Xăng dầu còn điều gì ẩn khuất (P1)

- Đề xuất khai tử xăng RON 95 đã làm nóng trở lại câu chuyện chất lượng xăng E5. Những dị nghị bủa vây quanh xăng E5 RON 92 hiện nay như chết máy, rung giật động cơ đã được mổ xẻ thẳng thắn bởi đại diện Bộ Công Thương, Petrolimex và nhà khoa học tại bàn tròn trực tuyến. Mời bạn đọc xem thêm bản text chương trình.

Kể từ ngày 1/1/2018, xăng RON 92 đã bị “khai tử” hoàn toàn và thị trường xăng dầu hiện nay sẽ chỉ còn hai chủng loại xăng là xăng RON 95 và xăng E5 RON 92.

Đây là một bước tiến lớn trong lộ trình phát triển và sử dụng nguyên liệu sinh học của Việt Nam vì mục đích bảo vệ môi trường. 

Tuy nhiên, đâu đó trên thị trường vẫn còn tồn lại những lo ngại về chất lượng xăng sinh học E5, cũng như xu hướng tăng giá gần đây khiến nhiều người dân băn khoăn về cơ chế minh bạch giá xăng dầu trong bối cảnh mới.

Một câu hỏi được đặt ra là làm sao để người dân có thể tin dùng xăng sinh học hơn và để thị trường này trở nên minh bạch hơn? Nhận thấy đây là một vấn đề thời sự còn nóng hổi, chương trình Bàn tròn trực tuyến của báo điện tử VietNamNet kỳ này diễn ra với chủ đề “Xăng dầu còn điều gì ẩn khuất?"

Ba khách mời tham gia chương trình:

-       Phó Giáo sư Phạm Hữu Tuyến, Viện Cơ khí Động lực, Đại học Bách Khoa

-       Ông Nguyễn Lộc An, Phó Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước, Bộ Công Thương

-       Ông Bùi Ngọc Bảo, Nguyên Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Petrolimex 

XEM LẠI CHƯƠNG TRÌNH TALKSHOW TẠI LINK SAU:

Khai tử RON 95, tranh luận về những dị nghị khi đổ xăng E5

Đề xuất khai tử xăng RON 95 để bán đại trà toàn thị trường xăng E5 lại làm dậy sóng dư luận khi chất lượng xăng E5 RON 92 còn gây tranh cãi. Vấn đề được mổ xẻ tại bàn tròn trực tuyến.

60% dân thành phố đã đổ xăng E5

Nhà báo Phạm Huyền: Câu hỏi đầu tiên, tôi rất muốn được lắng nghe ý kiến chia sẻ của doanh nghiệp đầu mối xăng dầu. Thưa ông Bùi Ngọc Bảo, xin ông cho biết, sau khi dừng bán xăng RON 92 cho tới thời điểm này, tất nhiên là một khoảng thời gian còn ngắn, thì ông thấy lượng tiêu dùng của người dân đối với xăng RON 95 và xăng E5 RON 92 và xăng RON 95 đang diễn biến ra sao?

Ông Bùi Ngọc Bảo: Trước hết, nói về xu hướng tiêu dùng thì chúng ta phải có một thời gian để đánh giá. Tuy nhiên, việc chuyển đổi mặt hàng E5 RON 92 thay thế xăng RON 92 cũng đã được vạch ra lộ trình. Chính phủ cũng như các cơ quan quản lý nhà nước cũng đã nghiên cứu kỹ lưỡng và đánh giá trong một khoảng thời gian dài.

Thực chất, diễn biến thay thế xăng sinh học E5 RON 92 cho xăng khoáng RON 92 là hết sức bình thường. Nó phụ thuộc vào từng vùng. Ở phía Bắc, việc thay thế rất nhanh và đúng theo tỷ lệ như tỷ lệ trước đây của xăng RON 92.

Ở miền Trung, tỷ lệ có khác, nhưng rõ ràng việc thay thế được diễn ra hết sức bình thường. Bởi thực tế, mặt hàng xăng sinh học E5 RON 92 không có thay đổi gì về mặt chất lượng, nếu không nói là nó cải thiện môi trường tốt hơn.

Do đó, với tư cách là những nhà cung cấp xăng trên thị trường thì chúng tôi hoàn toàn cho rằng việc thay thế này diễn ra hết sức bình thường và nó sẽ đảm bảo được việc lựa chọn của người tiêu dùng trên cơ sở chất lượng mà các cơ quan quản lý Nhà nước, các viện nghiên cứu đã nghiên cứu một cách kỹ lưỡng. Và trên thực tế, trên thế giới cũng đã làm từ nhiều năm trước.

Nhà báo Phạm Huyền: Vâng, cám ơn ông. Thưa quý vị và bạn đọc, trước khi bắt đầu chương trình này thì chúng tôi có nhận được thông tin hết sức nóng hổi đến từ admin của một diễn đàn cộng đồng những người sử dụng xe ô tô và xe máy là diễn đàn Otofun.net với hơn 500.000 thành viên sử dụng. Admin của diễn đàn này đã chủ động mở một poll để thăm dò dư luận cộng đồng.

