Tổng thống của đảng Cộng hòa hiện đang đối mặt nhiều thách thức từ đối thủ Dân chủ Joe Biden, người tham gia chính trường Mỹ từ thập niên 1970 và được biết đến chủ yếu với vai trò Phó tổng thống thời Barack Obama.
 |
| Bầu cử tổng thống Mỹ luôn chứa đựng nhiều điều bất ngờ. Ảnh: BBC |
Ngày bầu cử đang tới gần. Các công ty khảo sát bỏ phiếu đang cố gắng đánh giá tâm trạng của người Mỹ bằng cách dò hỏi cử tri họ sẽ ủng hộ ứng viên nào.
BBC nêu ra một số điểm thực tế liên quan đến bầu cử Mỹ ở thời điểm này.
Biden dẫn trước các cuộc thăm dò bầu chọn tổng thống
Các cuộc thăm dò dư luận là một chỉ dấu tốt phản ánh cách nhìn nhận của cử tri trên khắp nước Mỹ về một ứng viên. Tuy nhiên, chỉ dấu này không hẳn báo trước kết quả bầu cử.
Chẳng hạn năm 2016, ứng viên Dân chủ Hillary Clinton đã dẫn đầu các cuộc thăm dò dư luận và giành được hơn đối thủ Donald Trump gần 3 triệu phiếu bầu, nhưng bà vẫn thua. Đó là bởi vì Mỹ sử dụng hệ thống cử tri đoàn, vì vậy giành được nhiều phiếu phổ thông hơn không phải lúc nào cũng giúp một ứng viên tiến tới chiến thắng.
Ở mùa bầu cử 2020, Joe Biden dẫn trước ông Trump ở hầu hết các cuộc khảo sát ý kiến trên toàn quốc ngay từ đầu năm. Thời gian gần đây, ông thường nhận được 50% sự ủng hộ và trong một số trường hợp còn dẫn trước ở khoảng cách 10 điểm phần trăm.
Bang nào quyết định kết quả chung cuộc?
Như Hillary Clinton đã "phát hiện" vào năm 2016, số lượng phiếu mà một ứng viên giành được không quan trọng bằng việc nhận được chúng ở bang nào.
Hầu hết các bang thường bỏ phiếu theo cùng một cách, nghĩa là có rất ít bang mà cả hai ứng viên cùng có cơ hội chiến thắng, được gọi là các bang chiến địa.
Trong hệ thống cử tri đoàn mà Mỹ sử dụng để bầu chọn tổng thống, mỗi bang được trao cho một số phiếu dựa trên số lượng thành viên mà bang này cử tới Quốc hội - Hạ viện và Thượng viện. Có tổng cộng có 538 phiếu đại cử tri đoàn để các ứng viên cạnh tranh nhau, và mỗi người cần đạt được 270 phiếu để giành chiến thắng.
 |
Như bản đồ trên cho thấy, một số bang chiến địa có số phiếu cử tri đoàn nhiều hơn, do vậy các ứng viên thường dành nhiều thời gian hơn để vận động cử tri ở đó.
Ai đang dẫn đầu ở các bang chiến địa?
Đến lúc này, thăm dò dư luận ở các bang chiến địa có vẻ nghiêng về Joe Biden. Nhưng vẫn còn một chặng đường dài nữa để vượt qua và mọi thứ có thể thay đổi ngoạn mục, đặc biệt khi có sự tham gia của ông Donald Trump.
Thăm dò cho thấy Joe Biden đang dẫn trước ở Michigan, Pennsylvania và Wisconsin - ba bang công nghiệp mà đối thủ Cộng hòa của ông đã chiếm được chỉ với khoảng cách hơn chưa đầy 1% để đến với chiến thắng chung cuộc năm 2016.
Nhưng chính những bang chiến địa mà ông Trump thắng lớn năm 2016 lại là nơi khiến đội ngũ vận động tranh cử của ông phải lo lắng trong năm nay. Khoảng cách ông từng có được ở Iowa, Ohio và Texas là 8-10 điểm phần trăm dường như sẽ thu hẹp lại ở lần này.
