Với những người mê đọc sách, giá trị lớn nhất của mỗi cuốn sách nằm ở nội dung của nó. Tuy nhiên, khi nhìn nhận một cách toàn diện, một cuốn sách hay chỉ thực sự hoàn thiện khi nội dung xuất sắc được thể hiện bằng một hình thức phù hợp và tương xứng, cho phép độc giả có được trải nghiệm đọc trọn vẹn và hoàn hảo nhất về nội dung được sách truyền tải. Nếu nhìn từ góc độ toàn diện này, bộ sách Những trí tuệ vĩ đại quả thực đã làm rất tốt việc hoàn thiện cả nội dung và hình thức trình bày của cuốn sách để đem đến cho độc giả trải nghiệm thị giác khá hoàn hảo cả về phần văn bản lẫn hình ảnh đồng hành.

Về mặt tổng thể, Những trí tuệ vĩ đại là 5 bản tiểu sử tóm lược của 5 vĩ nhân đã có đóng góp lớn lao vào sự phát triển của khoa học, công nghệ trong giai đoạn từ thế kỷ XIX đến đầu thế kỷ XXI, gồm: Charles Darwin, Albert Einstein, Marie Curie, Nikola Tesla và Stephen Hawking. Mỗi người trong số họ đều để lại một di sản còn dấu ấn rõ nét và ý nghĩa quan trọng trong đời sống xã hội ngày nay.

Charles Darwin để lại thuyết tiến hóa. Albert Einstein để lại thuyết tương đối. Marie Curie để lại phát kiến về nguyên tố phóng xạ và ứng dụng tia X trong y học. Nikola Tesla để lại phát minh về điện xoay chiều. Hawking để lại những lý thuyết và giả thuyết về nguồn gốc, lịch sử vũ trụ. Trong một quãng thời gian không dài so với toàn bộ lịch sử hình thành và phát triển của loài người, 5 nhân vật kiệt xuất với trí tuệ và nghị lực phi thường này đã dựng nên những cây trụ kỳ vĩ, vững chắc làm nền móng cho cây cầu phát triển của loài người vươn dài nhanh chóng về phía trước, làm thay đổi từ hiểu biết của con người về chính mình, giới tự nhiên, về trái đất và đẩy xa giới hạn của kho tàng hiểu biết ấy tiến ngày càng xa vào vũ trụ, ngày càng sâu vào thế giới vật chất vi mô, vô hình nằm ngoài cảm nhận của giác quan. 

Mỗi người trong năm “trí tuệ vĩ đại” được đề cập tới trong bộ sách vừa là một động lực quan trọng, vừa là nhân chứng cho những bước tiến lớn lao nhân loại đạt được vào thời đại họ sống. Chính vì thế, mỗi tập của bộ sách Những trí tuệ vĩ đại cũng là một thời đại đã qua, cùng với những bước chuyển quan trọng từng diễn ra vào thời đại ấy, trong đó nhân vật chính của cuốn sách đóng một vai trò chính yếu.

Đó là thế giới của thế kỷ XIX đang dần khám phá các quy luật của lịch sử tự nhiên trong quá khứ, phá vỡ các định kiến lâu đời của Charles Darwin và gần hơn cả đó chính là thế giới của ngày hôm nay nơi Stephen Hawking đã sống, khi công nghệ kết hợp với trí tuệ phi thường của các nhà bác học đang nhìn thật sâu vào quá khứ của chính vũ trụ, tìm kiếm những dấu vết khởi nguyên còn lưu lại đâu đó ngoài không gian bao la để trả lời cho câu hỏi “Thế giới này khởi đầu từ đâu?”, hay đó là thế giới của ngày hôm qua của bước chuyển giao từ thế kỷ XIX sang thế kỷ XX, thời kỳ của Enstein, Tesla và Curie, nơi con người làm chủ sức mạnh của điện năng và nguồn năng lượng khổng lồ tạo ra từ lượng vật chất vô cùng nhỏ do các quá trình tương tác, biến đổi hạt nhân nguyên tử của các nguyên tố phóng xạ và tìm ra mối liên hệ kỳ diệu giữa không gian và thời gian.

