Sở hữu hơn một triệu héc-ta đất nông nghiệp cùng điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng thuận lợi, Đồng Nai từ lâu là vùng sản xuất nông nghiệp quan trọng của cả nước. Những cây trồng chủ lực như tiêu, điều, cao su, cà phê, ca cao hay các loại trái cây đặc sản đã định hình cho tỉnh một nguồn nguyên liệu dồi dào. Trên nền tảng đó, Đồng Nai triển khai Chương trình Mỗi xã một sản phẩm (OCOP) với kỳ vọng nâng cao giá trị nông sản và tạo đầu ra ổn định cho người dân nông thôn.

Theo báo cáo của UBND tỉnh Đồng Nai, giai đoạn 2021 – 2025 đánh dấu bước phát triển rõ rệt của chương trình khi các địa phương trong tỉnh chủ động tham gia và triển khai đồng bộ. Sau hơn 5 năm thực hiện, toàn tỉnh đã có 481 sản phẩm OCOP được công nhận từ 304 chủ thể. Đây là con số thể hiện mức tăng trưởng mạnh mẽ, khi số lượng sản phẩm tăng bình quân khoảng 50% mỗi năm so với thời điểm đầu năm 2020. Trong cơ cấu sản phẩm, 11 sản phẩm đạt chuẩn 5 sao, 109 sản phẩm đạt 4 sao và 361 sản phẩm đạt 3 sao. Đáng chú ý, 60% chủ thể tham gia là doanh nghiệp và hợp tác xã, cho thấy sự chuyển dịch theo hướng chuyên nghiệp hóa và mở rộng quy mô sản xuất.

W-Đồng Nai đang tạo dấu ấn mạnh mẽ với Chương trình OCOP.jpg
Sản phẩm ca cao Trọng Đức được trao chứng nhận đạt chuẩn 5 sao năm 2025.

Sự phát triển này không chỉ dừng lại ở việc tăng số lượng sản phẩm mà còn tạo chuyển biến tích cực trong nhận thức của người dân về cách làm nông nghiệp. Khi tham gia OCOP, các chủ thể buộc phải chuẩn hóa quy trình sản xuất, cải thiện bao bì, truy xuất nguồn gốc, xây dựng thương hiệu và tuân thủ các tiêu chuẩn chất lượng. Điều này tạo ra sự thay đổi bền vững, giúp nhiều sản phẩm tưởng chừng chỉ tiêu thụ ở phạm vi nhỏ đã có cơ hội mở rộng thị trường, tiếp cận người tiêu dùng ở những đô thị lớn, thậm chí tăng khả năng cạnh tranh so với sản phẩm của các tỉnh khác.

OCOP cũng góp phần đáng kể vào ổn định sinh kế nông thôn. Khi sản phẩm được nâng hạng và được thị trường đón nhận, các hộ gia đình và hợp tác xã có điều kiện mở rộng sản xuất, tăng nhu cầu lao động và cải thiện thu nhập. Báo cáo của UBND tỉnh nhấn mạnh, chương trình đang lan tỏa rộng khắp, trở thành một giải pháp quan trọng trong phát triển kinh tế nông thôn, đúng với mục tiêu “mỗi địa phương có một sản phẩm đặc trưng”.

Thành công của OCOP ở Đồng Nai có được nhờ sự kết hợp giữa lợi thế tự nhiên và định hướng phát triển đúng đắn. Vùng nguyên liệu đa dạng giúp địa phương dễ dàng hình thành các nhóm sản phẩm đặc trưng, từ nông sản tươi đến các sản phẩm chế biến sâu. Với nhiều loại trái cây và cây công nghiệp có chất lượng cao, các chủ thể có thể chủ động sáng tạo sản phẩm, từng bước tham gia chuỗi giá trị và nâng cao giá trị kinh tế của nông sản địa phương.

Dù đạt được những thành quả tích cực, OCOP Đồng Nai vẫn đứng trước yêu cầu đổi mới để đáp ứng mục tiêu giai đoạn 2026 – 2030. Báo cáo tham luận nêu rõ việc nâng cao nhận thức cho người dân về lợi ích của OCOP cần được duy trì thường xuyên. Quy hoạch phát triển nông nghiệp phải được gắn kết chặt chẽ hơn với nhu cầu thị trường nhằm đảm bảo nguồn nguyên liệu ổn định cho các sản phẩm đã được công nhận. Bên cạnh đó, khoa học – công nghệ sẽ đóng vai trò quan trọng giúp địa phương tạo ra những sản phẩm có sức cạnh tranh cao và phù hợp với thị hiếu ngày càng đa dạng của người tiêu dùng.

Hoạt động quảng bá và xúc tiến thương mại cũng được xác định là hướng đi then chốt. Khi sản phẩm OCOP có thương hiệu rõ ràng, câu chuyện nguồn gốc hấp dẫn và chất lượng đồng đều, khả năng tiếp cận thị trường sẽ lớn hơn rất nhiều. Điều này đòi hỏi sự vào cuộc mạnh mẽ của các sở, ngành cùng các doanh nghiệp nhằm mở rộng hệ thống phân phối, đưa sản phẩm địa phương đến gần người mua hơn.