Trong đơn kiến nghị gửi Thủ tướng Chính phủ ngày 6/10, các DN trích dẫn Nghị định 95 về kinh doanh xăng dầu. Theo đó “Thương nhân đầu mối và thương nhân phân phối bán xăng dầu ra không cao hơn giá bán lẻ do cơ quan nhà nước công bố, nhưng liên Bộ quản lý đã để xảy ra tình trạng chiết khấu âm, tức các DN phân phối đã tìm cách "lách" quy định để bán ra cho DN bán lẻ với giá cao hơn giá bán lẻ quy định bằng cách thu thêm phí vận chuyển vào một hoá đơn khác (theo bảng kê của các hoá đơn xăng dầu đã xuất với chiết khấu bằng 0). Nghĩa là, khi cộng phí vận chuyển thì DN bán lẻ mua vào với giá cao hơn giá bán lẻ quy định.

“Việc bình ổn giá đối với các mặt hàng thiết yếu là cần thiết, đặc biệt lĩnh vực xăng dầu. Tuy nhiên, không phải làm theo tư duy kìm hãm giá, muốn người dân xài hàng giá thấp hơn giá thị trường là không phù hợp với tình hình hiện nay. Nếu tiếp tục điều hành giá đi ngược với quy luật giá trị cung cầu sẽ phải trả giá bằng sự bất ổn của thị trường xăng dầu, nhất thiết cần thay đổi cách tính giá cơ sở cho phù hợp với tình hình mới", văn bản kiến nghị nêu. 

Chiết khấu trong kinh doanh xăng dầu đang là vấn đề các doanh nghiệp than phiền. (Ảnh: Chí Hùng)

Cũng theo các DN, kinh doanh theo cơ chế thị trường mà nhà cung cấp thường xuyên thông báo hạn chế bán ra, sợ hết hàng. Nhiều giai đoạn DN xăng dầu bán lẻ càng bán ra càng lỗ mà vẫn phải “bấm bụng” bán nhưng không ai bù lỗ, điều này dẫn đến một số DN bị âm vốn, khó có thể trụ nổi nếu tiếp tục mua vào với giá bằng hoặc cao hơn giá bán ra mà không thể được ngưng bán do cơ quan quản lý nhà nước dùng mệnh lệnh hành chính yêu cầu duy trì hoạt động.

Các DN này cho rằng, khi chưa theo quy luật thị trường một cách hoàn toàn, cần áp dụng chiết khấu cố định theo định mức đối với DN bán lẻ, tránh tình trạng thả nổi chiết khấu. Việc không quy định rõ ràng DN bán lẻ xăng dầu được hưởng bao nhiêu trong chi phí kinh doanh định mức sẽ dẫn đến việc đầu mối xăng dầu tự do điều chỉnh mức chiết khấu. Đây là nguyên nhân chính dẫn đến DN bán lẻ luôn chịu thua thiệt, âm vốn.

Từ những thực trạng trên, các DN kinh doanh xăng dầu kiến nghị Thủ tướng một số giải pháp:

Một, liên Bộ Tài chính - Công Thương nên có sự liên kết và có chỉ đạo thống nhất, can thiệp kịp thời đưa ra các giải pháp hợp lý đảm bảo hài hòa lợi ích giữa các bên tham gia thị trường. Không thể bỏ mặc DN bán lẻ và phó thác cho các công ty đầu mối điều khiển toàn bộ hoạt động kinh doanh xăng dầu. 

Hai, có giải pháp nhằm khắc phục tình hình thua lỗ của các DN bán lẻ xăng dầu. Không để DN bán lẻ bị buộc bán ra với giá bán thấp hơn giá mua vào.

Ba, cần thay đổi công thức tính giá xăng dầu cơ sở hiện nay do chưa phù hợp, chưa tính đủ chi phí và xa rời thực tế dẫn đến DN càng bán càng thua lỗ 

Bốn, kiến nghị Chính phủ chỉ đạo các Bộ, ngành nên quy định áp dụng mức chiết khấu cố định theo định mức đối với DN bán lẻ xăng dầu theo tỷ lệ không nhỏ hơn 6-7%/giá bán mỗi lít xăng dầu. 

Năm, Việc trích quỹ bình ổn cũng cần xem xét loại bỏ vì hoạt động không khách quan. Nên đưa công cụ điều tiết bằng thuế sẽ minh bạch hơn. Bởi, DN đại lý đang có chiết khấu 0 đồng mà liên Bộ lại cho trích quỹ 600 đồng/lít, thay vì phần này đưa vào giảm lỗ cho các DN bán lẻ đang cực kỳ khó khăn.