Giới phân tích chính trị có vẻ ít tin ông Trump sẽ tái đắc cử. Trang web phân tích chính trị FiveThirtyEight cho rằng, Joe Biden sẽ "thuận lợi" giành chiến thắng, còn báo The Economist nhận định ông "nhiều khả năng" đánh bại đối thủ Trump.
Đại dịch Covid-19 có ảnh hưởng
Tin tức về virus corona đã chiếm ưu thế trên truyền thông Mỹ kể từ đầu năm, và cách thức Tổng thống Trump ngăn chặn đại dịch gây nhiều phản ứng khác nhau theo đảng phái.
Sự ủng hộ đối với cách xử lý Covid-19 của Trump tăng lên đỉnh điểm vào giữa tháng 3, sau khi ông tuyên bố tình trạng khẩn cấp quốc gia và chi 50 tỷ USD cho các bang ngăn chặn dịch bệnh. Theo dữ liệu từ Ipsos (một công ty thăm dò hàng đầu tại Mỹ), ở thời điểm hiện tại, có tới 55% người Mỹ ủng hộ những việc ông làm. Và đảng Cộng hòa tiếp tục là thành trì vững chãi của vị tổng tư lệnh Mỹ trong vấn đề này.
Đến tháng 7 vừa qua, dữ liệu cho thấy những người ủng hộ có chút nghi ngờ Tổng thống, nhưng sang tháng 8 và tháng 9 thì tình hình lại tốt đẹp hơn đối với ông.
Chủ đề Covid-19 nhiều khả năng sẽ là một trong những trọng tâm trong suy nghĩ của cử tri Mỹ, và theo dự đoán từ một mô hình hàng đầu mà các chuyên gia Đại học Washington tạo lập, số người tử vong vì virus corona sẽ tăng lên khoảng 230.000 người tính đến ngày bầu cử.
Ông Trump có thể hy vọng Chiến dịch Warp Speed - sáng kiến vắc-xin mà chính quyền ông nêu ra - có thể tạo nên "bất ngờ tháng 11", sự kiện phút chót làm đảo chiều cuộc bầu cử.
Cố vấn khoa học hàng đầu của sáng kiến trên cho rằng "rất khó nhưng không phải là không thể" có một vắc-xin sẵn sàng để phân phối trước ngày 3/11.
Các cuộc thăm dò dư luận Mỹ có đáng tin?
Rất dễ để bác bỏ các cuộc thăm dò với lập luận rằng chúng đã phản ánh sai trong cuộc bầu cử năm 2016, và chính Tổng thống Trump thường xuyên làm điều này. Nhưng không hẳn đúng hoàn toàn.
Hầu hết các cuộc khảo sát trên toàn quốc cho thấy bà Clinton dẫn trước ông Trump một vài điểm phần trăm, và không có nghĩa kết quả này là sai, vì rõ ràng bà đã giành hơn đối thủ khoảng 3 triệu phiếu.
Những người thăm dò gặp phải một số vấn đề năm 2016 và lợi thế của ông Trump ở một số bang chiến địa không được phát hiện mãi cho đến gần đích, nếu không nói là cả chặng. Năm nay, hầu hết các công ty thăm dò đều đã chỉnh sửa điều đó.
Nhưng năm 2020 có nhiều bất trắc hơn bình thường, bởi đại dịch Covid-19 và tác động của nó lên cả nền kinh tế lẫn cách thức bỏ phiếu của cử tri Mỹ, vì vậy các cuộc thăm dò nên được đánh giá đi kèm sự hoài nghi.
Thanh Hảo
Những tiết lộ “chấn động” từ bài điều tra về vấn đề thuế của ông Trump
Dù sở hữu hàng trăm doanh nghiệp lớn nhỏ và có tổng giá trị tài sản 2,5 tỷ USD, nhưng Tổng thống Trump vẫn xoay sở để không phải trả thuế.
Trận 'so găng' đầu tiên Trump-Biden quan trọng tới mức nào?
Cuộc tranh luận đầu tiên trước tổng tuyển cử giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump với đối thủ Joe Biden có thể trở thành tâm điểm chú ý.
.svg){kind=icon}
