Đối với nhiều nhà phân tích, kịch bản của chiến dịch tranh cử tổng thống năm 2020 có vẻ không khác gì mấy so với cách đây 4 năm, khi hầu hết các cuộc thăm dò trên toàn quốc đều cho thấy đảng Dân chủ dẫn trước đảng Cộng hòa, thậm chí ở một số bang chiến địa mà ông Trump đang dồn sức vận động.
Những khác biệt quan trọng
Tuy nhiên, theo NBC, nếu xem xét kỹ hơn những số liệu thăm dò vẫn có thể thấy một số khác biệt quan trọng trong năm nay, thậm chí nếu không tính cả những ảnh hưởng từ dịch Covid-19 và tỷ lệ thất nghiệp tại Mỹ. Cụ thể, thăm dò của NBC và Wall Street Journal từ 9-12/10 cho thấy ông Biden dẫn trước Tổng thống Donald Trump với tỷ lệ 11% về các cử tri đã đăng ký. Ở cuộc thăm dò tương tự hồi 2016, bà Clinton dẫn trước ông Trump 10 điểm.
Ông Joe Biden. Ảnh: AP |
Khác biệt nằm ở chỗ ông Biden đã đạt được xấp xỉ 53% tỉ lệ cử tri ủng hộ trong cuộc thăm dò tuần trước, trong khi con số này với bà Clinton chỉ ở mức 47%. Điều này có nghĩa là ông Biden đang có nhiều lợi thế hơn hẳn so với bà Clinton.
Ngay cả khi Tổng thống Trump có thể thu được toàn bộ sự ủng hộ từ những người không bầu cho ông Biden, tỉ lệ ủng hộ dành cho ông cũng chỉ dừng ở mức 47%, cao hơn 1 điểm so với con số 46% mà ông từng có vào năm 2016.
Bên cạnh đó, một điểm tương đồng khác cũng tạo ra sự khác biệt lớn trong năm nay. Số cử tri tin rằng nước Mỹ đang "đi chệch hướng" trong cuộc thăm dò mới nhất là 62%, rất gần mức 65% của năm 2016.
NBC cho rằng tỷ lệ chênh lệch tương đối lớn này là một vấn đề đối với tổng thống đương nhiệm. 62% cử tri cảm thấy bi quan đồng nghĩa với việc họ nhiều khả năng cần một sự thay đổi đối với vai trò lãnh đạo. Năm 2016, ông Trump từng là tác nhân cho sự thay đổi như vậy. Hiện đã khác bởi ông đang là người nắm quyền. Vai trò tổng thống đương nhiệm vừa có đặc quyền vừa có những vấn đề của riêng nó.
Cảm xúc và các nhóm cử tri
NBC cũng chỉ ra những điểm khác biệt cụ thể từ ứng cử viên tổng thống của đảng Dân chủ trong năm 2020 so với năm 2016. Trước hết là thiện cảm của cử tri đối với ứng viên. Về điểm này, ông Joe Biden có khả năng tạo ra nhiều quan điểm tích cực đối với những người ủng hộ, trong khi bà Clinton thì không.
Bà Hillary Clinton. Ảnh: AP |
Trong số tất cả các cử tri đã tham gia khảo sát của NBC, 43% nói rằng họ có cảm xúc tích cực đối với ông Biden, trong khi 42% nói rằng họ có cảm xúc tiêu cực, thấp hơn 1%. Chênh lệch này có vẻ không đáng kể, nhưng tại thời điểm này vào năm 2016, "biểu đồ cảm xúc" của bà Hillary Clinton là là 40% tích cực, so với 50% tiêu cực. Xếp hạng hiện tại của ông Trump là 42% tích cực và 53% tiêu cực, với tỉ lệ chênh lệch lến tới 11%.
Ngoài ra, các số liệu khảo sát của ông Biden đối với một số nhóm cử tri quan trọng, như các cử tri độc lập, từ 65 tuổi trở lên và cử tri da trắng, cũng có sự khác biệt lớn so với bà Clinton hồi năm 2016.
Với cử tri độc lập, đối tượng luôn được xem là yếu tố quan trọng, ông Joe Biden đang dẫn trước Tổng thống Trump tới 7 điểm. Bốn năm trước, ông Trump từng dẫn trước bà Clinton xấp xỉ 1 điểm. Nhiều ứng cử viên độc lập hơn đã có xu hướng ngả hẳn về một trong hai ứng cử viên tổng thống vào năm 2020 hơn so với năm 2016: 85% so với 62%.
Các cử tri lớn tuổi cũng đã có sự thay đổi đáng kể trong cuộc thăm dò năm nay. Ông Biden đang dẫn trước ông Trump 10% về tỉ lệ ủng hộ của các cử tri 65 tuổi trở lên (54% so với 44%), trong khi năm 2016, ông Trump dẫn trước bà Clinton với tỷ lệ 46% so với 45%. Điều quan trọng nằm ở chỗ các cử tri cao tuổi có xu hướng bỏ phiếu với số lượng cao hơn so với các thành phần cử tri khác ở Mỹ, và chiếm tỷ lệ dân số lớn hơn tại các bang chiến địa như Michigan, Pennsylvania và Wisconsin so với những bang khác.
Và cuối cùng, ông Biden chiếm được cảm tình lớn hơn đối với các cử tri da trắng so với bà Clinton. Dù vẫn chưa thể dẫn trước ông Trump về nhóm này, nhưng cựu Phó tổng thống Mỹ cũng chỉ kém Tổng thống đương nhiệm khoảng 4%, (46% so với 50%). Vào năm 2016, tỉ lệ ủng hộ của cử tri da trắng đối với bà Clinton đã bị ông Trump bỏ xa tới 9%.
Đây là yếu tố quan trọng nhất vì cho đến này, người da trắng vẫn luôn là thành phần cử tri có số lượng lớn nhất, lớn hơn rất nhiều so với các nhóm cử tri thuộc các sắc dân khác. Theo khảo sát của Trung tâm nghiên cứu Pew, người da trắng chiếm tới 74% số cử tri trong cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm 2016.
NBC nhận định, dù kết quả các cuộc thăm dò vẫn có thể thay đổi, nhưng thời điểm từ giờ đến ngày 3/11 chỉ còn gần 2 tuần nữa. Và ngay cả khi với một số người, kịch bản trong năm 2020 có thể không khác gì so với năm 2016, những con số trên vẫn đủ để tạo ra sự khác biệt đáng kể trong cuộc bầu cử tổng thống năm nay.
Việt Anh
Ông Trump công kích người điều phối trận so găng cuối
Trước buổi tranh luận trực tiếp cuối cùng với đối thủ Joe Biden trong tuần này, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã nặng lời chỉ trích nhà báo được chọn điều phối sự kiện.
Nếu thua, ông Trump sẽ tái tranh cử năm 2024?
Steve Bannon, cựu trưởng chiến lược gia Nhà Trắng cho rằng, nếu Tổng thống Donald Trump thua trong cuộc bầu cử năm nay, ông chắc chắn sẽ tái tranh cử thêm một nhiệm kỳ nữa vào năm 2024.