Năm 2013, Misanori Takahashi, Phó giáo sư tại Đại học Tokyo Metropolitan, cài đặt ứng dụng hẹn hò đầu tiên trên điện thoại. Khi ấy, người đàn ông 38 tuổi nhận ra rằng mình cần tìm kiếm bạn đời hơn là đi câu cá một mình và ăn mì ramen.
Anh cho biết khi tạo hồ sơ, người dùng được yêu cầu tải lên hình ảnh của chính họ và nhập mức lương, trình độ học vấn, sở thích, các thông tin nổi bật khác.
"Tôi kiếm được khoảng 70.922 USD/năm, đó là mức thu nhập khá tốt. Nhưng điều đó vẫn chưa đủ để thu hút sự chú ý, có rất nhiều người khác kiếm được nhiều tiền hơn tôi. Họ trẻ, đẹp hơn và sở hữu chung cư cao cấp", anh nói.
Vì không có kết nối cá nhân giữa các cặp đôi nên mọi người dường như không do dự khi có hành động thô lỗ, như đột ngột cắt đứt liên lạc hoặc không muốn gặp ngoài đời, theo Japantimes.
"Tôi từng gặp người đồng ý đi với mình chỉ vì muốn ăn miễn phí qua ứng dụng hẹn hò. Cũng có lần khi tham dự buổi gặp mặt ở Ginza, tôi bị một cô gái thuyết phục mua túi Hermes 1.418 USD cho cô ấy", anh nói.
Hiện tại, đã gần 50 tuổi, Takahashi gần như từ bỏ việc tìm kiếm bạn đời. "Tôi nghĩ tốt hơn hết là mình nên dành thời gian cho những sở thích và điều mà tôi cho là quan trọng", anh chia sẻ.
Những thống kê đáng lo ngại
Theo Bộ Y tế Nhật Bản, nước này có 504.878 cuộc hôn nhân vào năm 2022. Con số này so với 706.000 (năm 2010) và 798.000 (năm 2000) cho thấy mức giảm 37% trong hơn 2 thập kỷ.
Trong khi đó, số trẻ sơ sinh giảm xuống còn 770.747 vào năm 2022, mức thấp nhất kể từ khi chính phủ bắt đầu lưu giữ hồ sơ vào năm 1899. Các cuộc khảo sát khác nhau được thực hiện để thăm dò thái độ của người Nhật đối với các mối quan hệ tình cảm và hôn nhân.
Theo Văn phòng Nội các Nhật Bản, 65,8% nam giới và 51,8% phụ nữ ở độ tuổi 20-29 cho biết họ "không có vợ hoặc chồng". Trong số những người ở độ tuổi 30-39, 35,5% nam giới và 27% nữ giới cho biết họ còn độc thân.
Trong khi đó, cuộc khảo sát toàn quốc do Viện Nghiên cứu dân số và an sinh xã hội quốc gia Nhật Bản thực hiện năm 2021 cho thấy con số kỷ lục 17,3% nam giới và 14,6% nữ giới trong độ tuổi 18-34 không có ý định kết hôn trong đời.
Nền kinh tế trì trệ và chênh lệch thu nhập ngày càng tăng, cũng như các chuẩn mực giới tính truyền thống coi nam giới là trụ cột chính trong gia đình, được coi là những rào cản lớn cản trở triển vọng kết hôn.
Masahiro Yamada, nhà xã hội học và giáo sư tại Đại học Chuo, cho biết: "Mọi người không kiếm đủ tiền để nuôi sống gia đình. Thu nhập thấp là rào cản lớn trong hôn nhân".
Nỗ lực mai mối kết nối cặp đôi
Tại quốc gia có dân số đang già hóa và thu hẹp, số lượng người trẻ kết hôn giảm trong nhiều thập kỷ như Nhật Bản, hoạt động mai mối ngày càng có tầm quan trọng.
Một buổi chiều tràn ngập ánh nắng, thời tiết hoàn hảo ủng hộ các cặp đôi đi dạo chơi. Mười hai người đàn ông và phụ nữ tập trung tại vườn Hamarikyu ở trung tâm Tokyo (Nhật Bản) để tham gia sự kiện mai mối.
"Cảm ơn vì đã tham dự buổi họp mặt ngày hôm nay. Hãy bắt đầu bằng cách giới thiệu ngắn gọn về mình", Koki Goto nói.
Anh là người đứng đầu tổ chức tên là J-konkatu chuyên mai mối, giới thiệu các cặp đôi để họ có thể tiến tới hôn nhân. Nhóm tổ chức nhiều sự kiện tương tự vào các thời điểm khác nhau trong suốt cả năm.
