"Người xưa" của danh ca Khánh Ly: "Tôi lãng mạn cao cấp"

"Thổ thần" nuốt chửng giàn khoan 800 tấn ở Thái Bình
Bé 13 tháng chết trong xô nước ở nhà trẻ
Phó chánh án 'tòm tem' bị đề nghị cách chức
Cụ ông 80 bị tố nhiều lần hiếp dâm bé gái 11
Vụ lột trần vợ, người thứ 3 là bạn học chị Lý

Trở về…

Là người đã sáng chế ra "Ổ dữ liệu thông minh" đầu tiên cho máy vi tính ở thập niên 70 của thế kỷ trước, nhưng ông từ bỏ cuộc sống đủ đầy và môi trường làm việc chuyên nghiệp ở nước ngoài để về Việt Nam. Vì sao vậy?

- Năm 2003, tôi về nước tham dự một cuộc hội thảo "IT" có lẽ là lần đầu tiên tổ chức tại Việt Nam giữa các chuyên gia trong nước và Việt kiều chủ yếu là các thành viên từ hội Silicon Valley. Trong chuyến trở về này tôi có dịp đến trường Dục Thanh ở Phan Thiết và biết rõ hơn cuộc đời vĩ đại của Bác Hồ.

Phải chăng đây là khởi đầu cho cuộc trở về của ông?
 

- Đúng vậy. Tôi đã vào Đài kỷ niệm và thắp ba nén hương trước bàn thờ của Bác với tâm nguyện sẽ quay về phục vụ Tổ quốc với tất cả kiến thức và kinh nghiệm mà mình đã tích tụ được trong bao nhiêu năm sống lưu lạc ở xứ người.

Sau chuyến đi đó ông về nước luôn?

- Không, phải hai năm sau. Mùa hè năm 2006, sau khi thu xếp ổn thỏa công việc ở công ty mà tôi làm việc nhiều năm tại bang Florida tôi mới đặt chân lên đất Hà thành. Về nước, công việc đầu tiên ông làm là gì?

- Giảng dạy. Khoảng nửa tháng sau khi về nước, tôi tham gia công tác giảng dạy tại trường Đại học Bách khoa Đà Nẵng.

Mới về nước đã được tiếp xúc ngay với thế hệ trẻ đầy năng động chắc ông ấn tượng lắm nhỉ.

- Vâng, lúc đầu trên mục giảng tôi ngạc nhiên khi thấy các em sinh viên nhìn tôi với cặp mắt lạ thường và những nụ cười rất bí mật. Tôi có cảm giác như các em đang định nói với mình điều gì đấy.

Ông có biết các sinh viên muốn nói điều gì không?

- (Cười). Ồ, có chứ. Sau cùng họ "bật mí" cho tôi biết là có rất nhiều báo trên mạng đã kể câu chuyện tình lãng mạn của tôi với Khánh Ly... Trong đó có nhắc đến bản tình ca "Gợi giấc mơ xưa" mà Khánh Ly đã hát tặng tôi ngày tôi đi du học năm 1962.

Ngoài việc tham gia giảng dạy, ông còn có những kế hoạch gì khi về nước vậy?

- Nhiều chứ. Và một trong những kế hoạch tôi dày công nghiên cứu, triển khai là xây dựng làng Siêu Việt.
 

Ông có thể nói rõ hơn về kế hoạch này?

- Tôi có một giấc mơ xây dựng làng Siêu Việt để đào tạo hiền tài cho đất nước. Mọi sinh hoạt của các nhân viên làng Siêu Việt đều được khép kín. Trong kế hoạch của mình tôi vạch rõ chỉ cần 100 tỷ trong vòng ba năm làng Siêu Việt có thể đào tạo 100 hiền tài về công nghệ cao, vừa có tâm với đất nước vừa có khả năng làm việc cao với đầy ngọn lửa đam mê sáng tạo.

Từ đâu ông có kế hoạch về làng Siêu Việt vậy?

