Hai tháng cuối năm 2021, hoạt động của tội phạm mua bán người trên các tuyến biên giới nước ta vẫn diễn biến phức tạp, trọng điểm là tuyến biên giới Việt Nam - Trung Quốc và Việt Nam - Campuchia.

Một số tỉnh như Hà Giang, Lào Cai, Lạng Sơn, Sơn La, Điện Biên, Nghệ An, Quảng Ninh… thường được tội phạm mua bán người dùng làm điểm trung chuyển nạn nhân qua bên kia biên giới. Các đối tượng thường lợi dụng những điều kiện thuận lợi như đường biên giới dài, nhiều đường mòn, lối tắt, tuyến giao thông thuận tiện… để thực hiện đưa người bán qua biên giới. 

{keywords}
Tội phạm mua bán người lợi dụng các tỉnh giáp biên giới làm nơi trung chuyển nạn nhân. 

Để thực hiện hành vi phạm tội, các đối tượng thường sử dụng rất nhiều chiêu trò, thủ đoạn khác nhau. Phương thức, thủ đoạn phạm tội ngày càng tinh vi như đưa thông tin sai sự thật nhằm lừa gạt nạn nhân và gia đình; lợi dụng việc cấp giấy thông hành dễ dàng, thủ tục xuất nhập cảnh thông thoáng làm các thủ tục cho nạn nhân xuất cảnh sang Trung Quốc nhằm thực hiện hành vi phạm tội.

Đặc biệt, các tội phạm thường đánh vào sự nhẹ dạ, cả tin, điều kiện kinh tế khó khăn, nhu cầu tìm kiếm việc làm có thu nhập cao... để lừa bán các nạn nhân, gây nhiều khó khăn cho việc phát hiện, phòng ngừa, đấu tranh của các lực lượng chức năng. Cùng với đó, các đối tượng trong nước luôn có sự câu kết, móc nối chặt chẽ với các đối tượng người Việt Nam đang sinh sống ở Trung Quốc.

Trong thời gian diễn ra dịch bệnh Covid-19, tội phạm mua bán người tuy có chiều hướng giảm do giãn cách xã hội nhưng các đối tượng phạm tội tiếp tục câu kết chặt chẽ giữa trong và ngoài nước, tận dụng công nghệ cao và thường xuyên thay đổi phương thức, thủ đoạn mới. Chúng phân công nhiệm vụ cho các đối tượng trong đường dây ở từng giai đoạn và không trực tiếp dẫn dắt nạn nhân.

Theo đó, các đối tượng tìm kiếm nạn nhân trên các trang mạng xã hội để tán tỉnh và dụ dỗ nạn nhân. Sau đó, chúng sẽ hướng dẫn nạn nhân tự đi đến những điểm mà chúng đã hẹn trước rồi đưa lên biên giới và lừa sang Trung Quốc. Qua các vụ việc cho thấy, nhiều nạn nhân sau khi bị lừa sang bên kia biên giới đã bị bán vào các nhà chứa ép làm gái mại dâm; hoặc bị bắt làm vợ ở nơi hẻo lánh...

Để phòng ngừa, đấu tranh với những loại tội phạm này, trước hết mọi người cần nêu cao tinh thần cảnh giác, tự bảo vệ mình và người thân không bị mua, bán. Đây là yếu tố cần thiết trong công tác phòng ngừa, tránh tạo môi trường thuận lợi để bọn tội phạm hoạt động.

Luôn cảnh giác, đề phòng người lạ hoặc cả người thân đi làm ăn xa trở về hứa hẹn tìm việc hoặc rủ hợp tác làm ăn. Mỗi người nên cảnh giác với những lời hứa hẹn, dụ dỗ tìm việc làm có thu nhập cao trong các nhà máy, cửa hàng, quán bar, giúp việc trong nước, nước ngoài hoặc lấy chồng nước ngoài giàu có.

Từ chối mọi sự giúp đỡ về tiền bạc, lợi ích vật chất của người khác hoặc không nhận tiền và tự nguyện trả nợ thay của người lạ mới quen biết. Bản thân phải luôn nhớ địa chỉ và số điện thoại tin cậy, có thể là của chính quyền, cơ quan, tổ chức, người thân... để có thể liên hệ giúp đỡ khi cần thiết. Ví dụ, đầu số 111 là điển hình, khi rơi vào trường hợp bị mua bán, nạn nhân có thể gọi lên tổng đài này để được hỗ trợ kịp thời. 

Đồng thời, tuyên truyền cho những người thân trong gia đình, bạn bè biết và cảnh giác với bọn tội phạm, kịp thời thông báo cho các cơ quan công an, cơ quan chức năng khi phát hiện các hành vi, đối tượng nghi vấn phạm tội mua, bán người.

Nên cảnh giác với những mối quan hệ quen biết trên mạng, nhất là với những người không rõ ràng về nhân thân, công việc, quan hệ xã hội... Thận trọng với trường hợp tuy mới quen biết nhưng đã tỏ vẻ yêu quý, mong muốn gặp mặt, tỏ ra vồ vập, săn đón, hào phóng, tốt bụng...

Khi định đi làm ăn xa hay đi chơi, du lịch nên kể với một số bạn bè hoặc người thân trong gia đình. Nên đặt ra những nghi vấn đối với những trường hợp rủ đi làm ăn lương cao nhưng "phải giữ bí mật" với bất cứ lý do nào. 

Bên cạnh đó, các cơ quan chức năng, chính quyền địa phương cần đẩy mạnh công tác truyền thông, tuyên truyền, phổ biến pháp luật, các văn bản pháp lý liên quan đến hoạt động mua bán người’ tuyên truyền về Bộ luật Hình sự, Luật Phòng, chống mua bán người...

Văn Công