Trong từng tập Những trí tuệ vĩ đại, độc giả sẽ gặp gỡ không chỉ nhân vật chính kỳ diệu của cuốn sách mà cả những ai đã truyền cảm hứng cho họ, những người khổng lồ cùng thời với họ và thậm chí cả những đối thủ và người kế thừa di sản của họ. Chúng ta sẽ thấy thế giới đương thời và hậu thế ghi nhận, đánh giá ra sao về họ, cũng như tác động lâu dài, bền vững của các thành tựu những trí tuệ phi thường này tạo nên và để lại.

Vừa khắc họa đầy đủ, sống động và trung thực những nét phi thường, đôi khi kỳ dị của các nhân vật nổi tiếng của thế giới khoa học và phát minh sáng chế, bộ sách Những trí tuệ vĩ đại cũng đem tới cho người đọc câu chuyện đời của họ. Từ những người sinh ra đã ở vạch xuất phát trong giới thượng lưu như Charles Darwin đến những người phải vật lộn vươn lên từ nghèo khó như Marie Curie, Nikola Tesla hay phải chống chọi cả đời với bệnh tật như Stephen Hawking, ở tất cả họ độc giả đều thấy niềm ham mê bất tận với khám phá, tìm tòi, ý chí vượt qua thử thách và cả nghịch cảnh.

Thoạt nhìn qua thành tựu của họ, thật khó hình dung các nhân vật của Những trí tuệ vĩ đại cũng không lạ gì vị đắng cay của thất bại. Điển hình là Nikola Tesla, hầu hết những ý tưởng kỳ vĩ nhất của ông rốt cuộc đều không đi đến kết quả nào rõ rệt, hay Charles Darwin cho tới cuối đời vẫn chưa thể lý giải hết những bí ẩn đằng sau sự tiến hóa của sinh vật vì thiếu vắng các hiểu biết về di truyền học hiện đại....


Xét về mặt nội dung, bộ sách Những trí tuệ vĩ đại xứng đáng được đánh giá cao cả về ý nghĩa lẫn sự hấp dẫn người đọc. Song hành với nội dung hay, hình thức của từng tập sách và cả bộ sách cũng được chăm chút tỉ mỉ, giúp tôn lên tối đa giá trị nội dung. Mỗi tập sách đều đi kèm những minh họa đa dạng: tranh, bản thảo, ảnh tư liệu, bản sao từ các bài báo đương thời...

Mỗi minh họa đều được lựa chọn chu đáo, gắn liền với những điểm mốc quan trọng trong sự nghiệp phát minh, sáng chế cũng như đời thường của nhân vật, xen kẽ với những khoảnh khắc đầy cảm xúc cả trong đời tư lẫn sự nghiệp của nhân vật được ghi lại tức thời đầy sống động. Nhờ thế, độc giả đại chúng có thể tiếp cận khá thuận lợi những vấn đề nghiên cứu rất sâu và hóc búa mà các nhân vật của bộ sách theo đuổi, giúp cho mỗi người đọc không chỉ biết thêm về nhân vật mà còn tiếp cận với một mặt trong kho tàng tri thức đồ sộ loài người đã tích lũy được theo thời gian. 

Sự đồng nhất trong cách trình bày từ bìa tới nội dung, minh họa bên trong cũng khiến cho 5 cuốn sách tạo thành một chỉnh thể khá đồng nhất, hài hòa, đồng bộ, làm hài lòng cả những độc giả khó tính mong muốn những cuốn sách hay cũng là những vật phẩm văn hóa đẹp khi hiện diện trên giá sách hay trong tủ sách gia đình. Thích hợp với đông đảo độc giả đại chúng, bộ sách Những trí tuệ vĩ đại đặc biệt thích hợp với các bạn đọc từ cuối tiểu học tới trung học cơ sở, giúp các bạn thiếu niên tìm thấy nguồn cảm hứng, hướng đi mà mình ưa thích trong cuộc sống tương lai, nhất là tinh thần say mê khám phá, sáng tạo và nghị lực vươn lên.

Dịch giả Lê Đình Chi