Theo đó, có tới 970 thành viên chọn đổ xăng RON 95. Còn số người đang sử dụng xăng E5 RON 92 mới chỉ khoảng hơn 80 người. Con số này đang khiến cho không ít giới quan sát nghĩ rằng khả năng người dân chưa mặn mà lắm với xăng E5 RON 92.

Trong khi đó, trên thực tế ở một số bài báo hiện nay có những thông tin như khoảng 40% người sử dụng chuyển từ  xăng RON 92 sang xăng RON 95 và 60% người sử dụng chuyển từ xăng RON 92 sang xăng E5 RON 92.

Thưa ông Nguyễn Lộc An, ông nghĩ thế nào về kết quả này và thực tế nắm bắt các thông tin đầu mối thì ông thấy xu hướng thị trường giữa hai loại xăng này đang diễn ra ra sao?

Ông Nguyễn Lộc An: Thực ra, trên diễn đàn cũng có nhiều ý kiến khác nhau, lấy từ những quan điểm của cá nhân, ví dụ trên Otofun, tôi có thể khẳng định đó chỉ là ý kiến của một số nhỏ trên toàn thể đất nước Việt Nam với trên 92 triệu dân. Có thể trên 500.000 hội viên ở Otofun dùng ô tô nhiều hơn.

Theo thông tin sơ bộ từ các đầu mối trong thời gian vừa qua, lượng tiêu thụ của xăng E5 RON 92 so với xăng RON 95 ở thành phố chiếm khoảng gần 60%, ở nông thôn chiếm hơn 80%. Đặc biệt, ở miền Tây Nam Bộ, người tiêu dùng chủ yếu chuyển sang dùng xăng E5 RON 92.

Tôi nghĩ rằng, có thể ở vùng nông thôn, vùng sâu, vùng xa người ta không có ô tô nên không thể dùng xăng RON 95 được.

Nhà khoa học: Nghi ngại xăng E5 làm hại máy là chưa có cơ sở

Nhà báo Phạm Huyền: Có lẽ chúng ta phải chờ tới thời điểm 3 tháng, 6 tháng thì mới có thể có một con số thực tế về tình hình tiêu thụ giữa hai loại nhiên liệu này.

Tuy nhiên, trong bối cảnh hiện nay thì chúng ta cũng thường xuyên nhận được những chia sẻ, cảm nhận về việc sử dụng xăng E5 RON 92. Có một câu hỏi được rất nhiều thành viên trên diễn đàn Otofun.net cũng như rất nhiều bạn đọc đã phản hồi cho thấy, nhiều ý kiến nói là đổ xăng E5 cũng không có vấn đề gì nhưng một số ý kiến cảm nhận rằng đi xăng E5 thì thấy máy bị ì, đi bị giật, rung, rất dễ chết máy,rất ảnh hưởng đến động cơ xe.

Thưa PGS. Phạm Hữu Tuyến, vậy thực hư về mặt lý thuyết thì sự tương thích của xăng sinh học E5 với các động cơ xe sẽ tác động như thế nào?

PGS. Phạm Hữu Tuyến: Để đánh giá được tác động của xăng E5 RON 92 tới các phương tiện đang lưu hành thì cũng cần phải thực hiện các phép đo để đánh giá một cách định lượng chứ chúng ta cũng không nên dựa vào cảm tính.

Tại Viện Cơ khí động lực của Đại học Bách khoa Hà Nội cũng đã thực hiện một số thử nghiệm sử dụng xăng sinh học E5 trên các phương tiện như phương tiện sử dụng chế hòa khí – những phương tiện có công nghệ cũ và những phương tiện sử dụng hệ thống phun xăng điện tử - những phương tiện sử dụng công nghệ mới hơn.

Phương pháp thử nghiệm ở đây được thực hiện theo phương pháp đối chứng. Có nghĩa đo trên một phương tiện, khi sử dụng xăng khoáng  RON 92, đo đạc ra các tính năng kinh tế, kỹ thuật  cũng như sự phát thải của động cơ và cũng trên phương tiện đó, sử dụng xăng E5 RON 92 và đo đạc các thông số tương tự để sau đó so sánh sự thay đổi như thế nào.

Kết quả thử nghiệm đều cho thấy sử dụng xăng sinh học E5 thì hầu hết các tính năng kinh tế, kỹ thuật đều tương đương như khi sử dụng xăng khoáng RON 92. Thậm chí, trong một số trường hợp, hiệu quả về cải thiện công suất động cơ, cũng như việc giảm tiêu hao nhiên liệu thì còn có sự cải thiện chút ít khi sử dụng xăng E5 RON 92.

Về góc độ phát thải, rõ ràng sử dụng xăng E5 RON 92 có hiệu quả rất rõ rệt. Các thành phần độc hại trong khí thải động cơ xăng như Hiđro Cacbon hoặc Cacbon Monoxit khi sử dụng xăng xăng E5 RON 92 thì giảm rất đáng kể.

Đấy là những hiệu quả, lợi ích khi sử dụng xăng xăng E5 RON 92 cho các phương tiện đang lưu hành.

