Mark Zuckerberg ngày càng giống 'vị vua’ trong đế chế Facebook

Ngày 2/8, Facebook thông báo sẽ thay đổi tên gọi chính thức của 2 ứng dụng Instagram và WhatsApp. Cả 2 sẽ được thêm từ “from Facebook”, tạm dịch là “từ Facebook” vào tên trên các kho ứng dụng App Store và Play Store. Theo The Verge, rất có thể tên hiển thị trên màn hình điện thoại của các ứng dụng cũng sẽ được đổi.

Facebook tái khẳng định quyền sở hữu Instagram, WhatsApp

“Chúng tôi muốn minh bạch hơn về các sản phẩm và dịch vụ thuộc sở hữu của Facebook”, phát ngôn viên Facebook Bertie Thompson nói với The Information sau khi xác nhận vụ đổi tên.

Việc đổi tên của Instagram, WhatsApp là những thay đổi quan trọng trong việc thể hiện quyền sở hữu của Facebook. Hai ứng dụng này, lần lượt được Facebook mua lại vào năm 2012 và 2014, đã hoạt động khá độc lập từ khi thuộc về Facebook.

Tên gọi của Instagram, WhatsApp sắp có thêm chữ "from Facebook" để "minh bạch hơn về các sản phẩm và dịch vụ thuộc sở hữu của Facebook". Ảnh: The Verge.

Họ có CEO riêng, ứng dụng và website riêng, có cả văn phòng và địa chỉ email độc lập. Facebook thậm chí để WhatsApp trang bị bàn làm việc, phòng tắm “xịn” hơn cả Facebook cho nhân viên của mình.

Cách hoạt động độc lập này đem lại khá nhiều thuận lợi cho 2 mạng xã hội. Trong khi Facebook chịu nhiều điều tiếng vì các “phốt” với dữ liệu người dùng, Instagram và WhatsApp gần như không bị nhắc chung với những bê bối đó. WhatsApp được khen ngợi về khả năng bảo mật đầu cuối khi nhắn tin, còn Instagram phát triển mạnh và thậm chí có sức hút với giới trẻ hơn cả Facebook.

Tuy nhiên, khi 2 mạng xã hội ngày càng lớn mạnh, áp lực dành cho Facebook ngày càng lớn. Nhiều người, bao gồm cả đồng sáng lập Chris Hughes, đã lên tiếng về việc chia nhỏ Facebook. Facebook có trên 2 tỷ người dùng, và 2 mạng xã hội do họ sở hữu cũng có khoảng 2 tỷ người dùng. Đó là một tập hợp quá lớn, và rất khó để CEO Mark Zuckerberg quản lý mà không gây những hậu quả nghiêm trọng.

Chris Hughes, người bạn cùng phòng Mark Zuckerberg, đồng sáng lập Facebook lên tiếng cho rằng cần "xé nhỏ" mạng xã hội này. Ảnh: Polaris.

"Mark là người tốt và nhân hậu. Nhưng tôi thấy giận dữ vì mong muốn tập trung vào tăng trưởng của anh ấy dẫn tới việc đánh đổi an ninh và văn minh để lấy những cái click.

Zuckerberg đã tạo ra một người khổng lồ, đè bẹp việc khởi nghiệp và hạn chế lựa chọn của người dùng. Chính phủ sẽ phải có trách nhiệm phải đảm bảo rằng chúng ta không thể mất đi sự kỳ diệu của bàn tay vô hình", nhà đồng sáng lập Facebook Chris Hughes chia sẻ khi nói về việc xé nhỏ Facebook.

Mark Zuckerberg rõ ràng không nghĩ vậy.

Tham vọng thành “ông vua không ngai” của Mark Zuckerberg

Tháng 4/2018, hai nhà đồng sáng lập của WhatsApp là Jan Koum và Brian Acton tuyên bố rời Facebook. Đến tháng 9/2018, hai đồng sáng lập của Instagram Kevin Systrom và Mike Krieger cùng lúc tuyên bố rời khỏi công ty này.

Những động thái này được cho là để phản đối việc Mark Zuckerberg ngày càng can thiệp nhiều vào hai mạng xã hội do Facebook sở hữu. Hai ứng dụng càng phát triển mạnh, mâu thuẫn giữa Mark Zuckerberg và những nhà sáng lập càng lớn.

Hai đồng sáng lập của Instagram đã cùng lúc rời khỏi Facebook do Mark Zuckerberg can thiệp quá nhiều vào công ty do họ lập nên. Ảnh: NY Times.

WhatsApp ban đầu được xây dựng với định hướng là ứng dụng nhắn tin bảo mật. Tuy nhiên, Facebook ngày càng yêu cầu ứng dụng này chia sẻ nhiều dữ liệu người dùng hơn. Từ năm 2016, họ cũng xây dựng các công cụ để nhà quảng cáo sử dụng WhatsApp. Khi không thể thuyết phục Mark Zuckerberg thay đổi quan điểm, cả hai đồng sáng lập của WhatsApp đã rời Facebook.

Trong bài viết chi tiết về mâu thuẫn giữa Facebook và Instagram, Wired giải thích những người lãnh đạo Facebook cho rằng Instagram đang hưởng lợi quá nhiều từ Facebook, đồng thời lôi kéo những người dùng của họ. Mark Zuckerberg thậm chí còn cấm đồng sáng lập Kevin Systrom xuất hiện trên các tạp chí nếu không có sự cho phép của ông.

