Mua hàng online trung bình 4 lần mỗi tháng
Với 4 lần mua hàng online/tháng, gấp đôi so với tần suất đi siêu thị hàng tháng của người Việt, báo cáo này chỉ ra rằng, hiện mỗi người Việt (trung bình) sử dụng tới 3,2 nền tảng (mạng xã hội, trang thương mại điện tử, website mua sắm...) để mua hàng online.
Về tâm lý mua hàng, báo cáo chỉ rõ hàng trực tuyến có giá rẻ không phải là lý do lớn nhất để thuyết phục người tiêu dùng. Hai lý do được nhiều người quan tâm hơn là mua để dự trữ tiêu dùng cho gia đình (25%) và phục vụ ăn uống tức thì (21%).
Như vậy, nếu các năm trước, người Việt lên các sàn thương mại điện tử chủ yếu để mua hàng không thiết yếu (như đồ điện tử, thời trang hay gia dụng), thì nay "đi chợ" online thường xuyên hơn nhưng là để mua sắm các nhu yếu phẩm hàng ngày, ngay từ bữa ăn trưa cho tới mớ rau, con cá.
Về số lượng hàng hóa theo lượt mua, NielsenIQ cho biết, khách hàng mua trung bình 6,5 loại sản phẩm/lượt. Về mặt hàng, top 3 có tỷ lệ mua sắm cao nhất là thực phẩm, đồ uống và mỹ phẩm cá nhân và điều đáng nói là không chỉ phụ nữ "nghiện" mua sắm online mà cả đàn ông và trẻ em. Các mặt hàng ưu tiên tiếp theo mới dành cho thời trang - thể thao, chăm sóc/trang trí nhà cửa và đồ công nghệ.
Mua sắm trên Facebook, TikTok ngày một phổ biến
Đáng chú ý trong thói quen mua hàng online của người Việt trên các nền tảng thì TikTok đang trở thành đối thủ nặng ký. Theo ông Lê Hoàng Long, Trưởng khối Retailer Vertical NielsenIQ Việt Nam, mua sắm online đã thành nhu cầu bình thường mới của nhiều người.
Đáng chú ý, số tiền bỏ ra cho hoạt động mua sắm cũng ngày một lớn hơn. "Người Việt "chi bạo" hơn cho mua sắm trực tuyến, vượt xa dự báo của các sàn. Năm sàn thương mại lớn nhất tại Việt Nam, bao gồm: Shopee, Lazada, Tiki, Sendo, TikTok Shop đang có doanh thu bán lẻ tổng cộng cán mốc 71.200 tỷ đồng, tăng trưởng đến 78,69% so với cùng kỳ 2023.
Theo đại diện Bộ Công Thương, thương mại điện tử Việt Nam đang duy trì tốc độ tăng trưởng tốt hơn thị trường bán lẻ nói chung. Trích dẫn số liệu của Tổng Cục Thống kê cho thấy, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng nửa đầu năm 2024 của Việt Nam đã tăng tới 5,7% - sau khi loại trừ yếu tố tăng giá, chậm hơn mức 8,8% của cùng kỳ 2023. Nhưng tốc độ tăng trưởng chung qua các kênh online lại tăng so với cùng kỳ.
Các chuyên gia dự báo thị trường thương mại trực tuyến của Việt Nam vẫn còn rất rộng mở, tiềm năng nhưng chưa được các doanh nghiệp vừa, nhỏ và siêu nhỏ khai thác đúng cách. Nguyên nhân chính xuất phát từ những hạn chế về nguồn nhân lực, công cụ và kỹ năng thực hành chuyển đổi số của các doanh nghiệp. Có thể vì lí do này mà 6 tháng cuối năm 2024, TikTok Shop Việt Nam lên kế hoạch hỗ trợ 10.000 doanh nghiệp vừa và nhỏ với tổng ngân sách một triệu USD.
Điều đáng nói, TikTok không làm việc trực tiếp với các doanh nghiệp mà thông qua chính quyền địa phương, các hiệp hội doanh nghiệp đề xuất danh sách hỗ trợ. Từ việc mở các lớp tập huấn, hỗ trợ bán hàng, đào tạo quảng bá sản phẩm, thực chiến thông qua các phiên livestream... khiến nhiều doanh nghiệp nhỏ và vừa, hộ kinh doanh rất hào hứng và đăng ký. Tính đến tháng 6/2024, đã có 20 tỉnh, thành phố và hơn 10 hiệp hội ngành hàng gửi danh sách.
Ông Nguyễn Lâm Thanh, Đại diện TikTok Việt Nam cho biết: "Chúng tôi cũng dự định một tuần tổ chức lễ hội livestream tại một tỉnh trong số 20 địa phương đã đăng ký trong thời gian tới. Dự kiến ngay trong quý 3/2024 này để hỗ trợ các kênh xúc tiến bán hàng". Còn trên thực tế, thói quen mua sắm khi lướt Facebook hay TikTok đang trở nên phổ biến với người Việt, ngay cả với trẻ em.
Bạn Đỗ Hoàng Giang (14 tuổi, sống tại Long Biên, Hà Nội) chia sẻ: Bố mẹ em cho em mua sắm trên TikTok với những món đồ dưới 300.000 đồng, nhưng trước khi đặt lệnh mua phải hỏi ý kiến bố mẹ, lí do mua và tần suất mua hàng trong tháng. "Mua qua mạng khi lướt TikTok có nhiều cái thuận lợi. Một là hàng có thể giao tận nhà, nhiều khi không mất phí ship. Hai là giá cả của nhiều mặt hàng chỉ bằng 1/2 so với mua bên ngoài đặc biệt là hàng thời trang giá rẻ", Giang nói.
Cùng quan điểm, chị Nguyễn Thúy Liễu (42 tuổi, nhân viên văn phòng tại Gia Lâm, Hà Nội) cho biết: Tôi biết mua hàng qua TikTok là nhờ các con "mách". Các cháu lướt TikTok rồi bảo, mẹ ơi có cái váy xinh lắm, mẹ mặc là hợp đấy. Giá chỉ có 200k thôi, mua đi mẹ. Tôi tò mò ngắm thấy giá vừa phải mà khá đẹp khi nhìn qua quảng cáo, nếu mua không dùng được thì vứt đi cũng không tiếc thế là bảo các cháu đặt lệnh mua.
"Rồi từ thói quen này, các cháu dạy tôi cách đặt hàng và thanh toán và rồi giờ đây đôi khi cũng "nghiện" mua sắm online qua hình thức này. Thói quen lướt Facebook và TikTok rồi mua hàng không chỉ là sở thích của cá nhân tôi mà của nhiều chị em hiện nay. Dĩ nhiên, có những món đồ mua qua mạng không được như ý nhưng đa phần hàng hóa mua online giờ đây có chính sách đổi trả nên cũng yên tâm hơn về chất lượng", chị Liễu cho biết thêm.