Nhà báo Phạm Huyền: Vâng, cám ơn ông. Tuy nhiên, ông có thể giải thích thêm là trong trường hợp đổ một loại nhiên liệu như xăng E5, chúng ta cũng chưa biết được khách hành đó sử dụng loại động cơ thế hệ gì, nhãn hiệu nào và được khuyến cáo ra sao, nhưng cũng có những ý kiến thực tế nói rằng đổ xăng vào thì máy bị rung, bị giật, thậm chí là máy bị ì. Từ góc độ khoa học thì ông có thể tiên đoán về nguyên nhân đến từ đâu khi xảy ra những hiện tượng như vậy?

PGS. Phạm Hữu Tuyến: Những sự cố, trục trặc trên phương tiện hay trên động cơ thì ngay khi chúng ta sử dụng nhiên liệu khoáng như trước đây, nó vẫn có thể xảy ra và có thể do nhiều nguyên nhân chứ không phải do xăng sinh học E5 RON 92.

Các kết quả của thử nghiệm của chúng tôi khi so sánh đối chứng khi phương tiện dùng xăng khoáng và khi sử dụng xăng sinh học E5 RON 92 thì như tôi đã trình bày, các kết quả thử nghiệm đều cho thấy xăng E5 RON 92 hoàn toàn tương đương với xăng khoáng RON 92 cả về tính năng kinh tế, kỹ thuật, cả về khả năng khởi động, cũng như là khả năng gia tốc phương tiện.

Nhà báo Phạm Huyền: Vâng, có một câu hỏi nữa là cũng có những người lo ngại đặc tính dễ hút nước, dễ bị oxy hóa của Ethanol có thể làm hư hại buồng đốt nhiên liệu của động cơ và làm ảnh hưởng đến các chi tiết cũng như cao su, nhựa, polyme của động cơ. Vậy thực tế có chuyện đổ xăng E5 mà có thể hỏng động cơ như vậy không?

PGS. Phạm Hữu Tuyến:  Theo tôi, những lo ngại đó hơi thái quá vì đặc tính hút nước, hút ẩm thì đúng với cồn Ethanol 100%.

Ở đây, như chúng ta đã biết, xăng E5 RON 92 chỉ có 5% cồn Ethanol trong nhiên liệu khoáng. Với 5% cồn Ethanol thì chỉ như các chất phụ gia.

Như chúng ta đã biết, cồn Ethanol đã được sử dụng khá lâu với chức năng như một phụ gia cải thiện chỉ số ốc tan hay để bổ sung một lượng oxy cho nhiên liệu, giúp cải thiện tính chất của nhiên liệu, giúp cho nhiên liệu cháy triệt để hơn. Với 5% cồn Ethanol trong xăng E5 RON 92 như vậy thì những lo ngại về hút ẩm, hút nước không xảy ra.

Bên cạnh đó, trong quá trình phối trộn, xăng E5 RON 92 cũng được bổ sung thêm chất phụ gia để duy trì, cũng như cải thiện các tính năng của nhiên liệu, đảm bảo nhu cầu sử dụng nhiên liệu trên phương tiện .

Cơ quan chức năng cần giám sát quá trình phối trộn xăng E5

Nhà báo Phạm Huyền: Câu chuyện sử dụng xăng sinh học là xu hướng rất tiên tiến trên thế giới. Việt Nam cũng là một nước đi sau trong vấn đề này. Và việc đảm bảo chất lượng xăng sinh học ra thị trường thuộc trách nhiệm đầu tiên là doanh nghiệp đầu mối.

Thưa ông Bùi Ngọc Bảo, một số ý kiến người dân còn băn khoăn cho rằng xăng E5 còn có thể gây cháy xe và thậm chí đi hao, nhanh hết hơn xăng khoáng. Vậy là doanh nghiệp đầu mối, ông có những phản hồi như thế nào tới những người tiêu dùng về những băn khoăn như vậy?

Ông Bùi Ngọc Bảo: Trước hết, tôi cho rằng khi đặt vấn đề so sánh tính năng xăng E5 RON 92 và xăng khoáng RON 92 thì chúng ta cũng phải nhìn nhận đứng về mặt kỹ thuật, nó hoàn toàn tương đồng và có thể nói là gần như không có sự khác biệt.

Chính vì lý do đó, đối với mặt hàng xăng E5 RON 92 ở các nước không liệt vào xăng sinh học nữa mà bắt đầu từ E10 trở lên mới gọi là xăng sinh học. Điều đó có thể cần có những tác động, điều chỉnh nhất định, thận trọng hơn.

Có một điểm, tôi cho rằng, đối với các cơ quan ngôn luận, kể cả một số cơ quan Nhà nước đáng lưu ý một chút là nói đến xăng  E5 RON 92 là nói tới sự đồng nhất.

Nếu việc tổ chức pha chế, phối trộn mà không đồng nhất thì có thể dẫn đến  điều đó, như thế không đồng nghĩa là E5 gây ra cái đó. Đó là sự lựa chọn của khách hàng đối với nhà cung cấp, với nhà sản xuất.

