Theo báo cáo của UBND huyện Lệ Thủy (Quảng Bình), các dự án thành phần đường bộ cao tốc Bắc - Nam đi qua địa bàn huyện có tổng chiều dài gần 32km.
Diện tích đất thuộc dự án hơn 265ha, có 926 hộ gia đình và 8 tổ chức bị ảnh hưởng, tổng diện tích đất cần chuyển mục đích phục vụ dự án hơn 257ha.
Đến thời điểm này, trên địa bàn huyện vẫn còn khoảng 490m chưa hoàn thành giải phóng mặt bằng (trong đó, thị trấn Lệ Ninh chưa giải quyết xong với 6 hộ dân, xã Phú Thủy 14 hộ, xã Trường Thủy 1 hộ và 1 tổ chức).
Nguyên nhân khiến nhiều hộ dân chưa chịu bàn giao nhà, đất là do không đồng thuận với phương án đền bù giá đất, loại đất, chưa đồng ý với vị trí khu tái định cư.
Gia đình ông Trần Văn Hùng ở tổ dân phố 3 (thị trấn Lệ Ninh) đang sinh sống trên thửa đất có diện tích khoảng 1.500m2. Cách đây nhiều năm, khi 3 con lập gia đình riêng, ông Hùng cho các con xây nhà cạnh nơi vợ chồng ông đang ở. Tuy nhiên, giấy chứng nhận quyền sử dụng đất vẫn chỉ đứng tên ông Hùng.
Vì nhà ông Hùng nằm ngay tuyến chính đường bộ cao tốc Bắc – Nam nên được đền bù 9 tỷ đồng và một lô đất tại khu tái định cư. 3 người con của ông Hùng cũng được giao 3 lô đất nhưng phải đóng tiền sử dụng đất. Tuy nhiên, gia đình ông không đồng ý.
Theo ông Nguyễn Xuân Tường, Trưởng phòng TN&MT huyện Lệ Thủy, gia đình ông Hùng muốn áp dụng chế độ tái định cư cho 3 người con chứ không phải áp dụng chế độ giao đất có thu tiền sử dụng đất. Họ muốn bố trí tái định cư cùng trục đường chứ không phải nằm trong khu tái định cư của thị trấn.
“Các con tôi đều là lao động tự do, nhà ở đây có mặt đường để làm ăn còn ra khu tái định cư là đường trong ngõ hẻm nên chúng tôi không có kế sinh nhai. Tôi mong muốn áp dụng chế độ tái định cư cho 3 người con vì đất tôi cho con xây nhà đã lâu rồi chứ không phải đất sau năm 1993.
Số tiền đền bù chưa đủ để mua đất, chưa nói đến xây nhà nên gia đình tôi không đồng ý di dời. Tôi muốn sử dụng đất phía mặt đường của trường Tiểu học Lệ Ninh để chúng tôi ổn định cuộc sống”, ông Hùng nói.
Về vấn đề này, trao đổi với PV VietNamNet, ông Đặng Đại Tình, Chủ tịch UBND huyện Lệ Thủy cho biết: “Theo nguyên tắc, khi xây dựng các khu tái định cư thì hạ tầng phải đồng bộ, hiện đại để đáp ứng cho nhu cầu sống tốt bằng hoặc hơn cho người dân. Hiện tại, ở thị trấn Lệ Ninh, huyện chỉ xây dựng một khu tái định cư tập trung và không còn khu đất nào khác để giao cho các hộ dân.
Còn về yêu cầu muốn định cư về phía mặt đường của trường Tiểu học Lệ Ninh thì không được. Bởi, nếu chia khu tái định cư thành khu nhỏ từng thôn như thế thì không đáp ứng được yêu cầu đồng bộ hiện đại, có điện có nước, phòng cháy chữa cháy…”.
Ngoài các hộ dân trên, còn có một tổ chức chưa đồng ý di dời là trang trại điện mặt trời ở xã Trường Thủy. Doanh nghiệp này không đồng ý với giá đền bù. Họ cho rằng, số tiền đền bù không đủ bù hợp đồng với đơn vị điện lực do giảm sản lượng điện. Doanh nghiệp kiến nghị địa phương có cơ chế để lắp dựng thay thế đối với phần diện tích phải tháo dỡ và hỗ trợ làm việc với bên điện lực để giữ nguyên hợp đồng đã ký.
Huyện đã lên phương án cưỡng chế
Theo ghi nhận, trên tuyến chính dự án thành phần Vạn Ninh - Cam Lộ, nhiều vị trí đã được nhà thầu thảm bê tông nhựa nóng, lắp đặt hệ thống dải phân cách giữa, hệ thống hộ lan. Tuy nhiên, trên tuyến đoạn qua huyện Lệ Thủy vẫn còn nhiều nhà dân án ngữ, việc tiếp cận để thi công rất khó khăn.
Ông Lưu Tuấn (Ban Quản lý dự án đường Hồ Chí Minh), chủ đầu tư dự án thành phần Vạn Ninh – Cam Lộ đoạn qua huyện Lệ Thủy cho biết, địa phương bàn giao mặt bằng đến đâu, đơn vị huy động nhân lực, vật lực để thi công đảm bảo kịp tiến độ đến đó.
“Chúng tôi rất sốt ruột khi trên tuyến chính vẫn còn án ngữ nhiều nhà dân, hệ thống đường điện… Sắp vào mùa mưa, nếu không được bàn giao mặt bằng để đắp nền đường, dự án có nguy cơ vỡ tiến độ”, ông Tuấn thông tin.
Trong khi đó, ông Đặng Đại Tình, Chủ tịch UBND huyện Lệ Thủy nói thêm: “Sau quá trình vận động không được, huyện đã lên phương án cưỡng chế để dự án được triển khai thuận lợi”.