Trong bối cảnh chuyển đổi số trở thành xu thế phát triển tất yếu, việc hỗ trợ hợp tác xã và người dân nông thôn tiếp cận công nghệ, kỹ năng số không chỉ giúp nâng cao hiệu quả sản xuất, kinh doanh mà còn góp phần xây dựng nông thôn mới thông minh, hiện đại, đáng sống.

Nhằm hiện thực hóa mục tiêu này, Viện Khoa học công nghệ và môi trường phối hợp với Liên minh Hợp tác xã tỉnh Nghệ An tổ chức Hội nghị “Nâng cao năng lực chuyển đổi số cho thành viên hợp tác xã và người dân góp phần xây dựng nông thôn mới thông minh”.

Hội nghị quy tụ nhiều chuyên gia, nhà khoa học, doanh nghiệp công nghệ và các hợp tác xã tiêu biểu, trở thành diễn đàn quan trọng để chia sẻ kinh nghiệm, giải pháp thực tiễn trong quá trình chuyển đổi số ở khu vực kinh tế tập thể.

Ông Đinh Hồng Thái, Phó Chủ tịch Liên minh Hợp tác xã Việt Nam nhấn mạnh, thời gian qua, hệ thống Liên minh Hợp tác xã các cấp đã tích cực triển khai nhiều hoạt động đổi mới, ứng dụng công nghệ và chuyển đổi số vào công tác quản lý, điều hành. Tuy nhiên, ở nhiều vùng nông thôn và miền núi, quá trình chuyển đổi số vẫn đối mặt với không ít thách thức, đặc biệt là hạn chế về hạ tầng, nhận thức, nhân lực và nguồn vốn đầu tư.

Theo ông Thái, để vượt qua những rào cản này, cần đẩy mạnh đào tạo, tập huấn, hướng dẫn trực tiếp cho thành viên hợp tác xã và hộ dân sử dụng nền tảng số, thương mại điện tử, quản lý sản xuất thông minh. Bên cạnh đó, các Liên minh Hợp tác xã địa phương cần phát huy vai trò kết nối giữa doanh nghiệp công nghệ, cơ quan quản lý và người dân, hình thành mạng lưới hợp tác chặt chẽ nhằm thúc đẩy quá trình chuyển đổi số thực chất.

W-hoptacxa.jpg
Mô hình hợp tác xã liên kết sản xuất phát triển kinh tế ở Nghệ An.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An Nguyễn Văn Đệ cho biết, tỉnh luôn xác định khu vực kinh tế tập thể là một trong những động lực quan trọng của tăng trưởng.

Toàn tỉnh hiện có 935 hợp tác xã hoạt động đa dạng trong các lĩnh vực nông nghiệp, công nghiệp – tiểu thủ công nghiệp, dịch vụ và du lịch. Trong đó, 888 hợp tác xã hoạt động hiệu quả, đóng góp khoảng 4,8% GRDP của tỉnh – cao hơn mức bình quân cả nước.

Nhiều hợp tác xã ở Nghệ An đã mạnh dạn ứng dụng công nghệ trong sản xuất, cơ giới hóa nông nghiệp, sử dụng hệ thống truy xuất nguồn gốc bằng mã QR, kết nối tiêu thụ sản phẩm qua sàn thương mại điện tử. Một số mô hình hợp tác xã trẻ, hợp tác xã do phụ nữ làm chủ hay hợp tác xã nông nghiệp ứng dụng IoT đã trở thành điểm sáng trong phong trào xây dựng nông thôn mới gắn với chương trình OCOP.

Tuy vậy, chuyển đổi số trong hợp tác xã vẫn đang ở giai đoạn khởi đầu. Phần lớn hợp tác xã quy mô nhỏ, thiếu nhân lực am hiểu công nghệ và hạ tầng mạng chưa đồng bộ. Do đó, việc tổ chức các chương trình nâng cao năng lực số là bước đi cần thiết, giúp các hợp tác xã và người dân nông thôn “bắt nhịp” với thời đại số, tăng năng lực cạnh tranh, mở rộng thị trường và nâng cao giá trị sản phẩm.

Thực hiện Chỉ thị 19 của Thủ tướng Chính phủ về đẩy mạnh chuyển đổi số trong khu vực kinh tế hợp tác, UBND tỉnh Nghệ An đang triển khai kế hoạch hành động cụ thể với nhiều nhóm nhiệm vụ trọng tâm. Trong đó, tập trung vào việc nâng cao nhận thức số, phát triển hạ tầng công nghệ thông tin nông thôn, hỗ trợ các hợp tác xã tiếp cận nền tảng quản lý trực tuyến và sàn thương mại điện tử.

Các mô hình “Hợp tác xã số”, “Nông thôn số” cũng đang được khuyến khích hình thành. Ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI), Internet vạn vật (IoT), Blockchain trong truy xuất nguồn gốc, quản lý sản xuất và chống hàng giả là những hướng đi mới được xem là giải pháp đột phá giúp hợp tác xã nâng cao năng lực cạnh tranh và xây dựng thương hiệu sản phẩm địa phương.

Tỉnh cũng thúc đẩy hợp tác với các doanh nghiệp viễn thông, công nghệ lớn như Viettel, VNPT, các viện nghiên cứu và trường đại học nhằm hỗ trợ chuyển giao công nghệ, đào tạo nhân lực và xây dựng hệ sinh thái số cho khu vực hợp tác xã. Đồng thời, Nghệ An sẽ đa dạng hóa nguồn vốn đầu tư, khuyến khích doanh nghiệp đồng hành cùng hợp tác xã trong quá trình số hóa, nâng cấp năng lực quản trị và điều hành.

Tại hội nghị, các đại biểu tập trung chia sẻ nhiều kinh nghiệm quý trong phát triển nông thôn thông minh: từ ứng dụng công nghệ tem chống hàng giả, phát triển thương hiệu sản phẩm OCOP đến khai thác tiềm năng thương mại điện tử xuyên biên giới. Nhiều ý kiến thống nhất cho rằng, chuyển đổi số là chìa khóa mở ra hướng phát triển bền vững cho nông nghiệp, nông thôn trong giai đoạn mới.

Phó Chủ tịch Liên minh Hợp tác xã Việt Nam Đinh Hồng Thái nhấn mạnh, chuyển đổi số không đơn thuần là trang bị thiết bị, phần mềm mà quan trọng hơn là thay đổi tư duy, phương thức quản lý và sản xuất. Mỗi cán bộ, mỗi thành viên hợp tác xã cần chủ động học hỏi, sáng tạo, dám thay đổi để nắm bắt cơ hội phát triển.

Liên minh Hợp tác xã Việt Nam sẽ tiếp tục đóng vai trò cầu nối, giúp hợp tác xã tiếp cận các giải pháp công nghệ, các chương trình hỗ trợ tài chính, đào tạo và chuyển giao từ Nhà nước và doanh nghiệp. Các hoạt động tập huấn sẽ được tổ chức thường xuyên, hướng dẫn trực tiếp cách xây dựng gian hàng số, quản lý sản phẩm, giao dịch trực tuyến – giúp người dân nông thôn từng bước nâng cao năng lực chuyển đổi số.