Tà Tổng là một xã vùng cao đặc biệt khó khăn của tỉnh Lai Châu với 12 bản, trên 6.000 nhân khẩu chủ yếu là đồng bào Mông, Hà Nhì. Địa hình chia cắt mạnh, dân cư sống rải rác trên các sườn núi cao, nhiều người chưa biết đọc, biết viết, cuộc sống vô cùng khó khăn.
Theo báo cáo phổ cập giáo dục – xóa mù chữ năm 2025, toàn xã có 4.379 người trong độ tuổi 15 – 60, trong đó vẫn còn 382 người mù chữ (8,72%); số người chưa đạt chuẩn biết chữ mức độ 2 là 877 người (20,03%).
Những con số biết nói ấy phản ánh không chỉ trình độ học vấn mà còn là nguy cơ tái nghèo, là rào cản để người dân tiếp cận khoa học kỹ thuật, thị trường lao động và các chính sách xã hội.

Quyết tâm xoá mù chữ cho người dân, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống, thời gian qua, xã đã tích cực phối hợp với các trường học để điều tra, rà soát những người còn chưa biết chữ theo từng độ tuổi. Từ đó, mở các lớp xóa mù ngay tại điểm bản để giúp người dân nâng cao dân trí, trình độ hiểu biết.
Tại điểm trường bản Ngà Chồ, sau một ngày làm nương, lớp học xóa mù chữ thường bắt đầu với tiếng đánh vần. Năm học này, lớp xóa mù chữ bản Ngà Chồ có 19 học viên. Hàng đêm, vượt qua những con đường ngoằn ngoèo đến lớp sau một ngày lao động vất vả, ai cũng mong ước: biết đọc, biết viết.
Không chỉ tại Bản Ngà Chồ mà tại hầu hết các lớp học xoá mù chữ xã Tà Tổng luôn rất đông người dân theo học. Họ là những nam, nữ thanh niên ngoài 20 tuổi cõng con đến lớp học và có cả những người đã ngoài 60 tuổi.
Khi được hỏi lý do tham dự các lớp này, học viên tíu tít chia sẻ, gần 1 năm qua, nhờ các thầy, cô giáo, chúng tôi đi chợ mua bán dễ dàng hơn, biết đọc sách, đọc báo. Nguyện vọng của các học viên không dừng lại ở biết chữ mà còn phải sử dụng thành thạo, nâng cao hiểu biết để có cơ hội thoát nghèo.
Do đó, không chỉ dừng lại ở những lớp xóa mù chữ, tại các điểm trường, học viên còn được các thầy cô hướng dẫn trồng trọt, cách phòng bệnh cho vật nuôi, biết tính toán chi phí, so sánh giá cả khi đi chợ, cách tìm kiếm thông tin hữu ích trên sách báo.
Nhờ sự vào cuộc đồng bộ của chính quyền địa phương, ngành giáo dục, đến năm 2025, xã Tà Tổng đã đạt chuẩn xóa mù chữ mức độ 1. Trong độ tuổi 15 - 25, tỷ lệ biết chữ mức độ 1 đạt 97,72%; độ tuổi 15 - 35, tỷ lệ đạt chuẩn mức độ 2 là 91,84%.
Công tác phổ cập giáo dục cũng đạt những dấu mốc quan trọng: 100% trẻ 5 tuổi ra lớp; phổ cập tiểu học đạt mức độ 3; phổ cập THCS đạt mức độ 1.
Những kết quả đạt được trong công tác giáo dục, đào tạo và phát triển nguồn nhân lực là nền tảng quan trọng để xã Tà Tổng tiếp tục bứt phá, có bước phát triển bền vững trong giai đoạn mới.