Theo kết quả điều tra khảo sát năm 2014 của Cục Thương mại điện tử & CNTT (Bộ Công thương), giá trị mua hàng trực tuyến của mỗi người dùng năm qua đạt khoảng 145 USD, tương đương 3,1 triệu VND.


{keywords}
Yếu tố được người dùng quan tâm nhất khi mua sắm trực tuyến chính là uy tín của website bán hàng.

Doanh thu từ thương mại điện tử B2C của cả thị trường Việt Nam năm 2014 đạt khoảng 2,97 tỷ USD, chiếm 2,12% tổng mức bán lẻ hàng hóa cả nước. Sản phẩm được lựa chọn tập trung vào các mặt hàng như đồ công nghệ và điện tử (60%), thời trang, mỹ phẩm (60%), đồ gia dụng (34%), sách, văn phòng phẩm (31%)....

Tại Việt Nam, phần lớn người mua sắm sau khi đặt hàng trực tuyến vẫn lựa chọn hình thức thanh toán tiền mặt (64%), hình thức thanh toán qua ví điện tử chiếm 37%, và hình thức thanh toán qua ngân hàng chiếm 14%.

Cũng theo báo cáo của Cục Thương mại điện tử, người dùng Việt chưa thật quen thuộc với việc mua sắm qua mạng. Cập nhật thông tin vẫn là mục đích sử dụng Internet hàng ngày phổ biến nhất, tăng từ 87% năm 2013 lên 93% năm 2014. Đa số người tham gia khảo sát sử dụng Internet để tham gia các diễn đàn, mạng xã hội (81%), truy cập email (73%), xem phim, nghe nhạc (64%), và nghiên cứu học tập (63%). Đối với các hoạt động như mua bán cá nhân, phần lớn người khảo sát có tần suất hoạt động theo tháng (36%). Chỉ có khoảng 16% số người dùng thực hiện giao dịch mua bán cá nhân theo ngày mà thôi.

Loại hàng hóa được mua trực tuyến phổ biến nhất là đồ công nghệ và điện tử chiếm 60%, tăng 25% so với năm 2013. Các mặt hàng được người tiêu dùng trực tuyến ưa chuộng khác là quần áo, giày dép, mỹ phẩm (60%), sau đó đến đồ gia dụng (34%), sách và văn phòng phẩm (31%)…

Kết quả khảo sát cũng cho thấy, 71% người tham gia khảo sát đã mua hàng trực tuyến thông qua website bán hàng hóa/ dịch vụ, tăng 10% so với năm 2013. Số người sử dụng các diễn đàn mạng xã hội để mua sắm trực tuyến cũng tăng từ 45% năm 2013 lên 53% trong năm 2014. Số người mua qua các website mua hàng theo nhóm giảm mạnh từ 51% năm 2013 xuống còn 35%, trong khi 25% cho biết có mua hàng qua các sàn giao dịch TMĐT và 13% qua ứng dụng mobile trong năm 2014.

Uy tín người bán được quan tâm nhất!

Một tín hiệu vui là có tới 41% số người được hỏi cho biết họ hài lòng với phương thức mua hàng trực tuyến, tăng đáng kể so với tỷ lệ 29% của năm 2013. 6% tiết lộ "rất hài lòng", trong khi 48% cảm thấy bình thường. Chỉ có 5% số người được hỏi trả lời "Không hài lòng" với trải nghiệm mua sắm online.

Tuy nhiên, có thể thấy là số lượng sản phẩm được mua qua mạng chưa nhiều. Có tới 40% mua dưới 5 sản phẩm năm qua, 29% mua từ 5-10 sản phẩm, 17% mua trên 15 sản phẩm. Giá trị sản phẩm được mua cũng chưa lớn. Người dùng chọn mua nhiều nhất trong khoảng giá 1-3 triệu đồng, chiếm 29%. Theo sau là mức trên 5 triệu đồng với 26% người lựa chọn. Các mặt hàng dưới 1 triệu đồng thu hút tới 35% người lựa chọn.

Liên quan đến vấn đề người mua hàng quan tâm nhất đến điều gì khi mua sắm trực tuyến, câu trả lời chính là uy tín của người bán/website bán hàng. 81% người trả lời lựa chọn yếu tố này, nhỉnh hơn một chút so với giá cả (80%), kế đến là cách thức đặt hàng, thanh toán và giao nhận hàng hóa (68%), rồi mới đến thương hiệu của sản phẩm, dịch vụ (64%).

{keywords}
Những yếu tố được người mua quan tâm nhất khi mua sắm trực tuyến tại VN năm qua (Nguồn: Cục TMĐT - Bộ Công thương)

Ở thái cực đối lập, trở ngại hàng đầu trong mua sắm trực tuyến chính là sản phẩm kém chất lượng so với quảng cáo (81%), dịch vụ vận chuyển và giao nhận còn yếu (51%), giá cả không thấp hơn so với mua trực tiếp, hoặc được niêm yết thiếu rõ ràng (46%), thông tin cá nhân bị tiết lộ (42%) hay website thiết kế chưa chuyên nghiệp (29%).... Tương tự, lý do khiến người dân chưa tham gia mua sắm trực tuyến bao gồm: khó kiểm định chất lượng hàng hóa (78%), không tin tưởng người bán hàng (57%), không có đủ thông tin để ra quyết định (46%), không có thẻ tín dụng hoặc các loại thẻ thanh toán qua mạng (42%), cảm thấy mua ở cửa hàng dễ dàng và nhanh hơn (38%), cách thức mua hàng trực tuyến quá rắc rối (26%).

Tuy vậy, 97% số người tham gia khảo sát cho biết vẫn tiếp tục sử dụng hình thức mua hàng qua mạng trong tương lai, tỷ lệ này đã tăng đáng kể so với con số 88% của năm
2013.

Trọng Cầm