Bởi khi xuất hiện E5 thì nó cũng có một chút thay đổi về đầu cung cấp. Có nghĩa là trước đây chúng ta chỉ nhập xăng khoáng từ các nhà máy lọc dầu, từ các nhà cung cấp, thì nay cũng như vậy thôi, một số doanh nghiệp phải tổ chức trang thiết bị để phối trộn.

Quy trình phối trộn này đương nhiên đã được các cơ quan quản lý Nhà nước cho phép, có nghĩa là phải đạt chất lượng. Nhưng cũng cần có thời gian để giám sát lại quá trình pha chế, phối trộn của từng doanh nghiệp. Cái này là chức năng của các cơ quan quản lý Nhà nước về thị trường về hàng hóa.

Đối với việc khách hàng lo ngại thì như PGS. Phạm Hữu Tuyến vừa nói, không có bất cứ phản hồi nào đối với hệ thống Petrolimex. Tất cả sản phầm đưa ra mạng lưới bán lẻ của Petrolimex đều đạt chất lượng và đảm bảo chất lượng và được kiểm soát hết sức nghiêm ngặt.

Do đó, không phải một tháng chúng tôi tổ chức triển khai mặt hàng E5 mà vốn từ trước đến nay, trong năm 2017 ở một số thành phố lớn, chúng tôi đã tổ chức  bán xăng E5. Chưa hề có bất cứ phản hồi nào của khách hàng về chất lượng nói chung bán trên hệ thống của Petrolimex trong đó có mặt hàng xăng E5.

Tôi cũng cho rằng, xăng khoáng cũng thế thôi, nếu không kiểm soát chất lượng tốt thì nó cũng dẫn đến những trường hợp như vậy.

Chọn đổ xăng phải theo khuyến cáo của hãng xe

Nhà báo Phạm Huyền: Thưa ông Bảo, hiện nay các hãng xe khi bán sản phẩm luôn có hướng dẫn sử dụng xe. Trong đó có những điều liên quan tới khuyến cáo về sử dụng nhiên liệu. Cũng có hãng, tùy loại xe họ khuyến cáo thẳng là dùng xăng RON 95, có hãng chỉ khuyến cáo chung chung là không nên dùng xăng có hàm lượng Ethanol trên 10%. Vậy với tư cách là người bán hàng, ông có khuyến cáo riêng gì khi sử dụng xăng E5?

Ông Bùi Ngọc Bảo: Trước hết, phải nói rằng đối với người sử dụng xe thì những điều khuyến cáo, hướng dẫn sử dụng xe chúng ta phải tuân thủ.

Một điểm nữa khách hàng cũng phải hết sức lưu ý là đôi khi, chúng ta chọn nhầm. Bởi ô tô, xe máy thế hệ sau, khi tỷ số nén trên 10 thì người ta thường giới thiệu sử dụng ở RON 95.

Hơn nữa, các hãng ô tô lưu ý với khách hàng khi sử dụng xăng sinh học trên 10% Ethanol là E10, bởi việc vượt quá 10% phải có những thay đổi nhất định về kỹ thuật.

Nhưng hiện tại chúng ta dùng E5, dưới rất xa các nhà sản xuất ô tô, xe máy khuyến cáo. Có thể nói lựa chọn quan trọng đối với khách hàng là người ta sử dụng phương tiện gì là hoạt động trong điều kiện ra sao.

Rõ ràng với những xe rất mới như Mercedes, BMW,.. thì đầu tiên RON phải rất cao. Thường thì thấp nhất đối với những loại xe hiện tại đang khuyến cáo là từ 95. Đương nhiên người ta khuyến cáo 95 mà mình lại dùng E5 thì rõ ràng là đi ngược lại. Khi đó không thể nói E5 tốt hay không tốt được. Bởi dùng sai mục đích.

Do đó, theo tôi hiện nay, nhất là như PGS. Phạm Hữu Tuyến đã nói, xăng sinh học trước hết là gây áp suất hơi bão hòa. Hiện tại, hầu hết các xe đều sử dụng hệ thống phun xăng điện tử rồi, thì gần như ý kiến người ta nói hầu hết ở đây được loại trừ.

Tôi cho rằng, thực tế đối với mặt hàng xe máy hoặc những ô tô, taxi,… rất phù hợp với E5. Đặc biệt, Nhà nước đã có cơ chế ưu đãi để có mức giá phù hợp với những phương tiện như vậy.

Nhà báo Phạm Huyền: Vâng, cám ơn ông. Cũng liên quan đến việc sự tương thích khi sử dụng giữa xăng E5 với các loại xe, gần đây, có bạn đọc bày tỏ, muốn đi xăng E5 an toàn thì phải chỉnh lại bộ chế hòa khí. Thậm chí có người còn tư vấn với nhau chỉ nên đổ 2/3 bình thôi vì xăng này có độ giãn nở cao và đổ đầy thì sẽ gây nổ.

Từ góc độ khoa học thì xin PGS. Phạm Hữu Tuyến có thể chia sẻ ý kiến của mình?

