Trên một diễn đàn dành cho những người giảm cân, thành viên L.N viết: “Em có giảm 20kg trong vòng 6 tháng (3/2021-9/202), sau đó do có hiện tượng mất kinh nguyệt nên em dừng lại.
Sau đó, em đã rất stress với việc bị rụng tóc vì trước đó em ăn dưới 1000 calo/ngày. Hiện tại, đã đỡ rụng tóc hơn do em ăn tầm 1.400-1.450 calo/ngày. Tuy nhiên em vẫn bị mất kinh nguyệt”.
Gần đây, nhận thấy da bị vàng, chị L.N đi xét nghiệm tổng quát sức khỏe và được bác sĩ kết luận, gan không có vấn đề bất thường nhưng chị bị thiếu máu. “Nên mọi người có ai ép cân thì đừng như em nhé”, chị viết.
Tương tự, thành viên A.P cũng chia sẻ, chị cao m55, nặng 64kg. Người này giảm 10kg trong 4 tháng (từ 64 xuống 54kg) và vẫn đang trong quá trình giảm tiếp. Mục tiêu của chị là giảm thêm 8kg nữa. Để giảm cân, chị ăn sáng, trưa nhưng nhịn hoàn toàn vào buổi tối.
“Tuy nhiên tôi bị rụng tóc rất nhiều và mất kinh nguyệt. Việc này khiến tôi lo lắng quá. Tôi có nên ăn lại như bình thường không?”, người này lo lắng.
Tương tự, nhiều chị em khác cũng chia sẻ để có thân hình gầy, họ đã quyết tâm giảm cân bằng nhiều phương pháp. Trong số đó có nhiều người nhịn ăn, ăn ít hoặc cắt giảm tinh bột, chất đạm, chỉ chú trọng ăn nhiều rau, củ quả.
Chia sẻ về thói quen giảm cân của nhiều người Việt, PGS.TS Bùi Thị Nhung, Trưởng khoa Dinh dưỡng Học đường và Ngành nghề, Viện Dinh dưỡng quốc gia, cho biết hiện trên mạng có rất nhiều chế độ ăn giảm cân khác nhau. Điểm giống nhau của các phương pháp thường là giảm gluxit (carbohydrate, chất bột đường) đến mức tối đa. Tuy nhiên, chúng ta cần biết một điều bất cứ chế độ ăn nào gây mất cân bằng chất đường- đạm- gluxit về lâu dài đều ảnh hưởng đến sức khỏe.
Theo PGS.TS Nhung, gluxit đóng vai trò rất quan trọng trong việc điều hòa hệ vi khuẩn đường ruột. Nó cũng là một chất rất cần thiết với não bộ vì bộ não sử dụng tới 25% chất bột đường của cơ thể. Vì thế, khi nhịn ăn chúng ta thường thấy choáng váng, mệt mỏi, lâu dần ảnh hưởng tới giấc ngủ, căng thẳng, stress.
Ngoài ra, khi kiêng tinh bột, nhiều người có xu hướng sử dụng nhiều đạm hơn. Điều này gây mất cân bằng giữa chất đạm- đường- chất béo, làm tổn thương hệ vi khuẩn đường ruột. Khi đó, có thể gây rối loạn tiêu hóa hoặc quá trình tiêu hóa không tốt, sẽ giảm sức đề kháng của cơ thể, do kháng thể chủ yếu sinh ra từ đường ruột.
PGS.TS này nói: "Việc kiêng tinh bột cũng ảnh hưởng đến sự tiêu hóa thức ăn, hấp thu chất dinh dưỡng. Chế độ ăn không cân bằng chắc chắn không đảm bảo nhu cầu dinh dưỡng của cơ thể và sẽ có tổn thương lâu dài. Điều khó khăn nhất là nó không tổn thương trước mắt mà rất lâu dài".
Theo đó, việc giảm cân đột ngột, cắt giảm gluxit để tăng tiêu thụ chất béo, từ đó giảm cân vẫn là cách làm cưỡng ép. Các dấu hiệu như rụng tóc hoặc rối loạn nội tiết chỉ là bước đầu. Quan trọng hơn, về lâu dài là rối loạn chuyển hóa lipid máu, ảnh hưởng đến chức năng gan thận. Triglyceride, cholesterol máu cao về lâu dài có thể gây xơ vữa mạch, gây cao huyết áp, bệnh tim mạch phải đặt stent, gây đột quỵ…
Vì vậy, ngay khi có các dấu hiệu bất thường về sức khỏe như trên bạn nên dừng việc ép cân bằng các phương pháp cắt giảm tinh bột, nhịn ăn.
