LTS: Nước ý đang là một trong những tâm dịch của EU. Từ nước Ý, Dược sỹ Nguyễn Anh Huy, đang theo học tại Đại học Gregoriana, Rome, Ý chia sẻ những thông tin về cách người dân bình tĩnh, trách nhiệm ứng phó với đại dịch. 

“Io resto a casa, fallo anche tu” (TÔI ĐANG Ở NHÀ, BẠN CŨNG THẾ NHÉ!). 

Đó là tên của một sắc lệnh được ban bố trên toàn nước Ý mà nghe như một lời mời gọi. Thành phố Roma nơi tôi ở vắng tanh. Người dân hạn chế ra đường vì ý thức chung tay chống lây lan dịch bệnh. Họ ở lại nhà của họ chứ không hốt hoảng bỏ trốn gây náo loạn. Người dân chỉ ra đường khi có việc cấp thiết, dù là di chuyển nội thành hay liên vùng. Họ khá chủ động tránh tụ tập chỗ đông người và giữ khoảng cách cần thiết.

Có lẽ người Ý có kiểu lo lắng riêng, và cũng có kiểu lạc quan riêng. Hiếm khi thấy họ chen lấy hay tranh giành mua hàng, họ trữ đồ đủ dùng chứ không gom hàng, đầu cơ. 

Nghe tin Vũ Hán cần khẩu trang, họ sẵn sàng vừa cho vừa bán, có thể nói là toàn bộ lượng khẩu trang y tế trên thị trường, như chuyện xảy ra ở các nhà thuốc Roma và Vatican. Nay đến lúc họ bắt đầu nhận ra mình cần, thì gần như hết hàng. Ai kiếm được khẩu trang thì dùng, ai không mua được thì vẫn không tin đó là cách bảo vệ duy nhất. Ánh mắt xa lạ, dè chừng đối với những người châu Á đeo khẩu trang trước đây đã giảm đi đáng kể. 

{keywords}
Chính quyền đã ra những quy định khắt khe để tránh tụ tập đông người.

Chính quyền ra những quy định khắt khe hơn để quản lý việc đi lại và tụ tập, họ khá dứt khoát, nhanh nhạy và mạnh tay, nhưng vẫn chừa chỗ cho tự do của người dân. Hoạt động nào cần ngưng thì ngưng (lễ hội, trường lớp, hòa nhạc…), chỗ nào cần đóng cửa thì đóng (bar, pub, thẩm mỹ viện, tiệm kem, nhà hàng, chợ trời, tiệm hớt tóc…), cái gì vẫn nên duy trì thì duy trì (cửa hàng lương thực, nhà thuốc, sạp báo, cửa hàng nhu yếu phẩm; dịch vụ giặt ủi, ma chay; căn tin, trạm xăng…). 

Khi ra đường, người dân sẽ được cảnh sát hỏi xét lý do, kèm theo việc xuất trình tờ khai “tự xác nhận” (auto-certificazione) với những thông tin cá nhân có thể kiểm chứng. Không chỉ ra luật, chính phủ còn quan tâm hỗ trợ rất nhiều cho những người có nguy cơ thất nghiệp, mất lương do dịch bệnh. Chẳng hạn, chính phủ Ý tài trợ 25 tỷ Euro cho những công ty tạm thời đóng cửa, nhân viên được lĩnh lương đầy đủ; nếu ai bị mất việc, đang trả góp tiền vay ngân hàng mua nhà, sẽ được hoãn thời hạn. Bộ Nội vụ Ý cũng gia hạn đăng ký lại giấy phép cư trú cho những ai đã hết hạn mà không thể tiến hành thủ tục. Có thể nói, người Ý có “cái đầu lạnh và trái tim nóng”. 

Giáo hội Công giáo cũng hợp tác tối đa trong khả năng có thể: tạm ngưng Thánh lễ và các hoạt động mục vụ tập trung đông giáo dân… Đức Hồng y khuyến khích tín hữu tuân thủ các biện pháp cách ly của chính phủ Ý và ở trong nhà. Luật buộc tham dự Thánh lễ Chúa Nhật được miễn trừ. Các Thánh lễ bị đình chỉ. 