PGS. Phạm Hữu Tuyến: Về góc độ kỹ thuật, khi sử dụng xăng E5 RON 92 trên các phương tiện trước đây chúng ta sử dụng xăng khoáng RON 92, do tính chất nhiên liệu là hoàn toàn tương đồng nên trong quá trình sử dụng không phải hiệu chỉnh bất cứ thông số hay chi tiết nào trên phương tiện.

Bộ chế hòa khí cũng vậy, đối với những phương tiện sử dụng bộ chế hòa khí thì qua kết quả thực nghiệm chúng tôi cũng thấy rằng có thể sử dụng xăng  E5 RON 92 mà không cần phải điều chỉnh kết cấu.

Ý kiến khi đổi xăng E5 RON 92 chỉ nên đổ 2/3 thì tôi nghĩ cũng không chính xác, không cần thiết. Vì về tính chất thì có sự tương đồng giữa xăng E5 RON 92 với xăng RON 92 nên việc đổ đầy hay đổ bao nhiêu thì tùy thuộc vào người sử dụng mua chẵn tiền hay đổ đầy bình. Cách thức mua cũng như thói quen giống như sử dụng xăng RON 92.

Ông Bùi Ngọc Bảo: Ở điểm này tôi xin bổ sung một chút. Đây cũng là khuyến cáo với người tiêu dùng thôi. Thông thường người tiêu dùng của chúng ta không tuân thủ lắm với những hướng dẫn của nhà sản xuất xe.

Thực ra, những bình nguyên liệu kể cả xe máy lẫn ô tô, nhà thiết kế đều để ra một khoảng không để đảm bảo tính giãn nở của các loại xăng dầu.

Đây là lý do chúng ta có thấy một số tranh chấp giữa khách hàng và nhà cung cấp. Khách cho rằng nhà sản xuất ô tô chỉ quy định bình 70 lít thôi, mà tại sao tôi đổ đến 80 lít rồi nhưng vẫn chưa đầy hoặc mới đầy bình? Phải chăng do việc đo không chính xác? Nhưng thực chất, đối với những nhà sản xuất ô tô thì người ta quy định đến khi nó đầy vẫn phải đảm bảo được những khoảng không.

Đặc biệt đối với ô tô, chúng ta rất dễ nhận biết vì người ta đưa hẳn cò bóp và trong đó, khi đến mức quy định của bình thì tự động nó sẽ tắt. Như vậy có những khoảng không giúp xăng giãn nở nhất định. Đấy là quy cách sản xuất của nhà sản xuất. Khái niệm đổ đầy, đổ vơi theo cách thức khách hàng đang yêu cầu đôi khi cũng không thực sự chuẩn xác.

Nhà báo Phạm Huyền: Tuy nhiên, làm thế nào để bảo đảm chất lượng của tất cả các mặt hàng xăng dầu không chỉ xăng khoáng hay xăng sinh học khi đưa ra thị trường đảm bảo được đúng chất lượng như các nhà sản xuất công bố. Tôi nghĩ trách nhiệm này thuộc về các nhà quản lý là Bộ Công thương hay Bộ Khoa học Công nghệ.

Thưa ông Nguyễn Lộc An, với cơ chế hiện nay, các bộ ngành có các công cụ như thế nào để có thể đảm bảo thị trường minh bạch và cung cấp một nguồn hàng ổn định, đặc biệt là ổn định về mặt chất lượng?

Ông Nguyễn Lộc An: Thực ra, câu hỏi này rất đơn giản. Để một mặt hàng xăng dầu ra thị trường thì phải qua 3 lần kiểm tra chất lượng do Bộ Khoa học & công nghệ là đơn vị đứng ra chịu trách nhiệm về chất lượng đạt chuẩn hay không đạt chuẩn.

Chính Bộ Khoa học & công nghệ là đơn vị cơ quan Nhà nước đưa ra những quy chuẩn, tiêu chuẩn của từng loại xăng cụ thể.

Xin ông Bùi Ngọc Bảo, người trực tiếp bán mặt hàng xăng dầu nói chung và xăng E5 RON 92 nói riêng có thể nói rõ thêm về vấn đề này.

Ông Bùi Ngọc Bảo: Đối với việc kiểm tra chất lượng, đặc biệt là đối với xăng dầu nhập khẩu nói chung thì tất cả  xăng dầu thuộc về quản lý Nhà nước như xăng và diesel nếu nhập khẩu thì đều phải qua đánh giá chất lượng của các trung tâm đo lường trên cơ sở phải phù hợp với tất cả quy chuẩn mà Việt Nam ban hành thì mới cho phép nhập khẩu và lưu thông.

Đối với xăng E5 hoặc một số sản phẩm pha chế thì cũng quy định rất nhiều quy chuẩn mang tính chất hợp quy, bắt buộc các nhà sản xuất phải sản xuất theo như thế. Người ta đo đạt tiêu chuẩn thì mới đưa ra.

Tuy nhiên, đằng sau đó là trách nhiệm của các cơ quan quản lý thị trường, các cơ quan quản lý chất lượng. Tôi cho rằng từ khâu sản xuất cho đến khâu tiêu thụ thì phải qua nhiều giai đoạn vận tải, đưa ra các cửa hàng,.. Do đó tôi cho rằng các cơ quan chức năng kiểm tra, kiểm soát cũng cần phải vào cuộc, nhất là với những sản phẩm mới xuất hiện trên thị trường.