Facebook đang cân nhắc việc cho phép 3 ứng dụng Messenger, WhatsApp và Instagram liên thông chức năng nhắn tin. Ảnh: Getty.

Tháng 8/2018, Facebook thử nghiệm việc đưa vào nút “mở Facebook” ngay trong ứng dụng Instagram. Đây là giọt nước làm tràn ly. Tháng 9/2018, cả Kevin Systrom và Mike Krieger đều quyết định rời công ty. Ngay sau đó, Adam Mosseri, người từng quản lý News Feed và quản lý sản phẩm tại Instagram được bổ nhiệm làm lãnh đạo số một của Instagram.

Nỗ lực “hợp nhất” Facebook với Instagram, WhatsApp của Mark Zuckerberg tiếp tục thể hiện vào tháng 1/2019, khi có thông tin 3 ứng dụng này có thể sớm nhắn tin được cho nhau.

Mark Zuckerberg cũng công bố định hướng mới cho Facebook vào tháng 3/2019 là đảm bảo quyền riêng tư của người dùng bằng một ứng dụng nhắn tin mã hóa đầu cuối.

Tiền tệ, mảnh ghép cuối cùng để thành lập “đế chế”

Tháng 6/2019, Facebook thông báo sẽ phát hành tiền điện tử Libra vào đầu năm 2020. Đồng tiền này sở hữu nhiều đặc tính như ổn định về giá, có hợp đồng thông minh, tiêu tốn ít năng lượng… Nó giải quyết các vấn đề cản trở những đồng tiền khác xây dựng trên công nghệ blockchain trở thành công cụ thanh toán toàn cầu, trong đó có Bitcoin.

Mục tiêu trước mắt của Calibra, công ty con của Facebook tham gia dự án Libra là phát triển và ra mắt ví tiền điện tử kỹ thuật số và tích hợp ví đó vào các sản phẩm khác của Facebook. Đồng thời nó cũng sẽ tồn tại dưới dạng một ứng dụng iOS và Android độc lập cho những người không có tài khoản Facebook.

Đồng tiền số Libra có thể là mảnh ghép cuối cùng của Mark Zuckerberg trong tham vọng trở thành "ông vua không ngai" của đế chế Facebook. Ảnh: The Verge.

Facebook sẽ trở thành thành viên của Hiệp hội Libra và có quyền biểu quyết ngang bằng với các đối tác khác với tư cách là đại diện chính thức của Facebook. Thành viên của hiệp hội này là các ông lớn công nghệ bao gồm Uber, Lyft, eBay, PayPal...

Bằng cách đó, Facebook có thể nói mình chỉ là một trong các thành viên chứ không thực sự sở hữu Libra.

Nhưng đằng sau những tiện ích thanh toán đó, Facebook đang muốn tạo ra một "quốc gia" được điều hành bởi liên minh các công ty công nghệ. Ngày Libra trở thành loại “tiền chung” của các nền tảng như Facebook nói vẫn còn rất xa. Cho đến khi đó, Facebook vẫn là trung tâm của cuộc chơi.

Theo The Verge, WhatsApp và Messenger là ngôi nhà tuyệt vời cho Libra. Hai nền tảng này sở hữu hàng tỷ người dùng. Hơn hết, mọi người dùng nó để nhắn tin với người thân, bạn bè. Đây là nhóm người dùng thường chuyển tiền.

Facebook cho biết Calibra sẽ yêu cầu người dùng đăng ký ID do chính phủ cấp và ví kỹ thuật số của Facebook cũng sẽ bảo vệ gian lận và cam kết không bao giờ chia sẻ chi tiết tài chính hoặc lịch sử giao dịch của bạn với các bộ phận quảng cáo của mạng xã hội.

Nói cách khác, Calibra hoạt động như một ngân hàng. Chính điều này khiến nhiều chuyên gia lo ngại Facebook sẽ thao túng tiền tệ, làm suy yếu tầm ảnh hưởng của các đồng tiền khác trên thế giới.

Tuy nhiên, tham vọng quá lớn của Facebook có thể chính là rào cản cho Libra. Nhiều chuyên gia dự đoán Libra sẽ thất bại trong trứng nước nếu không chính quyền nào chấp nhận mô hình thanh toán này.

Việc Facebook trở thành một kênh tin tức khổng lồ thiếu kiểm soát đã đủ khiến nhân loại đau đầu. Vì vậy, trước khi giải quyết các vấn đề tiếp cận người dùng, Facebook buộc phải vượt qua hàng loạt rào cản pháp lý. Những rào cản này này đến từ nhiều quốc gia với những luật lệ khác nhau.

Bruno Le Maire, Bộ trưởng Tài chính Pháp cho biết tiền điện tử của Facebook sẽ không được trở thành một loại tiền tệ có chủ quyền.

"Không thể xảy ra và không được xảy ra", ông Le Maire nhấn mạnh với đài phát thanh Châu Âu. Ngoài ra, Le Maire được cho là đã kêu gọi các quan chức ngân hàng G7 đưa ra một báo cáo về kế hoạch của Facebook vào tháng tới. Một thành viên Nghị viện châu Âu ở Đức cũng bày tỏ mối lo ngại tương tự.

Còn một năm nữa Libra mới xuất hiện nhưng các rào cản pháp lý và nỗ lực chia nhỏ sức ảnh hưởng của Facebook từ chính phủ các nước khiến dự án này được cảnh báo là thất bại. Kéo theo đó, Facebook cũng không còn cơ hội để trở mình, bổ sung nền tảng tiền tệ vào hệ sinh thái của công ty.