Theo một khảo sát được công bố hồi năm ngoái, đại diện Hội Khoa học và công nghệ sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả Việt Nam (VECEA) đánh giá, Việt Nam hiện là nền kinh tế có cường độ tiêu thụ năng lượng cao nhất trong khu vực. Một số nghiên cứu trong ngành công nghiệp và xây dựng đã cho thấy tiềm năng có tính khả thi về tài chính trong việc giảm cường độ tiêu thụ năng lượng thông qua cải tiến công nghệ và áp dụng quản lý tài nguyên hiệu quả hơn.

Khảo sát thực tế trong lĩnh vực công nghiệp cũng cho biết mức độ lãng phí năng lượng trong các ngành sản xuất công nghiệp tại Việt Nam còn khá lớn, tiềm năng tiết kiệm năng lượng trong công nghiệp ước tính khoảng 20-30%.

Nghiên cứu trên cũng cũng chỉ ra các chi phí giảm phát thải cacbon nhờ tiết kiệm năng lượng thấp hơn so với mức tiết kiệm chi phí đạt được. Do đó các phương án sử dụng năng lượng hiệu quả cùng cơ hội thay thế nhiên liệu có thể đem lại lợi ích kinh tế, đồng thời giảm phát thải cacbon và cải thiện nguồn cung năng lượng.

{keywords}
Ảnh minh họa

Với thực trạng sử dụng và quản lý năng lượng tại các cơ sở sử dụng năng lượng như vậy, việc định hướng để tiến hành sửa đổi, bổ sung một số văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến lĩnh vực quản lý năng lượng nói chung và quản lý cơ sở sử dụng năng lượng nói riêng là rất cần thiết. Việc này nhằm hạn chế các yếu kém phát sinh trong hoạt động quản lý năng lượng tại doanh nghiệp, tạo hành lang pháp lý để triển khai có hiệu quả VNEEP3 và hoạt động tiết kiệm năng lượng tại địa phương.

Xác định, quản lý năng lượng tại các cơ sở sử dụng năng lượng là nhiệm vụ thường xuyên và lâu dài, góp phần xây dựng và tạo lập xã hội có trách nhiệm trong hoạt động sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả, việc điều chỉnh, bổ sung các quy định phù hợp sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho các cơ sở sử dụng năng lượng thực hiện tốt các biện pháp quản lý và công nghệ về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả.

Cuối năm ngoái, Bộ Công thương đã ban hành Thông tư 25/2020/TT-BCT quy định việc lập kế hoạch, báo cáo thực hiện kế hoạch sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả; thực hiện kiểm toán năng lượng.

Thông tư mới yêu cầu các cơ sở sử dụng năng lượng trên toàn quốc thực hiện việc lập kế hoạch, báo cáo thực hiện kế hoạch sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả; thực hiện kiểm toán năng lượng trên trang thông tin điện tử về Cơ sở dữ liệu sử dụng năng lượng quốc gia.

Quy định về chế độ báo cáo của Bộ Công thương áp dụng với các cơ sở sử dụng năng lượng trọng điểm; các cơ quan, đơn vị sử dụng ngân sách nhà nước hoặc một phần ngân sách nhà nước; tổ chức kiểm toán năng lượng và các tổ chức, cá nhân khác liên quan.

Quy định mới yêu cầu các sở Công thương có trách nhiệm ban hành công văn đề nghị các cơ sở sử dụng năng lượng trên địa bàn báo cáo về dữ liệu sử dụng năng lượng trong năm trước ngày 25/12. Các cơ sở này gồm cơ sở sử dụng năng lượng trọng điểm (theo danh sách được ban hành hàng năm); cơ sở sử dụng năng lượng có mức tiêu thụ từ 600 TOE (hoặc từ 3,6 triệu kWh) thuộc lĩnh vực sản xuất công nghiệp, nông nghiệp, vận tải; từ 300 TOE (hoặc từ 1,8 triệu kWh) đối với các tòa nhà, công trình xây dựng.  Các số liệu báo cáo tình hình năng lượng sẽ được các cơ sở này tự cập nhật trên trên trang thông tin điện tử về Cơ sở dữ liệu sử dụng năng lượng quốc gia tại địa chỉ http://dataenergy.vn theo đúng quy định.

Bộ Công thương cũng yêu cầu Tổng công ty Điện lực thành phố Hà Nội, Tổng công ty Điện lực thành phố Hồ Chí Minh và các Công ty Điện lực tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương có trách nhiệm phối hợp và cung cấp thông tin cho Sở Công Thương sở tại về dữ liệu tiêu thụ điện trong năm N-1 của các cơ sở sử dụng điện trên địa bàn, phục vụ việc xây dựng danh sách cơ sở sử dụng năng lượng trọng điểm hằng năm.

Trước ngày 15/1 của năm, các cơ sở sử dụng năng lượng có trách nhiệm gửi báo cáo cho Sở Công Thương sở tại về tình hình tiêu thụ năng lượng trong năm.

Theo quy định, các cơ sở cũng phải áp dụng mô hình quản lý năng lượng theo các yêu cầu quy định của Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả và báo cáo Sở Công thương sở tại trong báo cáo thực hiện kế hoạch sử dụng năng lượng hằng năm trên tại trang thông tin điện tử về Cơ sở dữ liệu sử dụng năng lượng quốc gia.

Minh Đức