Rủi ro kỳ hạn cho hệ thống ngân hàng 

Diễn đàn chuyên đề trong lĩnh vực tài chính - ngân hàng với chủ đề: “Huy động và sử dụng hiệu quả các nguồn lực tài chính cho mục tiêu tăng trưởng kinh tế giai đoạn 2026-2030” được tổ chức sáng 16/12 tại Văn phòng Chính phủ.

Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Phạm Thanh Hà cho biết, để đạt được mục tiêu tăng trưởng hai con số trong giai đoạn 2026-2030, hướng tới nhóm nước thu nhập trung bình cao vào năm 2030 và nhóm nước thu nhập cao vào năm 2045, yêu cầu cấp thiết đặt ra là Việt Nam phải đạt tốc độ tăng trưởng kinh tế cao, liên tục, ổn định và bền vững trong giai đoạn tới. 

"Một trong những bài toán có ý nghĩa quyết định đối với mục tiêu tăng trưởng cao là bảo đảm nguồn vốn đủ lớn cho nền kinh tế, đồng thời sử dụng hiệu quả để thúc đẩy mô hình tăng trưởng dựa trên khoa học và đổi mới sáng tạo", ông Phạm Thanh Hà nói.

Phó TD Hà.jpg
Phó Thống đốc NHNN Phạm Thanh Hà phát biểu tại diễn đàn. Ảnh: Hoàng Giáp

Theo bà Hà Thu Giang, Vụ trưởng Vụ Tín dụng các ngành kinh tế, NHNN, đến ngày 27/11/2025, dư nợ tín dụng đạt trên 18,2 triệu tỷ đồng, tăng 16,56% so với cuối năm 2024 và tăng gần gấp đôi so với đầu giai đoạn trước. 

Cơ cấu tín dụng chuyển dịch phù hợp với cơ cấu các ngành kinh tế. Tín dụng hướng vào lĩnh vực ưu tiên, trong đó một số lĩnh vực chiếm tỷ trọng lớn như nông nghiệp, nông thôn chiếm khoảng 23% và doanh nghiệp nhỏ và vừa chiếm 19% tổng dư nợ. Đặc biệt, tín dụng đối với lĩnh vực doanh nghiệp ứng dụng công nghệ cao và công nghiệp hỗ trợ có tốc độ tăng trưởng cao, bình quân lần lượt 17,51% và 19,91% trong giai đoạn vừa qua.

Đồng thời, cùng với các nguồn vốn khác, tín dụng ngân hàng đã cung cấp nguồn tài chính thiết yếu để triển khai nhiều dự án, công trình trọng điểm.

Tuy nhiên, bà Hà Thu Giang cho rằng áp lực cung ứng vốn đối với hệ thống ngân hàng vẫn rất lớn trong bối cảnh thị trường tài chính phát triển chưa cân xứng. Nhu cầu vốn của nền kinh tế tăng cao, trong khi huy động vốn từ thị trường trái phiếu doanh nghiệp và thị trường chứng khoán còn gặp nhiều khó khăn, chưa phát huy đầy đủ vai trò là kênh cung ứng vốn trung - dài hạn chủ yếu.

“Nhu cầu vốn trung, dài hạn cho các dự án, công trình trọng điểm quốc gia là rất lớn, tạo áp lực cho các tổ chức tín dụng (TCTD) trong việc cung ứng vốn để thực hiện dự án, cũng như rủi ro kỳ hạn do nguồn vốn chính để cho vay chủ yếu là tiền gửi có kỳ hạn ngắn, chiếm 80% tổng tiền gửi của các TCTD”, bà Hà Thu Giang nói. 

Để giảm áp lực cho hệ thống ngân hàng về hỗ trợ vốn cho nền kinh tế, việc khơi thông các kênh huy động vốn từ thị trường chứng khoán được các chuyên gia khuyến nghị.

Sử dụng vốn hiệu quả còn quan trọng hơn huy động vốn

Ở góc độ quản lý tài chính - ngân sách, Thứ trưởng Bộ Tài chính Đỗ Thành Trung nhấn mạnh việc huy động đủ vốn là nhiệm vụ lớn, song phân bổ đúng trọng tâm, sử dụng hiệu quả và minh bạch để tạo ra giá trị gia tăng cao còn quan trọng hơn. 

“Bên cạnh việc huy động đủ vốn, vấn đề phân bổ đúng trọng tâm và sử dụng minh bạch, hiệu quả để tạo giá trị gia tăng cao cần được đặt lên hàng đầu”, Thứ trưởng nhấn mạnh.

Đồng quan điểm, Chuyên gia kinh tế TS Cấn Văn Lực cho rằng giai đoạn tới Việt Nam cần tăng trưởng nhanh, bền vững và bao trùm trên cả 3 trụ cột kinh tế - xã hội - môi trường; chuyển dịch nhiều từ dựa nhiều vào vốn, lao động sang dựa nhiều hơn vào khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo, cải cách thể chế và năng suất.

TS Cấn văn lực.jpg
TS Cấn Văn Lực phát biểu tại Diễn đàn. Ảnh: Hoàng Giáp

Theo TS Cấn Văn Lực, Việt Nam cần đồng thời cải thiện cả ba khâu: huy động, phân bổ và sử dụng nguồn lực. Trong đó, trọng tâm là hoàn thiện thể chế thị trường tài chính, tăng cường giám sát an toàn tài chính; đẩy mạnh chuyển đổi số, Fintech, thanh toán không dùng tiền mặt, tài sản số; thúc đẩy tài chính xanh, tài chính bền vững và toàn diện.

Theo ông Bùi Hoàng Hải, Phó Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, thị trường chứng khoán (TTCK) Việt Nam tiếp tục mở rộng về quy mô trong năm 2025, khẳng định vai trò là cấu phần quan trọng của thị trường tài chính và là nền tảng hỗ trợ cho phát triển kinh tế. 

Giá trị giao dịch bình quân 11 tháng năm 2025 trên thị trường cổ phiếu đạt gần 29,5 nghìn tỷ đồng/phiên (khoảng 1,17 tỷ USD/phiên), tăng 38,5% so với bình quân năm trước. 

Giá trị giao dịch bình quân trên thị trường trái phiếu niêm yết và thị trường trái phiếu doanh nghiệp phát hành riêng lẻ trong 11 tháng đạt lần lượt gần 15 nghìn tỷ đồng/phiên và trên 5.400 tỷ đồng/phiên, lần lượt tăng 27,4% và 26,44% so với bình quân năm trước.  

Đến hết tháng 10/2025, TTCK Việt Nam có trên 11 triệu tài khoản, trong đó nhà đầu tư cá nhân trong nước chiếm tỷ trọng áp đảo (99,38%) và thực hiện tới 85% tổng giá trị giao dịch. 

Tuy nhiên, theo các chuyên gia, sự sôi động của thị trường hiện vẫn chủ yếu diễn ra ở thị trường thứ cấp, thông qua hoạt động mua đi bán lại cổ phiếu. Điều quan trọng là cần tạo được động lực để doanh nghiệp huy động vốn trực tiếp từ TTCK thông qua phát hành cổ phiếu và trái phiếu doanh nghiệp, qua đó giảm gánh nặng cho hệ thống ngân hàng.