc, hướng dẫn thực hiện 2 gói hỗ trợ theo Nghị quyết 11/NQ-CP, nghiêm túc dành ra 20% quỹ đất để phát triển NƠXH trong các dự án nhà ở thương mại. Đồng thời, kiểm tra, rà soát các dự án nhà ở thương mại hiện tại, để tạo phong trào phát triển NƠXH.
Ông Trần Hoàng Quân, Giám đốc Sở Xây dựng TP.HCM, cho biết trong thời gian qua, cơ quan này đã tham mưu cho Bộ Xây dựng cũng như các bộ, ngành liên quan đưa ra 8 giải pháp để phát triển NƠXH. Cụ thể, cần cải cách, rút ngắn thủ tục, thời gian làm thủ tục, tháo gỡ khó khăn cho dự án NƠXH; rà soát, bổ sung quỹ đất ở các khu công nghiệp, khu chế xuất, khu công nghệ cao cũng được tập trung đẩy mạnh.
Theo ông Quân, TP.HCM sẽ rà soát lại các dự án trên địa bàn, đảm bảo được triển khai nghiêm túc. Với 34 dự án tại TP.HCM cùng 20% quỹ đất cho phát triển NƠXH thì thành phố sẽ có thêm nguồn cung khoảng trên 70.000 căn hộ. Bài toán nguồn cung sẽ sớm được giải quyết.
Còn theo ông Trần Công Tưởng, Tổng giám đốc Công ty Cổ phần Đầu tư và Thương mại Thủ Đô (Tập đoàn Capital House), cho rằng cần có thêm các gói tín dụng hỗ trợ giống như gói 30.000 tỉ đồng trước đây để tạo động lực thu hút doanh nghiệp phát triển NƠXH, nhà ở công nhân.
Cùng với đó, doanh nghiệp kết hợp cùng ngân hàng thực hiện giải ngân, đánh giá đối tượng được hưởng chính sách, hướng dẫn khách hàng thực hiện thủ tục xét duyệt để mua, thuê NƠXH, nhờ đó quy trình triển khai nhà ở xã hội được rút ngắn, đảm bảo quyền lợi cho cả khách hàng và chủ đầu tư.
Thuận Phong
Sở Xây dựng Hà Nội vừa gửi Thanh tra Bộ Xây dựng danh sách 23 dự án nhà ở thương mại, nhà ở, khu đô thị thuộc diện phải dành quỹ đất nhà ở xã hội trên địa bàn thành phố.