Biển Đen đóng vai trò là cửa ngõ vào Địa Trung Hải và Trung Đông, cũng như là căn cứ cho các hạm đội hải quân của Nga. Đây là còn là trung tâm trung chuyển quan trọng cho khí đốt và dầu mỏ của Nga.

Đối với Nga, việc kiểm soát Biển Đen trở nên quan trọng hơn, sau khi Ukraine quyết định không gia hạn thỏa thuận trung chuyển khí đốt với tập đoàn Gazprom. Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky gọi động thái này đã gây ra "một trong những thất bại lớn nhất cho Moscow".

nga ukraine 17.jpg
Tàu chiến thuộc Hạm đội Biển Đen của Nga tham gia một cuộc tập trận. Ảnh: Thời báo Hoàn Cầu 

Do đó, Nga đang phải vận chuyển khí đốt đến các khách hàng châu Âu thông qua đường ống TurkStream chạy qua Biển Đen từ vùng Krasnodar của Nga đến Kıyıköy của Thổ Nhĩ Kỳ.

Theo Newsweek, hôm 31/12/2024, Bộ Quốc phòng Ukraine cho biết một cuộc tấn công bằng xuồng không người lái (USV) đã phá hủy một trực thăng Mi-8 của Nga ở Biển Đen. Vài ngày sau, Cục Tình báo Quốc phòng Ukraine thông báo vụ tấn công trên thực tế đã phá hủy 2 trực thăng của Nga, và khiến một trực thăng khác bị hư hại.

Bình luận về cuộc tấn công trên, hôm 2/1, Viện Nghiên cứu Chiến tranh (ISW) đánh giá “khả năng tấn công gia tăng của Ukraine ở Biển Đen rất có thể sẽ đe dọa đến quyền kiểm soát của Nga đối với bán đảo Crưm".

Nhà khoa học chính trị Colin Flint tại Đại học Utah của Mỹ từng nhận định vào tháng 10/2024 rằng, những thất bại mà Nga phải hứng chịu trong các cuộc tấn công của Ukraine ở Biển Đen là đáng kể, và cuộc cạnh tranh giành quyền kiểm soát vùng biển này đã "khiến Nga bị đánh bại một cách đáng kinh ngạc". 

“Nga đã mất quyền kiểm soát Biển Đen. Họ không thể hoạt động ở vùng biển từng là nơi an toàn. Những tổn thất đã làm giảm khả năng triển khai sức mạnh hải quân của Nga từ Biển Đen vào Địa Trung Hải", ông Flint chia sẻ với tờ The Conversation. 

Trên thực tế, trong năm 2024, các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái (UAV) và tên lửa của Ukraine đã khiến Hạm đội Biển Đen của Nga buộc phải di dời căn cứ khỏi thành phố cảng Sevastopol trên bán đảo Crưm. Thậm chí, cựu Bộ trưởng Quốc phòng Anh Grant Shapps từng cho rằng Hạm đội Biển Đen của Nga đã "không ngừng hoạt động".

Còn trong những tháng gần đây, Ukraine đã liên tiếp nhắm mục tiêu vào các tài sản của Nga ở Biển Đen như sử dụng USV Sea Baby để tấn công các giàn khoan khí đốt ngoài khơi bờ biển Crưm.

Một blogger quân sự người Nga cho biết, năng lực của các USV Ukraine cho thấy "tình hình ở Biển Đen đã thay đổi đáng kể theo hướng không có lợi cho Nga", và các tàu của Nga dường như không thể tự vệ trước những USV này ở vùng biển rộng.