- Như tôi đã nói ở trên, tôi từng tham gia giảng dạy tại Đại học Bách khoa Đà Nẵng. Và sau lớp học ấy tôi nhận thấy các bạn trẻ Việt Nam giờ rất cầu tiến và tiếp thu nhanh những tri thức mới. Tuy nhiên, việc đào tạo họ chỉ chú trọng hình thức và lý thuyết nhưng thiếu về nội dung và thực hành công nghệ! Đồng thời lúc đó tôi được TP Đà Nẵng mời làm cố vấn công nghệ cao ở Sở Khoa học & Công nghệ và mong muốn tôi giúp đỡ trong việc hình thành Khu Công nghệ cao cho thành phố.

Vậy lúc ấy ông thấy ý tưởng về khu công nghệ cao đó như thế nào?

- Ý tưởng ấy tôi thấy rất hay nhưng chưa đúng lúc bởi Đà Nẵng chưa có đủ nhân lực tài giỏi thu hút các nhà đầu tư trí thức trong và ngoài nước để có thể thật sự xây dựng và phát triển một khu công nghệ cao đúng nghĩa như ở Pháp hay ở Mỹ. Vì vậy, tôi đã đề nghị trước tiên hãy xây làng Siêu Việt trước. Mục đích chính là đào tạo nhân tài, đặc biệt là trong CNTT và có thể giữ chân họ lại để làm việc trên những dự án cao cấp về sáng tạo.

Và hình như kế hoạch làng Siêu Việt của ông đã thất bại?

- Vâng. Đúng hơn là chưa được triển khai chứ không thể nói thất bại, vì chưa bắt đầu thì làm sao biết được thành công hay thất bại cơ chứ!

Một kế hoạch, theo tôi, là rất táo bạo và mang nhiều ý nghĩa nhưng sao vẫn không thể triển khai được?

- Từ ý tưởng đến thực tế còn một khoảng cách rất xa. Nguyên nhân chính khiến kế hoạch của tôi chưa được triển khai là thiếu nguồn vốn và sự ủng hộ của các cấp có thẩm quyền.

Trong suốt cuộc đời, sáng chế nào khiến ông hài lòng nhất?

- Khi còn ở độ tuổi 30 - 40, sáng chế Ổ dữ liệu thông minh (Discotek) đã giúp tôi đạt được công danh và tiền tài. Còn bây giờ, khi sắp đến tuổi "cổ lai hy" thì sáng chế gạch nhẹ sinh thái (công nghệ Eco2Brick) là sáng chế có lẽ tôi tâm đắc hơn cả.

Nguyên nhân nào đưa ông đến với sáng chế này vậy?

- Trên thực tế, nước ta tồn tại hàng chục ngàn lò gạch đất sét nung. Điều này không những ảnh hưởng đến an ninh lương thực quốc gia khi lượng đất được lấy sản xuất gạch ngày càng nhiều khiến diện tích đất canh tác giảm sút. Hơn nữa lượng khí CO2 thải ra trong quá trình sản xuất gạch đất nung là nhân tố "nặng ký" hủy hoại môi trường sống... Vì vậy, việc có một công nghệ mới về sản xuất gạch nhẹ sinh thái sẽ góp phần hiện thực hóa những nghị định của Chính phủ về việc xóa bỏ các lò gạch thủ công. Tôi đã sáng chế ra Eco2Brick từ đó.

- Danh hiệu tiếng Anh này gồm ba chữ hợp lại: Economic nghĩa là kinh tế, Ecologic nghĩa là sinh thái và Brick nghĩa là gạch. Có thể dịch danh hiệu ra tiếng Việt là gạch kinh tế sinh thái hay nói một cách khác là gạch vừa rẻ vừa thân thiện với môi trường.

Nếu tách bạch công việc, ông thấy ông là người như thế nào?

- (Cười). Tôi ư? Có lẽ trong người tôi có sẵn dòng máu "nghệ sĩ" nên tôi đã "lãng mạn, đa tình" từ thủa 13... Tôi rất đa tình nhưng không "lụy" về tình, tôi lãng mạn cấp cao nhưng không sống viển vông trong ảo tưởng!

Xin cảm ơn ông!