Ông Nguyễn Lộc An: Tôi xin bổ sung thêm. Khi muốn đưa một sản phẩm ra, ví dự như xăng E5 RON 92 thì từ xưởng, máy móc pha trộn cũng được Tổng Cục Đo lường kẹp chì, kiểm tra hết toàn bộ. Khi vào sản xuất thì anh phải test thử, người ta thấy đảm bảo đủ tiêu chuẩn thì mới cho anh sản xuất thật. Khi anh sản xuất xong, anh mang những lô, những mẻ thì người ta sẽ lấy mẫu đi kiểm tra.

Còn khi ra ngoài thị trường thì như anh Bảo nói, các cơ quan chức năng quản lý thị trường kết hợp với các cơ quan chức năng khác như các Sở Khoa học và công nghệ, căn cứ theo quy chuẩn của Bộ Khoa học và công nghệ đặt ra, sẽ đi kiểm tra xem anh có làm chuẩn hay không.

Nhà báo Phạm Huyền: Tôi nhận được một câu hỏi của bạn đọc tên là Minh Trí. Bạn đọc này có viết rằng :Chúng tôi ủng hộ xăng E5 để bảo vệ môi trường. Nhưng câu hỏi mọi người quan tâm nhất là chất lượng xăng E5 của Việt Nam và thế giới diễn ra như thế nào? Quy trình sản xuất và quản lý chất lượng E5 trong dài hạn ở Việt Nam có đảm bảo như đã công bố hay không? Xin ông giải thích cho câu hỏi này?

Ông Nguyễn Lộc An: Về góc độ quản lý Nhà nước, đã gọi là E5 thì nó cũng giống với E5 ở Mỹ hay ở Brazil hay E5 ở Thái Lan thôi.

Ở nước ngoài, cũng như anh Bảo vừa nói là xăng E5 người ta không gọi là xăng sinh học. Vì nó có 5% Ethanol, gọi là phụ gia. Bắt đầu từ E10 người ta mới gọi là xăng sinh học.

Để nói rằng xăng E5 của Việt Nam có khác xăng E5 của nước ngoài hay không thì tôi nghĩ nên tham khảo ý kiến của các nhà khoa học. Theo tôi nghĩ thì nó cũng giống nhau thôi.

Vừa nãy, mọi người nghĩ rằng xăng E5 ngậm nước hay có nước vào thì động cơ không chạy thì tôi nghĩ kể cả xăng khoáng RON 90, 95, thậm chí đến 97 mà cho nước vào thì cũng chả có động cơ nào chạy được.

Nhà báo Phạm Huyền: Vâng, xin mời PGS. Phạm Hữu Tuyến chia sẻ thêm về băn khoăn của bạn đọc vừa rồi?

PGS. Phạm Hữu Tuyến: Theo tôi biết hiện nay thì chúng ta cũng có những quy chuẩn, tiêu chuẩn của Việt Nam với mặt hàng xăng E5 RON 92. Rõ ràng khi đưa ra thị trường thì xăng phải đáp ứng được những tiêu chuẩn, quy chuẩn này.

Đối với các kết quả thử nghiệm, xăng E5 RON 92 đã đáp ứng những tiêu chuẩn của Việt Nam. Theo như tôi đã trình bày, về các thông số kỹ thuật thì tương đương , lượng phát thải giảm đáng kể. Thêm vào đó còn có các lợi ích về mặt xã hội, cộng đồng.

Ông Bùi Ngọc Bảo: Với tư cách là một chuyên gia kinh doanh rất lâu năm trong lĩnh vực xăng dầu, tôi xin được bổ sung thêm ý kiến.

Chúng ta phải nhận thức một cách rất đầy đủ rằng tại sao thế giới lại gọi E5, E10, E20. Cái E đấy nói lên tính chất sinh học. Thực chất các loại xăng chúng ta đang đi cũng rất nhiều phụ gia từ các nguồn gốc khác nhau. Nhưng tại sao người ta không đặt theo như thế vì thuộc tính của xăng dầu đều là pha chế để đạt được những chỉ tiêu tương ứng vơi các phương tiện đi. Nhưng thế giới đặt vấn đề E5, E10, E15 thậm chí tới E85 là muốn thu hút sự chú ý và sự quan tâm của khách hàng, của người tiêu dùng liên quan đến sản phẩm bảo vệ môi trường.

Về chúng ta, cách thức tuyên truyền, cách thức đặt vấn đề lại tạo ra một xu thế ngược lại. Đáng ra việc đưa ra E5, E10, E20 là để thu hút khách hàng, nếu các anh đã sử dụng mặt hàng này thì đây là cách thể hiện trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp với thị trường, trách nhiệm của người tiêu dùng với môi trường vì việc giảm phát trải sẽ tốt hơn cho môi trường.