"Nói chung, người Nhật không giỏi trong việc phát triển các mối quan hệ lãng mạn. Vì vậy, tôi không kỳ vọng sự kiện sẽ hình thành các cặp vợ chồng. Thay vào đó, tôi muốn họ tự tin hơn khi nói chuyện với người khác giới", anh nói.
Tại tỉnh Aichi, các nhà tổ chức đang chuẩn bị cho một trong những sự kiện mai mối lớn nhất từng diễn ra trên toàn quốc, với 400 đàn ông và phụ nữ tham gia buổi xem mắt lớn vào tháng 10.
Thị trường mai mối tràn ngập ứng dụng phục vụ cho số lượng người độc thân ngày càng tăng. Đầu năm 2023, Thủ tướng Nhật Bản Fumio Kishida tuyên bố chính phủ sẽ thực hiện các biện pháp "chưa từng có" nhằm giải quyết vấn đề tỷ lệ sinh giảm của Nhật Bản.
Ông cũng nhấn mạnh "bây giờ hoặc không bao giờ" để đảo ngược cuộc khủng hoảng nhân khẩu học vốn đang đè nặng lên chi phí an sinh xã hội của quốc gia.
Tìm được bạn đời, dù là thông qua ứng dụng, dịch vụ mai mối hay hôn nhân sắp đặt truyền thống, có thể nắm giữ chìa khóa cho tương lai của nền kinh tế Nhật Bản.
Giống như Misanori, Yuzo Oshima, 40 tuổi, Phó giám đốc công ty sản xuất ở Tokyo, cũng tích cực tìm đến ứng dụng và sự kiện mai mối. Đây là lần thứ 3 tham dự sự kiện mai mối do Koki Goto tổ chức.
Sau buổi gặp mặt kéo dài 3 giờ kết thúc, anh trao đổi liên lạc với người phụ nữ 32 tuổi thích xem đấu vật trên ứng dụng nhắn tin. Anh từng hẹn hò vài người và có lần cầu hôn bạn gái 2 năm, nhưng bị từ chối.
"Tôi thử nhiều ứng dụng hẹn hò, mỗi cái có ưu và nhược điểm riêng. Sự kiện mà Koki Goto tổ chức có thể bỏ qua phần trao đổi qua mạng ban đầu và đến gặp trực tiếp mọi người", anh nói.
Nhưng vì chưa tìm được người như ý, anh tiếp tục trải nghiệm dịch vụ tư vấn hôn nhân, kết hợp giữa mai mối trực tuyến và gặp trực tiếp người cố vấn để được đưa ra lời khuyên trong chuyện hẹn hò.
Recruit Zexy Navi là một công ty tư vấn hôn nhân. Nhân viên ở đây đã được trẻ hoá, khoảng 20 -30 tuổi, tầm tuổi với khách hàng để phù hợp hơn. Sau giai đoạn gặp gỡ nhiều người, khách hàng sẽ tập trung vào việc phát triển các mối quan hệ sâu sắc hơn.
Trong suốt quá trình, nhân viên sẽ đưa ra nhiều lời khuyên khác nhau giúp khách hàng lựa chọn quần áo, thời gian hẹn, nhà hàng... Họ cố gắng giải quyết những khúc mắc của nam và nữ để cặp đôi có thể sớm đến được với nhau.
Như nhiều khu vực ở Nhật Bản, thành phố Hokuto, tỉnh Yamanashi, trải qua tình trạng giảm dân số. Họ tổ chức các sự kiện mai mối như một phần trong nỗ lực ngăn chặn tình trạng cạn kiệt nhân khẩu học.
Yurie Sasa, một quan chức thành phố cho biết: "Chúng tôi quyết định tổ chức sự kiện mai mối trực tuyến và để mọi người tham gia thông qua hình đại diện".
Bà nói rằng việc ẩn danh giúp những người từ các khu vực nông thôn tham gia mà không sợ hàng xóm soi xét. "Mọi người sẽ gặp mặt trực tiếp vào buổi hẹn hò thứ 3. Đến lúc đó, họ dường như hiểu rõ về nhau. Cho đến nay, chúng tôi chưa nhận được bất kỳ lời phàn nàn nào", bà nói.
Việc sử dụng những sáng kiến dù là trực tuyến hay ngoại tuyến như vậy nhằm khuyến khích tăng cường các mối quan hệ và dự kiến sẽ nở rộ hơn trong những năm tới.