Thời gian qua, tỉnh Quảng Ninh đã tích cực triển khai Chương trình xây dựng nông thôn mới nâng cao, nông thôn mới kiểu mẫu gắn với phát triển du lịch văn hóa, du lịch cộng đồng. Trong đó, các giá trị văn hóa bản địa được chú trọng bảo tồn, tôn vinh và lan tỏa mạnh mẽ, tạo nên bản sắc riêng cho từng vùng quê, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội bền vững.
Tiêu biểu là sự kiện “Đêm trăng Cao Ly”, hoạt động mở màn cho Tuần Du lịch thu – đông Hoành Mô năm 2025, diễn ra tối 4/10 tại núi Cao Ly, xã Hoành Mô. Giữa khung cảnh núi rừng hùng vĩ, khán giả được đắm mình trong các làn điệu dân ca Then cổ, Soóng cọ, Pả dung… do nghệ nhân bản địa và nghệ sĩ chuyên nghiệp trình diễn. Những thanh âm mộc mạc từ đàn tính, giọng hát Then đã đưa người xem trở về với cội nguồn văn hóa của đồng bào dân tộc thiểu số.
Sự kiện không chỉ góp phần gìn giữ giá trị văn hóa truyền thống, mà còn định hình các sản phẩm du lịch độc đáo mang dấu ấn vùng cao, tăng cường sự gắn kết trong cộng đồng. Đây là minh chứng rõ nét cho định hướng xây dựng thương hiệu du lịch Hoành Mô, nơi văn hóa là nền tảng, du lịch là động lực phát triển kinh tế gắn với xây dựng nông thôn mới.
Tại xã Quảng Tân, nhờ sở hữu cảnh quan thiên nhiên đặc sắc như thác Bạch Vân, thác Hàm Rồng, thác Tài Cống Mỷ…, cùng với kho tàng văn hóa phong phú của các dân tộc thiểu số, địa phương đã và đang phát triển mạnh các sản phẩm du lịch cộng đồng, kết hợp tour trải nghiệm nông thôn. Vào dịp chợ phiên Ba Nhất, du khách sẽ được thưởng thức các làn điệu dân ca đặc trưng như Sán Cố (người Dao), Soóng Cọ (người Sán Chỉ), Soọng Cô (người Sán Dìu), góp phần tạo nên bản sắc riêng biệt và hấp dẫn.
Trong dịp Quốc khánh 2/9 vừa qua, Quảng Tân tổ chức chương trình “Tết Độc lập miền Sán Cố”, quy tụ nhiều hoạt động văn hóa đặc sắc như: trình diễn trang phục dân tộc, thi ẩm thực truyền thống, chọi gà, khám phá thác Bạch Vân 5 tầng, tìm hiểu nghề thêu của người Dao Thanh Phán… Những hoạt động này không chỉ quảng bá di sản địa phương mà còn giúp văn hóa trở thành nền tảng quan trọng trong tiến trình xây dựng nông thôn mới.
Bên cạnh Hoành Mô hay Quảng Tân, nhiều xã khác trong tỉnh cũng đang chú trọng phát triển đời sống văn hóa cộng đồng gắn với bảo tồn di sản. Đặc biệt, tại các xã phong trào hát then, đàn tính của dân tộc Tày được duy trì và phát triển mạnh mẽ. Các câu lạc bộ nghệ thuật dân gian hoạt động thường xuyên tại các thôn bản vừa đáp ứng nhu cầu sinh hoạt tinh thần của người dân, vừa trở thành sản phẩm văn hóa – du lịch đặc sắc, thu hút du khách và học sinh, sinh viên đến tìm hiểu, trải nghiệm.
Cùng với việc phát huy các giá trị văn hóa truyền thống, công tác truyền thông, quảng bá du lịch gắn với xây dựng nông thôn mới được tỉnh đặc biệt quan tâm. Các địa phương đã chủ động phối hợp với cơ quan báo chí, đẩy mạnh truyền thông trên các nền tảng số, mạng xã hội, xây dựng clip quảng bá, bản tin địa phương, website du lịch, fanpage du lịch… để giới thiệu hình ảnh quê hương, con người và sản phẩm văn hóa đặc trưng đến với du khách trong và ngoài nước. Nhiều xã đã xây dựng bộ nhận diện riêng cho các sự kiện văn hóa – du lịch, tạo hiệu ứng lan tỏa rộng rãi, thu hút sự tham gia của cộng đồng và doanh nghiệp.
Phong trào xây dựng đời sống văn hóa cơ sở đang trở thành một trong những trụ cột quan trọng của Chương trình xây dựng nông thôn mới ở Quảng Ninh. Nhiều địa phương còn triển khai mô hình “Bảo tàng sống”, tái hiện không gian sinh hoạt truyền thống gắn liền với kiến trúc, phong tục, tập quán dân tộc, kết hợp du lịch trải nghiệm. Một số điển hình như: bản người Dao Thanh Y (xã Quảng La), bản người Tày (bản Cáu, xã Lục Hồn), bản người Sán Chỉ (bản Lục Ngù, xã Bình Liêu), làng người Sán Dìu tại đặc khu Vân Đồn…
Từ đó, văn hóa trở thành "nguồn lực nội sinh" để phát triển du lịch, quảng bá hình ảnh địa phương, tạo sinh kế bền vững. Khi văn hóa trở thành niềm tự hào, khi người dân là chủ thể gìn giữ và lan tỏa bản sắc thì mỗi vùng quê Quảng Ninh không chỉ đạt chuẩn nông thôn mới, mà còn thực sự trở thành miền quê giàu đẹp – văn minh – hạnh phúc trên hành trình phát triển.
.svg){kind=icon}
