Vì sao nhiều nhân vật nổi tiếng bị đánh trượt?

- Vụ trưởng Vụ thi đua khen thưởng của Bộ VHTTDL đã công khai lý do nhạc sĩ Phạm Tuyên, nghệ sĩ violin Bùi Công Duy không được xét giải thưởng và phong danh hiệu lần này.



Nhạc sĩ Phạm Tuyên làm sai quy chế, Bùi Công Duy không đủ số phiếu

Chiều 11/8, Bộ Văn hoá Thể thao và Du lịch đã tổ chức cuộc họp báo về Công tác xét tặng giải thưởng Hồ Chí Minh, Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật, Danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân, Nghệ sĩ Ưu tú năm 2011. Sức nóng từ hàng loạt những vụ kiện tụng, khiếu kiện thời gian qua liên quan đến việc xét giải và danh hiệu lần này trên các mặt báo cũng như diễn đàn mạng đã thu hút sự quan tâm đặc biệt từ dư luận.

Chính vì vậy cuộc họp báo công khai với sự góp mặt của lãnh đạo Bộ VHTTDL, đại diện của Cục Nghệ thuật biểu diễn, Cục mỹ thuật, nhiếp ảnh và triển lãm, Cục Điện ảnh, Hội nhạc sĩ, Hội Điện ảnh... để cung cấp thông tin cũng như trả lời những thắc mắc liên quan đến việc xét duyệt giải thưởng và danh hiệu lần này dành được sự chú ý đặc biệt từ báo giới.

Ông Nguyễn Hải Anh, Vụ trưởng Vụ thi đua khen thưởng của Bộ VHTTDL cho hay việc xét duyệt hồ sơ năm nay đã có nhiều đổi mới so với lần trước. Công tác thẩm định hồ sơ được tiến hành 6 bước và tiến hành kiểm tra chéo để đảm bảo sự khách quan. Thêm nữa là điểm mới trong việc thành lập tới 13 hội đồng xét duyệt giải thưởng và danh hiệu với sự tham gia của các nhà chuyên môn, các chuyên gia hàng đầu trong các lĩnh vực liên quan để đảm bảo tính chính xác. Việc công khai, minh bạch hoá thông tin cũng được đẩy mạnh.

Rất đông đại diện của các cơ quan báo chí đã có mặt và đặt ra rất nhiều câu hỏi chất vấn về rất nhiều vấn đề. Tuy nhiên, các câu hỏi chủ yếu xoay quanh hai lĩnh vực điện ảnh và âm nhạc, cũng là hai lĩnh vực có nhiều chuyện nhất liên quan đến việc xét giải lần này được báo giới đề cập thời gian qua. Chuyện ầm ĩ giữa đạo diễn Nguyễn Thước, biên kịch Phan Huyền Thư, Phan Thanh Tú, đồng tác giả của bộ ba phim tài liệu: Chất xám, Những công dân @ và Sự nhọc nhằn của cát cũng được báo giới quan tâm.

Liên quan đến lĩnh vực âm nhạc, ông Nguyễn Hải Anh, Vụ trưởng Vụ thi đua khen thưởng của Bộ VHTTDL cho biết Bộ có nhận được một công văn của Hội nhạc sĩ Hà Nội đề nghị xét tặng giải thưởng Hồ Chí Minh cho nhạc sĩ Phạm Tuyên. Hội nhạc sĩ HN gửi công văn và nghĩ nó sẽ đi thẳng đến hội đồng xét duyệt Nhà nước. Nhạc sĩ Phạm Tuyên đã không qua kênh của các hội đồng xét tặng mà qua sự giới thiệu của Hội nhạc sĩ Hà Nội. Công văn này không được coi là hồ sơ xin xét giải thưởng và không đúng thủ tục.

