5 thành phố trực thuộc Trung ương tích cực tận dụng hiệu quả của UKVFTA

5 tỉnh, thành phố dẫn đầu

Hiệp định Thương mại tự do giữa Việt Nam và Liên hiệp Vương quốc Anh và Bắc Ai-len (UKVFTA) chính thức có hiệu lực từ ngày 1/5/2021 được xem là “đường cao tốc” hai chiều thúc đẩy thương mại, đầu tư Việt Nam – Vương quốc Anh phát triển. Theo cam kết, 65% thuế quan đã được xóa bỏ đối với thương mại Việt Nam - Anh. Trong 6 năm đầu tiên sau khi UKVFTA có hiệu lực, Vương quốc Anh sẽ xóa bỏ thuế quan đối với 99,2% số dòng thuế liên quan đến hàng hóa nhập khẩu của Việt Nam.

Trong năm 2022, kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang Anh đạt 6,1 tỷ USD, tăng 5,2% so với năm 2021, trong đó kim ngạch xuất khẩu theo mẫu C/O EUR.1 đạt 1,4 tỷ USD, chiếm 23,5% xuất khẩu chung sang Vương quốc Anh. Nhiều mặt hàng quan trọng của Việt Nam xuất khẩu sang Anh so với năm 2021 tiếp tục có tỷ lệ tận dụng tích cực, ví dụ thủy sản đạt 82,9% (tăng 29,5% so với năm 2021), rau quả đạt 72,6% (tăng 34,2%), giày dép đạt 99,5% (tăng 49,7%), dệt may đạt 15,7% (tăng 43,4%), gỗ và sản phẩm gỗ đạt 14,2% (tăng 85,2%)... 

Trong bức tranh trao đổi thương mại chung của cả nước, Bộ Công Thương cho biết: 5 thành phố trực thuộc Trung ương (Hà Nội, Cần Thơ, Đà Nẵng, Hải Phòng, TP.Hồ Chí Minh) hiện đi đầu trong khai thác, tận dụng hiệu quả Hiệp định UKVFTA.  

5 thành phố trực thuộc là đầu tàu của kinh tế vùng, cũng là những địa phương trọng điểm triển khai công tác hội nhập quốc tế và thực thi các hiệp định thương mại tự do (FTA) nói chung và các FTA thế hệ mới nói riêng là Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP), Hiệp định Thương mại tự do giữa Việt Nam và Liên minh châu Âu (EVFTA); Hiệp định UKVFTA.

Hơn 2 năm qua, việc thực thi các FTA thế hệ mới, trong đó có Hiệp định UKVFTA của 5 thành phố diễn ra trong bối cảnh dịch bệnh Covid-19 diễn biến nghiêm trọng, nền kinh tế thế giới gặp khó khăn, bất ổn địa chính trị, an ninh lương thực, thiên tai, biến đổi khí hậu… ngày càng gia tăng.  Tuy nhiên, với sự chỉ đạo quyết liệt của Trung ương, Bộ Công Thương, các Bộ ngành liên quan và các cấp chính quyền 5 thành phố, công tác thực thi các FTA thế hệ mới, trong đó có UKVFTA vẫn đạt được nhiều kết quả tích cực.

Số liệu thống kê cho thấy, tổng kim ngạch trao đổi thương mại giữa 5 thành phố với Vương quốc Anh đạt 2,633 tỷ USD, trong đó, kim ngạch xuất khẩu đạt 1,591 tỷ USD; kim ngạch nhập khẩu đạt 1,042 tỷ USD. Địa phương có trao đổi thương mại lớn nhất là TP. Hồ Chí Minh, tiếp theo là Hà Nội, Hải Phòng, Đà Nẵng, Cần Thơ.

Các mặt hàng trọng điểm

Hiện, các mặt hàng xuất khẩu từ 5 thành phố sang thị trường Anh là: Dệt may; giày dép, cặp túi các loại; cơ kim khí; khoáng sản; thủ công mỹ nghệ; các mặt hàng nhập khẩu chủ yếu của 5 thành phố từ Anh là: Cơ kim khí; thức ăn gia súc và nguyên liệu; linh kiện điện tử - vi tính; hóa chất; dược phẩm.

Số liệu của Bộ Công Thương cho thấy tỷ lệ tận dụng Giấy chứng nhận xuất xứ sang Vương quốc Anh của cả nước nói chung và 05 thành phố nói riêng tiếp tục tăng trưởng tích cực.

5 thành phố khẳng định kết quả thực thi các FTA và UKVFTA đã góp phần thúc đẩy tăng trưởng giá trị thương mại hai chiều giữa 5 thành phố và các nước trong FTA, kim ngạch xuất khẩu gia tăng, đóng góp một phần quan trọng vào sự tăng trưởng GDP của các thành phố.  

Đáng kể nhất chính là việc thực thi các FTA thế hệ mới giúp hoàn thiện hệ thống pháp luật tương đối đầy đủ, đồng bộ, phù hợp với tiêu chuẩn và thông lệ quốc tế; nâng cao tính minh bạch trong chính sách, tạo ra môi trường kinh doanh ngày càng bình đẳng và thông thoáng. Từ đó tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp phát triển. 

Như vậy, so với các các Hiệp định FTA khác, với thời gian thực thi còn tương đối ngắn, Hiệp định UKFTA đã thể hiện những tác động rõ nét đến tăng trưởng thương mại hai chiều của 5 thành phố với Vương quốc Anh.

Theo Sở Công Thương 5 thành phố, “trái ngọt” có được là nhờ sự chủ động và vào cuộc sớm của chính quyền, ban ngành của các địa phương, trong đó công tác tuyên truyền, phổ biến thông tin về hiệp định tới cộng đồng doanh nghiệp đã được tích cực triển khai với hình thức đa dạng và đạt hiệu quả.

Đặc biệt, Sở Công Thương 5 thành phố đã thiết lập và đăng tải các mục thông tin về Hiệp định CPTPP, EVFTA, UKVFTA trên các trang thông tin điện tử của Sở. Nhờ vậy mà nhận thức và hiểu biết của doanh nghiệp, người dân trên địa bàn về hội nhập quốc tế nói chung và các FTA cũng như UKVFTA nói riêng đã được nâng cao.

Hiện, nhiều mặt hàng Việt Nam đang hưởng lợi từ UKVFTA và dần chiếm lĩnh thị trường Anh, điển hình như dệt may, giày dép, nông thủy sản, gỗ… Tuy nhiên, thị phần hàng Việt tại thị trường Anh vẫn còn ở mức rất khiêm tốn. Đối với xuất khẩu hàng hóa 5 thành phố trực thuộc Trung ương cũng trong tình trạng tương tự.

5 thành phố trực thuộc Trung ương thừa nhận là tuy có tăng trưởng tích cực trong thời gian qua, nhưng tỷ trọng kim ngạch xuất khẩu sang các thị trường FTA còn chưa đạt kỳ vọng, tỷ lệ tận dụng ưu đãi (CO ưu đãi) còn chưa cao. Đặc biệt, số lượng doanh nghiệp xuất khẩu sang các thị trường FTA còn khiêm tốn. Các doanh nghiệp FDI vẫn chiếm tỷ trọng lớn trong tổng kim ngạch xuất khẩu, doanh nghiệp Việt Nam chủ yếu vẫn thực hiện gia công hoặc xuất khẩu nguyên liệu, bán thành phẩm; chưa nhiều doanh nghiệp Việt Nam xây dựng được thương hiệu xuất khẩu sang thị trường Anh.