Anh Tuyến phải hiểu được rằng, những mặt hàng xăng khoáng 92, 95 như hiện giờ không phải 5% , nó còn pha chế rất nhiều chất khác. Nhưng không ai nói vì nó có những cái ảnh hưởng tới môi trường. Người ta chú trọng đến E5 vì nó có thành phần của cồn có tỷ lệ 5%, 10% hay bao nhiêu đấy.

Đối với mình tự nhiên lại đưa ra một sản phẩm rất thân thiện với môi trường, chúng ta rất mệt công khi đi hướng dẫn. Có lẽ xu hướng truyền thông, xu hướng tiếp nhận những cái này của chúng ta có vấn đề.

Bộ Công Thương: Đừng nhầm tưởng dùng xăng RON 95 sẽ “bốc” hơn xăng RON 92

Nhà báo Phạm Huyền: Thưa ông, đến bây giờ ông thấy việc bán xăng xăng E5 trong hệ thống của Petrolimex cũng như các đối tác của Petrolimex có những khó khăn nào trong việc đẩy mạnh tiêu thụ loại nhiên liệu này hay không?

Ông Bùi Ngọc Bảo: Như tôi đã nói, doanh nghiệp đưa ra sản phẩm để khách hàng lựa chọn. Trách nhiệm của doanh nghiệp là khuyến cáo cho khách hàng lựa chọn sản phẩm nào phù hợp nhất đối với nhu cầu sử dụng và kinh tế nhất.

Đối với các doanh nghiệp thì người ta có những mục tiêu riêng của họ, làm sao tăng sản lượng bán, làm sao đạt hiệu quả cao nhất. Đấy là thuộc tính của doanh nghiệp.

Kỳ thực,  khi tổ chức mặt hàng E5, đối với doanh nghiệp có cơ cấu  sản phẩm đấy chiếm tỷ lệ ít, thì chi phí bao giờ cũng cao. Công tác chuẩn bị như súc rửa, chuẩn bị pha chế,… kho bể cũng phải dành riêng cho các lợi Ethanol 100, xăng khoáng,.. những điều kiện cũng nhiều hơn so với trước đây.

Tuy nhiên, đây là trách nhiệm của doanh nghiệp, khi có quy định vậy rồi thì mình phải tổ chức sao cho tốt nhất. Còn việc bao nhiêu, như thế nào thì vẫn là của chính khách hàng.

Qua theo dõi hơn một tháng tổ chức triển khai chính thức, thì tôi thấy xu hướng này diễn ra bình thường. Xăng dầu không phải là một vấn đề bất định. Bởi có thể thấy những quy định về nhập khẩu ô tô của chúng ta thay đổi. Có nghĩa là phương tiện của chúng ta thay đổi, cấp độ thay đổi thì sẽ dẫn đến thay đổi về kết cấu sản phẩm trong nước.

Tại sao Petrolimex phải đưa diesel ở mưc 5 ra 10 PPM, độ tinh khiết rất cao. Bởi Quy định 49 bắt đầu từ 1/1/2018, tất cả ô tô sản xuất ở Việt Nam phải đáp ứng được tiêu chuẩn Euro 4 trở lên. Rõ ràng nó phải có sản phẩm. Nên chúng ta không thể nói rằng trước đây chúng ta làm 500 PPM với mặt hàng diesel, bây giờ là 10 PPM, tương đồng với thị trường của Nhật hay một số thị trường khác để làm gì. Để đáp ứng được nhu cầu các ô tô sản xuất trong năm 2018 theo quy đinh của Việt Nam phải đáp ứng được phát thải đáp ứng được Euro 4.

Ông Nguyễn Lộc An: Bổ sung thêm ý kiến của anh Bảo, Quyết định 49 là quyết định rất đúng đắn của Chính phủ yêu cầu tất cả xe nhập khẩu và các xe sản xuất lắp ráp ở Việt Nam bắt đầu từ 1/1/2017 phải áp dụng Euro 4 trở lên.

Nhhiều người nghĩ răng đổ xăng RON 95 vào thì xe sẽ chạy nhanh hơn RON 92. Nhưng không phải như vậy mà chủ yếu là mức khí thải đạt Euro 3, Euro 4, Euro 5.

Trên góc độ quản lý Nhà nước, nhiều người vẫn nói là phải dùng xăng 95. Xăng RON 95 hiện nay là Euro 3 trở lên chứ không phải Euro 2 như trước ngày 1/1 nữa. Cho nên, đừng nhầm tưởng dùng xăng RON 95 sẽ “bốc” hơn xăng RON 92.

Tôi rất muốn anh Tuyến giải thích thêm về vấn đề này để người tiêu dùng hiểu được.

PGS. Phạm Hữu Tuyến: Trị số RON 92 hay RON 95 là chỉ số ốc tan để đánh giá khả năng chống kích nổ của nhiên liệu. Những phương tiện hay động cơ có chỉ số nén lớn thì phải sử dụng xăng có chỉ số ốc tan lớn. Nhiên liệu cụ thể dùng phù hợp với xăng nào thì được thiết kế, quy định, hướng dẫn bởi nhà sản xuất

Tốt nhất, người sử dụng nên lựa chọn xăng có trị số RON phù hợp với xe theo khuyến cáo của nhà sản xuất. Những xe có chỉ số nén không cao lắm thì có thể dùng xăng RON 92 hoặc chúng ta có thể loại có RON 95 chẳng hạn. Nhà sản xuất khuyến cáo sao thì mình nên dùng đúng quy định đó. Như thế thì phương tiện mới đạt được những hiệu quả tối đa. Chỉ số ốc tan của xăng RON 92 tương tự như của xăng RON 95.