Về trường hợp của nghệ sĩ violin Bùi Công Duy. Anh được đánh giá là một nghệ sĩ có tài, đã giành nhiều giải thưởng quốc tế từ khi còn nhỏ. Theo ông Nguyễn Hải Anh, Bùi Công Duy xứng đáng được xét đặc cách danh hiệu NSƯT lần này. Tuy nhiên, quy định đặc cách lại rất ngặt nghèo là nghệ sĩ được xét đặc cách danh hiệu phải đạt 100% số phiếu của Hội đồng. Bùi Công Duy lại không có đủ số phiếu nên đã bị loại.

"Nóng" vì chuyện kiện cáo của các nhạc sĩ

Đại diện của Hội nhạc sĩ VN, Phó Chủ tịch Phạm Ngọc Khôi tuy đến muộn nhưng lại bị báo giới "quay" nhiều nhất. Lý do là thời gian qua, lĩnh vực âm nhạc xảy ra nhiều chuyện kiện tụng nhất liên quan đến các nhạc sĩ. Phần lớn các câu hỏi của báo giới đều xoay quanh việc kiện cáo, xét duyệt hồ sơ của các nhạc sĩ kỳ này. Đây là dịp để đại diện Hội nhạc sĩ giải thích tất cả những thắc mắc liên quan đến các vụ lùm xùm trên báo liên quan đến việc xét giải thưởng nhà nước kỳ này.

Ông Phạm Ngọc Khôi cũng đã trả lời thắc mắc của báo giới về việc các tác phẩm của nhạc sĩ Hoàng Hà không có tên trong danh sách xét tặng giải thưởng trình lên Hội đồng cấp Nhà nước lần này. Lý do là nhạc sĩ Hoàng Hà đã làm hồ sơ xin gửi cụm tác phẩm của mình xét giải thưởng Hồ Chí Minh chứ không phải giải thưởng Nhà nước. Mà tiêu chuẩn của việc xét giải thưởng Hồ Chi Minh thì cao hơn nhiều nên cụm tác phẩm của nhạc sĩ Hoàng Hà đã không đạt số phiếu quy định.

"Tiêu chuẩn xét giải thưởng Nhà nước trong thông tư hướng dẫn, ở mục thứ nhất là tác phẩm, cụm tác phẩm; công trình, cụm công trình. 5 nhạc sĩ đầu tiên gồm Đoàn Bổng, Thế Song, Đinh Quang Hợp, Ngọc Khuê, Lê Việt Hòa đã gửi cụm tác phẩm lên xét duyệt giải thưởng Nhà nước. Hội đồng cơ sở của Hội nhạc sĩ VN đã bỏ phiếu. Khi các nhạc sĩ đề xuất xét cụm tác phẩm, thì cụm tác phẩm đó phải đạt 75% số phiếu của Hội đồng thì mới đủ tiêu chuẩn để gửi lên Hội đồng cấp Bộ. Vòng 1, ở hội đồng cơ sở, tất cả các nhạc sĩ đó đều không đủ  75% số phiếu. Với 7 thành viên của hội đồng mà chỉ có 5 người bỏ phiếu cũng không đủ 75%".

Ngày 10/1/2011, các nhạc sĩ trên đã làm đơn khiếu nại gửi lên lãnh đạo Bộ VHTTDL. Bộ VHTTDL chỉ đạo ban thường vụ Hội Nhạc sĩ VN triệu tập lại một hội đồng xét cơ sở. "Chúng tôi phải xét lại một lần nữa, vẫn cụm tác phẩm đó và vẫn không đủ 75% số phiếu", ông Khôi cho hay. "Dù Hội đã có công văn trả lời nhưng các nhạc sĩ vẫn không thoả mãn với kết quả đó và tiếp tục đề xuất ý kiến. Để tạo điều kiện và bảo vệ quyền lợi cho các nhạc sĩ đó, Bộ VHTTDL chỉ đạo và hướng dẫn Hội nhạc sĩ VN tách các tác phẩm ra để xét".

Hạnh Phương
Ảnh: Hoàng Vy