Tại hội nghị trực tuyến toàn quốc “Giải pháp thúc đẩy thực hiện Nghị định 45/2021/NĐ-CP về thành lập, tổ chức và hoạt động của Quỹ hỗ trợ phát triển Hợp tác xã (HTX)”, ông Nguyễn Bá Châu – Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh Nghệ An đã có bài tham luận với chủ đề: Quỹ hỗ trợ phát triển HTX Nghệ An - Những khó khăn, bất cập và những vấn đề cần quan tâm.
Theo ông Châu, Quỹ Hỗ trợ phát triển HTX tỉnh Nghệ An được thành lập vào ngày 28/09/2018 tại Quyết định số 4330/QĐ-UBND của UBND tỉnh. Điều lệ tổ chức và hoạt động của Quỹ được phê duyệt tại Quyết định số 4331/QĐ-UBND ngày 28/09/2018 và Quỹ chính thức đi vào hoạt động từ tháng 07/2020. Vốn điều lệ Quỹ được phê duyệt là 30 tỷ đồng. Một điểm khác với phần lớn Quỹ hỗ trợ phát triển HTX các tỉnh là Quỹ hỗ trợ phát triển HTX Nghệ An là 1 trong 5 Quỹ của cả nước thực hiện ủy thác qua Ngân hàng Chính sách xã hội để cho vay đối với HTX, Liên hiệp HTX trên địa bàn tỉnh.
Qua 3 năm hoạt động, Quỹ đã được UBND tỉnh cấp nguồn vốn là 10 tỷ đồng. Đến nay đã giải ngân cho 11 Hợp tác xã vay phát triển sản xuất kinh doanh với tổng kinh phí là 4 tỷ 980 triệu đồng. Sau khi được vay vốn, hầu hết các HTX đã sử dụng nguồn vốn vay đúng mục đích, đã đầu tư phát triển sản xuất kinh doanh, góp phần nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh, tăng doanh thu, lợi nhuận, thu nhập của thành viên. Thông qua nguồn vốn được vay, nhiều HTX đã đầu tư xây dựng được mô hình liên kết sản xuất kinh doanh theo chuỗi giá trị, nâng cao rõ rệt hiệu quả sản xuất kinh doanh, góp phần tích cực vào việc chuyển dịch cơ cấu kinh tế tại địa phương.
Ông Châu cho biết, Quỹ hỗ trợ phát triển HTX của tỉnh ra đời là cần thiết, đáp ứng sự mong mỏi của các HTX và thành viên HTX, đặc biệt là trong điều kiện nguồn lực đầu tư, nhất là nguồn vốn của các HTX còn rất thiếu thốn. Tuy nhiên, qua 3 năm triển khai hoạt động, hoạt động của Quỹ hỗ trợ phát triển HTX trên địa bàn Nghệ An còn nhiều hạn chế và còn gặp nhiều khó khăn, bất cập như công tác thông tin tuyên truyền chính sách vay vốn từ Quỹ đến các HTX chưa sâu, nên nhiều HTX có nhu cầu vay vốn nhưng chưa nắm bắt được chủ trương, tiếp cận nguồn vốn còn khó khăn; thông tin tuyên truyền tại cơ sở còn hạn chế.
Bên cạnh đó, vốn điều lệ được phê duyệt lớn nhưng đến nay ngân sách tỉnh mới cân đối được 1/3. Nhu cầu vay vốn của các HTX để đầu tư sản xuất là rất lớn, nhưng các HTX khó tiếp cận được nguồn vốn từ Quỹ, do quy chế cho vay đối tượng là HTX, trong khi quy định về tài sản thế chấp thì phần lớn các HTX khó đảm bảo, nhất là các HTX nông nghiệp. Mục đích, đối tượng cho vay vốn còn bó hẹp, chưa cho vay vốn bổ sung, vốn lưu động và không có đối tượng vay vốn là Tổ hợp tác và thành viên, người lao động của HTX. Do vậy, đến nay mới chỉ cho vay được 11 HTX với tổng kinh phí là 4 tỷ 980 triệu đồng…
Thực hiện Nghị định số 45/2021/NĐ- CP ngày 31/03/2021 của Chính phủ và Kế hoạch số 351/KH-LMHTXVN ngày 08/06/2021 của Liên minh HTX Việt Nam về việc thành lập, tổ chức và hoạt động của Quỹ hỗ trợ phát triển HTX, Liên minh HTX tỉnh Nghệ An đã ban hành kế hoạch, thành lập tổ và phân công cụ thể cho từng thành viên tham mưu các văn bản liên quan để xin ý kiến các ngành liên quan, trình UBND tỉnh Nghệ An đã cho chủ trương sắp xếp lại Quỹ.
“Liên minh HTX tỉnh đã đề xuất UBND tỉnh cho sắp xếp lại Quỹ hỗ trợ phát triển HTX tỉnh theo mô hình công ty TNHH một thành viên, Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ và giao cho Liên minh HTX tỉnh trực tiếp quản lý, điều hành triển khai thực hiện. Tuy nhiên, quá trình xin ý kiến các sở ngành vẫn còn một số vướng mắc, nên đến nay vẫn chưa hoàn thành được”, ông Châu cho biết.