Nhà báo Phạm Huyền: Nói một cách dễ hiểu là, nếu nhà sản xuất đã nói sử dụng trị số ốc tan RON 92 mà cứ cố tình đổ RON 95 thì là một sự lãng phí?

Rõ ràng sau câu chuyện của doanh nghiệp từ phía ông Bảo chia sẻ thì có thể thấy rằng lộ trình để đẩy mạnh tiêu thụ và tuyên truyền việc sử dụng xăng sinh học E5 thì cũng phải tính tới nhu cầu bối cảnh thị trường hiện tại. Đấy là một điều hết sức hợp lý.

Tuy nhiên, trên thực tế vừa qua, khảo sát trên thị trường có thấy rằng rất nhiều cây xăng ở khu vực TP. Hà Nội, thay vì họ chuyển từ các cột bơm xăng RON 92 sang thành xăng E5 RON 92 thì bây giờ họ lại chuyển sang RON 95. Nói cách khác là các cột bơm xăng bán xăng RON 95 nhiều hơn. Có những cây xăng có 7 cột thì chỉ có duy nhất một cột bán E5 thôi. Điều này thực sự gây khó khăn cho người tiêu dùng thực sự muốn sử dụng xăng sinh học vì vào những thời điểm cao điểm, quá tải ở các cây xăng thì người tiêu dùng bắt buộc phải chọn cây nào thông thoáng nhất mới đổ được xăng chứ không thế xếp lốt được.

Rõ ràng, từ chính sách chủ chương của Chính phủ để đi tới đời sống vẫn còn khoảng cách lớn. Xin ông Lộc An chia sẻ thêm những giải pháp của ông để chính những cây xăng bán lẻ, các đại lý cùng vào cuộc với chủ trương này. Đồng thời để khuyến khích họ giới thiệu đến người tiêu dùng sử dụng rộng rãi hơn xăng E5 thay vì chỉ tập trung bán xăng RON 95?

Ông Nguyễn Lộc An: Như tôi đã nói,về bản chất, xăng E5 RON 92 so với xăng RON 95 còn tùy thuộc vào mức độ, địa điểm kinh doanh của doanh nghiệp mà người tiêu dùng lựa chọn nhiều hay ít.

Ví dụ, ở thành phố, lượng bán xăng RON 95 ở quận Hoàn Kiếm lại khác so với quận Hoàng Mai hoặc so với vùng ngoại thành. Qua các đầu mối báo cáo về, chúng tôi đã đánh giá được lượng tiêu thụ của từng vùng một.

Chủ trương của Chính phủ và các cơ quan Nhà nước muốn khuyến khích các doanh nghiệp bán E5 chứ không thể bắt buộc họ được. Để thực hiện điều đó, tại một số địa phương, các cửa hàng xăng dầu khi mới bắt đầu xin phép để mở của hàng bán xăng dầu thì người ta ưu tiên các cửa hàng bán xăng E5 trước.

Về góc độ quản lý Nhà nước, mọi người đều phải làm theo công bằng pháp luật, mình cho họ được phép sử dụng hai loại xăng là xăng E5 RON 92 và xăng RON 95 thì không thể bắt buộc người ta được.

Vừa qua, tôi có đi kiểm tra trên Sơn Tây, tôi thấy lượng bán xăng RON 95 rất ít. Ngay ở cây xăng đầu thị xã Sơn Tây của Petrolimex có tới 4 cột bán E5 và hai cột RON 95. Bởi người ta bảo rằng tôi bán E5 nhiều hơn thì tôi để nhiều RON 95 để làm gì.

 (Đón xem tiếp Phần 2)

VietNamNet

Thực hiện: Phạm Huyền

Video: Đức Yên, Huy Phúc, Bạt Tuấn, Xuân Quý

Ảnh: Lê Thanh Hùng

Email: bantrontructuyen@vietnamnet.vn

Khai tử RON 95: Xăng E5 ra sao mà ép dân dùng

Trong bối cảnh xăng RON 92 mới bị khai tử không lâu, thì việc đề xuất dừng bán RON 95 cần phải được cân nhắc kỹ càng.

Khai tử xăng Ron 95: Bộ Công thương sẽ báo cáo Thủ tướng

Về đề xuất "khai tử" xăng Ron 95, Thứ trưởng Bộ Công thương Đỗ Thắng Hải cho biết, bộ đang tập hợp để báo cáo Thủ tướng.

Khai tử xăng RON 95: Dân đang thích dùng vẫn đề xuất loại bỏ

Sau khi xăng RON 92 bị khai tử, nhiều doanh nghiệp đầu mối xăng dầu lại kiến nghị “xóa sổ” xăng RON 95 để người dân tiêu thụ xăng E5 RON 92.