Nguyên tắc giảm cân, điều trị béo phì là giảm lượng mỡ thừa trong cơ thể bằng cách giảm năng lượng ăn vào thông qua kiểm soát chế độ ăn và tăng năng lượng tiêu hao thông qua chế độ vận động thể lực phù hợp và ngủ đủ thời gian. Chú ý, lựa chọn những loại thức ăn ít năng lượng thay vì nhịn đói.
Cụ thể, giảm các loại thức ăn nhiều năng lượng như thức ăn nhiều mỡ, các món ăn chiên, quay, xào, thịt mỡ, lòng, óc…. Bạn cũng nên giảm thức ăn nhiều đồ ngọt như bánh kẹo, mật ong, sữa đặc có đường, nước ngọt… Tăng cường thức ăn nhiều chất xơ, ít năng lượng để đủ no (rau, trái cây ít ngọt, cá, đậu phụ…).
Đồng thời, bạn cần vận động thường xuyên, nguyên tắc là từ ít đến nhiều, từ nhẹ đến nặng, tập với cường độ tăng dần vào đầu buổi và giảm dần vào cuối buổi, không hạn chế uống nước khi tập.
Tương tự TS.BS Nguyễn Trọng Hưng, Trưởng khoa Khám và tư vấn Dinh dưỡng người lớn (Viện Dinh dưỡng Quốc gia), cũng khuyến cáo, khi áp dụng bất kỳ chế độ ăn kiêng gì thì cũng cần phải đảm bảo đủ nhu cầu carbohydrate (còn gọi là gluxit, nhóm chất bột đường) cho cơ thể.
Theo khuyến nghị cho người trưởng thành, trong 1 ngày một người cần ăn 130 - 150gr carbohydrate để nuôi dưỡng cơ thể. Đối với những trường hợp có hoạt động trí óc, thể lực nhiều thì chúng ta cần bổ sung thêm carbohydrate.
Một bữa ăn lành mạnh cần phải cung cấp tối thiểu 50gr carbohydrate để nuôi dưỡng cơ thể. Nếu chế độ ăn kiêng giảm carbohydrate, tăng ăn chất béo sẽ gây tác dụng không tốt cho cơ thể. Do vậy, chúng ta cần phải bổ sung cân bằng, đa dạng các chất.
Để giảm mỡ thừa hiệu quả nhất phải cân đối chế độ ăn hợp lý, không nên ăn quá nhiều năng lượng làm thừa năng lượng, hạn chế thực phẩm giàu chất béo, nhiều muối. Bữa tối không nên ăn quá muộn, nên ăn thức ăn hấp luộc. Bạn cần giữ mức năng lượng tiêu hao nhiều hơn năng lượng nạp vào thì không lo dư mỡ.
“Ngoại trừ số ít trường hợp thừa cân, béo phì do bệnh lý (rối loạn chuyển hóa, nội tiết, thần kinh...), còn lại là do sự mất cân bằng giữa lượng năng lượng nạp vào và tiêu thụ”, TS.BS Hưng cho biết.
PGS.TS Nguyễn Thị Lâm, nguyên Phó Viện trưởng Viện Dinh dưỡng Quốc gia, cũng chia sẻ với VietNamNet, muốn giảm cân chúng ta cần chế độ dinh dưỡng hợp lý.
Theo đó, dinh dưỡng nạp vào phải thấp năng lượng so với nhu cầu cụ thể. Chế độ ăn cần đầy đủ đạm, đủ chất béo, vitamin, khoáng chất thiết yếu theo nhóm tuổi để tránh trường hợp mệt mỏi do thiếu năng lượng. Đồng thời, bạn cần hạn chế đồ ngọt, đồ ăn sẵn, nước có ga và tăng cường luyện tập thể dục thể thao mỗi ngày.
Ngọc Trang
.svg){kind=icon}
