Cách đây 2 tháng tôi chơi bóng rổ, sau khi lên bóng, tiếp đất, tôi có trượt chân ngã chống dạng tay xuống sân. Ban đầu, tôi chỉ thấy đau, sưng cổ tay một chút như bong gân, vài ngày sau thì hết nên tôi không đi khám. Nhưng gần đây tôi lại khó cầm nắm đồ đạc, đi khám bác sĩ nói bị gãy xương thuyền. Tôi chưa hiểu về bệnh lý này, xin bác sĩ có thể giải thích? (Lê Ngọc, 30 tuổi, Hải Phòng).

Tiến sĩ Lê Mạnh Sơn, Trưởng Khoa Phẫu thuật chấn thương chung, Bệnh viện Việt Đức, trả lời:

Xương thuyền là loại xương nhỏ, vị trí nằm ở phần xương và khu vực khớp xương cổ tay, giữ chức năng chủ lực trong việc tạo nên biên độ khớp và liên kết các khớp ở cổ tay với nhau. Xương thuyền là loại dễ gãy nhất trong 8 xương cổ tay, nếu phần cổ tay bị tác động mạnh và một cách đột ngột.

Gãy xương thuyền là một chấn thương khá thường gặp ở người trẻ (nhất là nam giới, từ 20-40 tuổi). Sau một tai nạn sinh hoạt thông thường như ngã chống tay ở tư thế dạng và cổ tay duỗi quá mức, bệnh nhân cảm thấy đau và sưng vùng cổ tay, các dấu hiệu có thể mờ nhạt và giảm dần sau một vài ngày. Chính vì vậy, tổn thương hoàn toàn có thể bị bỏ sót nếu không được thăm khám kỹ bởi các bác sĩ chuyên khoa chấn thương chỉnh hình.

Khi chấn thương, các mạch máu cấp máu cho xương thuyền bị tổn thương và gây ảnh hưởng đến quá trình liền xương, thậm chí có thể dẫn đến không liền (khớp giả), tiêu xương. Khớp giả xương thuyền là tình trạng xương thuyền không liền sau chấn thương (do không chẩn đoán được hoặc điều trị không thỏa đáng) với tỷ lệ khoảng 5-10%, thậm chí có thể cao hơn tùy thuộc vào vùng gãy xương.

Những trường hợp gãy xương thuyền bị bỏ sót thường gây đau cổ tay, kéo dài, hạn chế vận động, đặc biệt là ảnh hưởng đến khả năng cầm nắm, chịu lực của bệnh nhân, bởi vậy cũng sẽ ảnh hưởng đến khả năng làm việc, lao động.  

Tại khoa Phẫu thuật chấn thương chung, chúng tôi vừa điều trị cho nam bệnh nhân trẻ tuổi gặp tình huống như bạn. Nam thanh niên này đến viện sau 5 tháng gặp tai nạn ngã chống tay. Sau chấn thương, tay anh này bị đau, hạn chế vận động cổ tay, được chẩn đoán khớp giả xương thuyền. Bệnh nhân được phẫu thuật kết hợp xương thuyền với ghép xương xốp tự thân (lấy từ đầu dưới xương quay). Đây là phương pháp tối ưu giúp cải thiện biên độ và chức năng của khớp đến tối đa.

Những triệu chứng của gãy xương thuyền là đau, sưng, ấn đau vùng cổ tay, không có biến dạng rõ ràng. Do đặc điểm này, gãy xương thuyền có thể nhầm lẫn với bong gân cổ tay. Điều này đòi hỏi bác sĩ phải hỏi bệnh sử về cơ chế gãy chấn thương, khám thực thể kết hợp chụp phim X-quang, CT, MRI để đánh giá những điểm khác nhau của gãy xương thuyền.

Gãy xương thuyền cần được quan tâm đúng mức, tránh bỏ sót thương tổn, có chỉ định can thiệp đúng và hợp lý để tránh bỏ sót thương tổn, tạo khớp giả, viêm khớp dẫn đến hạn chế vận động cổ tay.