Trong đêm, người Ý rủ nhau ra đứng ở cửa sổ hay ban công, thay vì kêu la hay ta thán, họ hát hò, đàn địch kèn sáo cùng nhau. Họ rủ nhau vỗ tay để cảm ơn và chúc mừng nỗ lực của bao người như lực lượng y tế trong những ngày gian khó đang qua. Lệnh phong tỏa khiến người dân ý thức và tin tưởng hơn là bức bối và rối bời. Họ an ủi và giúp đỡ nhau bao nhiêu có thể. Họ biết tâm lý ổn định và tinh thần thoải mái tác động tốt thế nào đến hệ miễn dịch và việc phòng-chữa bệnh.

Trong khi lệnh phong tỏa về mặt địa lý tưởng chừng khiến các vùng miền trên nước Ý thêm xa cách, thì trong tâm hồn họ - người ở Roma, Milano, Sicilia, Napoli, Venezia, Firenze, Toscana, Genova… - đang xích lại gần nhau hơn bao giờ hết. Có vẻ như người Ý đang bắt đầu có và sống cảm thức thuộc về một mái nhà chung mang tên Italia – “Io resto a casa” (Tôi đang ở nhà).

“IO RESTO A CASA” – TÔI ĐANG Ở NHÀ

Câu này cũng áp dụng được cho những cư dân không mang quốc tịch Ý. Việt Kiều sống tại Ý và anh chị em du học sinh chia sẻ vật chất lẫn thông tin, nâng đỡ nhau nhiều hơn. Chẳng hạn, Hiệp hội Doanh nhân Người Việt tại Ý (Assoevi) tặng 1000 khẩu trang cho cộng đồng người Việt, sẵn sàng hỗ trợ về mặt vật chất cho du học sinh Việt Nam khó khăn, cung cấp thêm hotline +39 389 2842999 để đồng hành về thủ tục pháp lý. 

Trên dưới 4.000 người Việt, chủ yếu là du học sinh, Việt kiều và tu sĩ, sống ở khắp miền nước Ý dành cho “đất nước hình chiếc ủng” tấm thịnh tình cảm động như đang ở tại nhà mình! “Io resto a casa” (Tôi đang ở nhà). Nước Ý đã và đang trở thành quê hương thứ hai của chúng tôi.

Thật đáng trân trọng những nỗ lực dịch thuật tự nguyện đóng góp thông tin về tình hình nước Ý cho cộng đồng người Việt xa quê, cũng như cho giới truyền thông quê hương; phải kể đến Hội Sinh viên Việt Nam tại Italia (ASVI), hay Group “Cập nhật tin tức COVID-19 tại Ý” – nơi tôi vẫn theo dõi, cộng tác và cập nhật thông tin. Thế mới thấy dù thân xác có đặt trên đất Ý, trái tim anh chị em vẫn hướng về Nhà, hiệp thông với nỗi bận tâm, lo lắng của quê hương. 

“ANDRÀ TUTTO BENE” – TẤT CẢ RỒI SẼ ỔN!

Tôi tin, với ý thức và tấm lòng của người dân, nước Ý sẽ kiên cường vượt qua đại dịch. Trong gian lao Ý sẽ học được nhiều bài học và có quyền tự hào. Thông tin chính thống từ các bác sĩ và bệnh viện Ý cho thấy tình hình không tàn khốc và tàn nhẫn như các fake news cố gắng diễn tả. Ngành y tế Ý xem ra đủ căn cơ và xử trí khá điềm tĩnh, dù khó tránh khỏi tình trạng thiếu nhân lực và phương tiện. Việc nghiên cứu thuốc men đang có nhiều tín hiệu đáng mừng. Xin cầu nguyện cho nước Ý, tất cả rồi sẽ ổn thôi! 

Nguyễn Anh Huy