Giai đoạn 2023 – 2025, tỉnh Sơn La xác định kinh tế hợp tác, hợp tác xã đóng vai trò quan trọng trong xây dựng nông thôn mới, vì vậy tỉnh đã triển khai nhiều kế hoạch hành động toàn diện nhằm nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ và thành viên hợp tác xã.
Đặc biệt, công tác tuyên truyền về xây dựng nông thôn mới trong khu vực hợp tác xã được đẩy mạnh thông qua các bản tin chuyên đề, mô hình điển hình, phim tài liệu và các chương trình truyền thông cơ sở, giúp nâng cao nhận thức của thành viên hợp tác xã và người dân về vai trò của kinh tế hợp tác trong phát triển nông thôn.

Hiện toàn tỉnh có 99 hợp tác xã tham gia phát triển 125 sản phẩm OCOP, trong đó 31 sản phẩm đạt hạng 4 sao trở lên; 63 hợp tác xã được cấp mã số vùng trồng phục vụ xuất khẩu. Nhiều hợp tác xã đã chủ động ứng dụng công nghệ, đầu tư dây chuyền chế biến, kho bảo quản, hệ thống tưới tự động, góp phần nâng cao năng suất và chất lượng nông sản.
Sự phát triển mạnh mẽ của hợp tác xã đã trở thành động lực thúc đẩy nhiều địa phương hoàn thành các tiêu chí nông thôn mới, đặc biệt là tiêu chí tổ chức sản xuất, thu nhập và việc làm. Không chỉ tập trung vào sản xuất nông nghiệp, nhiều hợp tác xã còn đẩy mạnh xây dựng thương hiệu, mở rộng thương mại điện tử và tích cực tham gia các hoạt động tuyên truyền về nông thôn mới nâng cao, qua đó khơi dậy tinh thần chủ động của cộng đồng.
Một trong những mô hình tiêu biểu là Hợp tác xã dâu tây Hồi Dương (xã Mai Sơn). Với 27 thành viên và vùng nguyên liệu hơn 50 ha trồng dâu tây, na, nhãn, xoài, hợp tác xã đã mạnh dạn đầu tư chế biến sâu để gia tăng giá trị nông sản.
Các sản phẩm dâu tây sấy, mận sấy, nhãn sấy giúp hợp tác xã đạt doanh thu gần 10 tỷ đồng năm 2024, tạo việc làm ổn định cho hàng chục lao động. hợp tác xã còn tích cực phối hợp với chính quyền trong công tác truyền thông, tuyên truyền về vai trò của hợp tác xã đối với phát triển kinh tế - xã hội và chương trình nông thôn mới của xã.
Tại xã biên giới Chiềng Khương, diện mạo nông thôn ngày càng đổi thay với 108 km đường giao thông nông thôn được cứng hóa, gần 3.000 hộ có nhà kiên cố, thu nhập bình quân đạt 50 triệu đồng/người/năm. Dù còn 8 tiêu chí nông thôn mới nâng cao chưa đạt, nhưng nhờ các hợp tác xã tiên phong, xã đang từng bước hoàn thiện hạ tầng và phát triển kinh tế.
Xã Chiềng Khương hiện có 1.244 ha cây ăn quả, sản lượng hơn 5.000 tấn/năm; 4 hợp tác xã trồng nhãn VietGAP tạo việc làm ổn định cho hàng trăm lao động. Nhiều hộ mạnh dạn đầu tư lò sấy long nhãn, nâng cao giá trị sản phẩm. Các hợp tác xã luôn đồng hành trong tuyên truyền hướng dẫn nông dân sản xuất an toàn, đáp ứng tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP.
Các hợp tác xã và tổ hợp tác trên địa bàn tỉnh ngày càng chủ động lan tỏa giá trị tự thân thông qua các buổi tuyên truyền cộng đồng, hội thảo khoa học, mô hình điểm và chia sẻ kinh nghiệm sản xuất. Đây là hình thức tuyên truyền trực quan, sinh động, giúp người dân dễ tiếp nhận và mạnh dạn đổi mới phương thức sản xuất, thực hiện tiêu chí thu nhập.
Sự chủ động, sáng tạo và hiệu quả của khu vực kinh tế hợp tác đã giúp nông thôn Sơn La tự tin hướng tới mục tiêu nông thôn mới nâng cao, nông thôn mới kiểu mẫu.
Điển hình là xã Chiềng Hặc đang phấn đấu hoàn thành mục tiêu này giai đoạn 2025–2030. Xã duy trì gần 3.200 ha cây ăn quả, hơn 100.000 con gia súc, gia cầm và có 2 hợp tác xã nông nghiệp hoạt động hiệu quả, đóng vai trò cầu nối quan trọng giữa nông dân và doanh nghiệp. Người dân hiến hơn 600 m² đất, đóng góp hàng nghìn ngày công làm 18 tuyến đường giao thông. Đây là sự thay đổi tích cực từ tư duy đến hành động của nhân dân qua công tác tuyên truyền sâu rộng của hợp tác xã và chính quyền địa phương.
Xã đang tập trung cứng hóa hơn 70 km đường nội đồng, xây dựng 28 nhà văn hóa bản, tổng nhu cầu vốn hơn 347 tỷ đồng. Mỗi năm xã phấn đấu hoàn thành ít nhất 3 tiêu chí nông thôn mới, tạo chuyển biến rõ nét trong đời sống nhân dân.
Với sự đồng hành của các hợp tác xã, lực lượng vừa sản xuất kinh tế, vừa là “cầu nối tuyên truyền” hiệu quả, chương trình xây dựng nông thôn mới ở Sơn La tiếp tục khởi sắc, hình thành những vùng quê đáng sống, giàu bản sắc và bền vững.