Sau khi được công nhận là huyện nông thôn mới (NTM) năm 2019, chính quyền cùng nhân dân Bình Lục (Hà Nam) đang nỗ lực để trở thành huyện đạt tiêu chí huyện NTM nâng cao vào năm 2025.
Cùng với phát triển kinh tế, cải thiện hạ tầng cơ sở, nâng cao đời sống vật chất… với bề dày truyền thống lịch sử văn hóa cùng hệ thống di tích nổi trội, những năm qua huyện luôn chú trọng phát huy những giá trị văn hóa truyền thống trong xây dựng NTM, NTM kiểu mẫu và NTM nâng cao.
Hệ thống gần 400 di tích
Hiện Bình Lục có 376 di tích, trong đó có 41 di tích đã được xếp hạng (22 di tích cấp quốc gia và 19 di tích cấp tỉnh), với hơn 30 lễ hội được ghi nhận.
Bình Lục còn là địa phương có số lượng trống đồng, thạp đồng được phát hiện đứng hàng thứ hai trong tỉnh, chiếm 07 trong tổng số 19 trống đồng của toàn tỉnh (xã Ngọc Lũ 03 chiếc; An Mỹ, Vũ Bản, An Lão và An Nội mỗi xã 01 chiếc). Huyện cũng có 02 chiếc thạp đồng trong tổng số 09 chiếc phát hiện được trong toàn tỉnh.
Đặc biệt, trống đồng Ngọc Lũ có niên đại cổ nhất và đẹp nhất trong toàn quốc, được phát hiện khoảng năm 1893 - 1894, xếp vào loại H1-Heger, là hiện vật tiêu biểu nhất của nền văn hóa Đông Sơn nổi tiếng khu vực Đông Nam Á.
Trong hàng ngàn chiếc trống được phát hiện từ trước đến nay, trống đồng Ngọc Lũ vẫn là chiếc trống có kiểu dáng và kích thước hài hòa, đề tài trang trí đẹp và phong phú nhất, phản ánh nhiều nét đặc trưng văn hóa của cư dân Lạc Việt. Hiện trống đồng Ngọc Lũ đang được lưu trữ theo chế độ Bảo vật quốc gia tại Bảo tàng Lịch sử Việt Nam.
Bên cạnh đó, Bình Lục còn có nhiều lễ hội cổ truyền, gắn bó mật thiết với tín ngưỡng tôn giáo như: Lễ hội làng An Thái (thị trấn Bình Mỹ), Lễ hội làng Mỹ Đôi (thị trấn Bình Mỹ), Lễ hội làng An Lão (xã An Lão), Lễ hội làng Gòi Hạ (xã An Nội), Lễ hội làng Ngô Khê (xã Bình Nghĩa), Lễ hội làng Thanh Nghĩa (xã Đồn Xá),…
Thực hiện hiệu quả việc bảo vệ và trùng tu tôn tạo
Với chủ trương phát triển kinh tế - xã hội, lấy nông nghiệp làm trọng, văn hóa là nền tảng tinh thần xã hội, Bình Lục tập trung huy động mọi nguồn lực xã hội để phát triển du lịch. Trong đó, phát huy giá trị các di tích gắn với văn hóa đồng chiêm chính là một sản phẩm du lịch đặc trưng của huyện.
Vì vậy, bảo tồn và phát huy giá trị của các di tích lịch sử văn hóa; các lễ hội truyền thống luôn được xác định là nhiệm vụ trọng tâm, xuyên suốt của huyện Bình Lục.
Những năm qua, huyện đã thực hiện hiệu quả việc bảo vệ và trùng tu tôn tạo nhiều di tích như: Khu lưu niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh (thị trấn Bình Mỹ); đình Đồng Du Trung, đình An Bài (xã Đồng Du); đình Ngọc Lũ (xã Ngọc Lũ); đình Cổ Viễn (xã Hưng Công),… đưa những nơi này trở thành điểm tham quan, giáo dục truyền thống lịch sử, cách mạng.
Năm 2024, huyện tiếp tục tu sửa các di tích đã được xếp hạng như: đình chùa Đạo Truyền (xã Đồn Xá); đình chùa Ngọc Lũ (xã Ngọc Lũ) theo dự án của Sở Văn hoá, Thể thao và Du lịch, bằng nguồn vốn hỗ trợ của Nhà nước và xã hội hóa lên đến trên 10 tỷ đồng. Đồng thời, tiến hành tu sửa các di tích đình làng Hưng Công (xã Hưng Công), đình Cước (xã Tràng An), bằng nguồn xã hội hoá.
Trong năm, ngành văn hóa huyện cũng đã phối hợp với bảo tàng tỉnh triển khai khảo sát các di tích đề nghị xếp hạng di tích cấp tỉnh, cấp quốc gia. Đến hết tháng 9/2024, đã hoàn thiện hồ sơ khoa học cấp quốc gia di tích đình Hưng Công trình Cục Di sản văn hóa đề nghị xếp hạng cấp quốc gia; hoàn thiện hồ sơ xếp hạng các di tích, cụm di tích đề nghị xếp hạng cấp tỉnh: Đình Ngô Xá, đình Văn Ấp, miếu Giáp Nhì (xã Bồ Đề); cụm di tích đình Trong, đình Ngoài, phủ Phú Mỹ (xã An Lão).
Cùng với đó, phối hợp với Sở VHTTDL xây dựng hồ sơ khoa học đề nghị ghi danh di sản văn hoá phi vật thể quốc gia đối với nghề thủ công truyền thống sừng mỹ nghệ Đô Hai (xã An Lão); đồng thời triển khai lập quy hoạch chi tiết 1/500 điểm du lịch khu Từ đường Nguyễn Khuyến với tổng diện tích 5 ha.
Trước đó, tháng 7/2023, ngành văn hóa huyện cũng đã phối hợp với Bảo tàng tỉnh và Quân khu III thực hiện thám sát khảo cổ ở khu vực núi Quế (An Lão). Qua kết quả thám sát ban đầu cho thấy, vùng đất này đã và đang lưu giữ những dấu ấn vật chất của nhiều giai đoạn lịch sử. Điển hình là dấu tích chùa Cao, tên chữ Hán là Khánh Long tự, được xây dựng gần đỉnh núi Quế.
.svg){kind=icon}
